Krzyżowa Dolina

Wieś w pow. opolskim, gm. Ozimek / nazwy: w 1784 r - Creutzhal, w 1845 r - Krzyżowa Dolina w znaczeniu "dolina w rozwidleniu dróg - na krzyżówce, niemiecka nazwa Kreuzthal/ . Wieś założona w latach 1770-1774 przez kolonistów niemieckich, wśród lasów w dolinie Małej Panwi. Początkowo każdy osiedlający się otrzymywał 38,5 morgi ziemi. W 1845 roku wieś liczyła 379 mieszkańców. Ludność zajmowała się uprawą roli, pracą w lesie, produkcją węgla drzewnego w tzw. mielerzach, na potrzeby pobliskiej huty w Ozimku. Od początku istnienia wieś znana była jako ośrodek produkujący gonty, wykorzystywano do tej roboty okres zimowy gdy było mniej pracy w gospodarstwie. Gontami kryto w okolicy dachy kościołów, kapliczek a rzadziej domów, zapotrzebowanie było duże. Po II wojnie rzemiosło to powoli zanikało gdyż zakazano pokrywać dachy materiałami łatwopalnymi.
Wg. 1. Archiwum Państwowego w Opolu.
2. H. Borek - Opolszczyzna w świetle nazw miejscowych, Opole 1972.