Arcemberscy h. własnego
Arcemberscy h. własnego. Właściwe ich nazwisko Hertzberg, ze wsi tej nazwy na Pomorzu, ok. Nowego Szczecina, zwanej też czasem Herczemberk, stąd spolszczona forma nazwiska Herczembarski, Herczemberski, Arcemberski.
Mikołaj de Arczembark z synem Piotrem sprzedali 1520 r. Debrzno i połowę wsi pustej Buszcz w p. nakiel. za 600 zł Maciejowi Błogowskiemu (N.213 k.50).
Jerzy Herczembarski spisał 1601 r. kontrakt z synami Henrykiem i Heningiem, dotyczący ich dóbr ojczystych i macierzystych, poczem t. r. umarł. Jego dzieci z pierwszej żony, Katarzyny litawówny, Hening i Piotr, z drugiej, Anny Ramlówny: Stefan, fryderyk, Henryk, Paweł i córka Anna Maria, które występowały wraz z owdowiałą matką 1601 r. Anna Maria była 1635 r. żoną Joachima Lemka (Iud.Bidg. z r.1601 k.628). Wdowa z synem Henrykiem występowała jeszcze 1608 r. (W.24 k.526), a żyła i w r.1610 (P.984 k.159v).
Paweł Hertzberg w r. 1582 płacil pobór ze wsi Gockowy w p. człuch. (Baran., s.234), ale czy to był syn Jerzego? Był nim napewno Paweł, który 1635 r. z siostrą Lemkową prawa do spadku po bezpotomnym bracie Heningu we wsi Kołata w p. pozn. cedował Stefanowi Żernickiemu, sprzedając mu też i swoje tam części za 12.000 zł (W.35 k.351v, 396v).
Hening Hertzberg, pisał się też i Arcemberskim. W r.1582 płacił pobór ze wsi Szonówko p. człuch. (Baran., s. 233). Kupił 1613 r. wieś Kołata w p. gnieźn. za 7.000 zł od Stanisława Zatomskiego (P.1408 k.559v). Do sprawy z Czartami dał 1618 r. plenipotencję bratu Piotrowi (P. 1.000 k.1198). Umarł bezdzietnie przed 1629 r. (P.1020 k.1125; 1408 k.559v).
Piotr Herczembarski pisał się 1599 r. z Szonówka, zawierając 20 II w Skarpie umowę przedślubną o rękę Doroty Myślęckiej, córki Macieja i Małgorzaty. W posagu dostał na lat 3 posesję Skarpy (N.164 k.505v). Do sprawy z macochą Anną Ramlówną o sumę 4. 800 zł gotówką i owieś Szonowo (!) mianował 1610 r. plenipotentem brata Heninga (P.984 k.159v). Od Stanisława Trąmpczyńskiego dostał 1612 r. zobowiązanie sprzedania za 3. 900 zł części Kłodzina p. gnieźn. (P.988 k.773). Jako dzierżawca dóbr komandorii poznańskiej, został t. r. skwitowany przez zarząd Szpitala Św. Jana z rocznego czynszu, zapisanego owemu szpitalowi (ib. k.782). Wraz z żoną, dziedzice części Kłodzina w p. gnieźn., wydzierżawili tę wieś 1613 r. Wygrozowskim (G.72 k.164v). T. r. Piotr na tych częściach oprawił żonie posag jej 1.000 zł (P.1408 k.629). Od Bartłomieja Zrzelskiego kupił 1614 r. za 500 zł części Pomorzan Kościelnych w p. gnieźn. (P.1409 k.298). W r. 1628, już po śmierci, żony skasował opiekę wyznaczoną dla swych dzieci dawniej i mianował nową (P.1020 k.1125v). Po bracie Heningu był dziedzicem Kołaty (P.1033 k.119). Umarł w r. 1630 lub 1631 (W.28 k.119; P.1024 k.406v, 407). Miał z Myślęckiej synów Feliksa i Jana, nieletnich r. i 4 córki: Reginę w l. 1631-48 żonę Jana Włostowskiego, Barbarę wydaną 1630 r. za Mikołaja Zadorskiego, Zofię żonę 1-o v. 1630 r. Andrzeja Tarzeckiego, 2-o v. 1645 r. Jana Gutowskiego, Elżbietę żonę 1-o v. 1632 r. Stanisława milewskiego, 2-o v. 1642 r. żonę Piotra Rozdrażewskiego.
Feliks, syn Piotra, występował w l. 1636-88 (P.116 k.325v; 165 k.128v; 167 k.486v,611). Żona jego była w l. 1686-88 Zofia Golańska (P.1112 VIII k.66v; G.88 k.221v).
Jan syn Piotra, występował w l. 1636-89 (P.116 k.325v; G.89 k.4). Ożenił się 1652 r. z Jadwigą Chłapowską, córką Dobrogosta i Zofii Robaczyńskiej (P.1106 VIII k.4v; Py.151 s.116), a dożywocie z nią spisał w r. 1653 (Py.63 k.77v). Była ona bezdzietną (P.1106 VII k.5). Drugą żoną, zaślubioną zapewne w r. 1661, była Jadwiga Ziemięcka, córka Wojciecha i Anny Ossowskiej (P.1072 XI k.597; Kośc.305 k.504; Ws.63 k.52v). W dziale z bratem Feliksem dostał połowę Kłodzina, którą zastawił 1670 r. za 2. 000 zł Tarzeckiemu (Kośc.305 k.474). W r. 1672 był na wyprawie wojennej koło Lublina w chorągwi Opalińskiego, podkomorzego pozn. (P.199 k.1089). Jadwiga z Ziemięckich ze swymi siostrzeńcami Przybysławskimi sprzedała 1675 r. wieś Krzeżanki za 6. 250 zł Franciszkowi Miaskowskiemu (P.1427 k.318). Nie żyła 1679, kiedy jej spadkobiercami były dzieci: Walenty, Stanisław, w r. 1703 Marcin i Marianna (P.1253 k.256v). Trzecią żoną Jana była w r. 1683 Helena z bukówca Szlichtinkówna, córka Wojciecha, a współspadkobierczyni stryja Jana, sędziego ziem. wschowskiego (Ws. 73 k.113). Jan w r. 1681 kupił za 12. 000 zł od Wacława i Zofii ze Skałowskich małżonków Krzyżanowskich wieś Jaroszewo w p. gnieźn. (P.213 V k.36v), umarł między r. 1689 i 1694, kiedy wdowa występowała jako pani oprawna na Kłodzinie (G.89 k.4; P.1127 I k.2). W r. 1701 spisała testament w zamku międzychodzkim (P.1140 I k.73). Z wspomnianych wyżej dzieci Jana i Ziemięckiej, Stanisław zapewne umarł młodo, Marcin, tow. chorągwi panc. 1700 r. (I.Kal.154 k.498), swoją część Kłodzina dał 1711 r. bratu Janowi (P.1146 I k.35). Marianna niezamężna 1700 r. (I.Kal.154 k.498).
1) Walenty Maciej, kanonik warszawski i sekretarz król., 1700 r. dostał od Przybyszewskich cesję praw do Szczepowic, Łagiewnik i Sepna, spadłych po wuju Stefanie Ossowskim (P.1139 VIII k.35). Jako kantor i kanonik sandomierski i warszawski oraz tajny sekretarz król. odprawiał w r. 1703 legację na sejmik średzki (P.1143 I k.108). Opat koprzywnicki 1712 r., instalowany t. r. 1 VII na probostwo kapituły poznańskiej (Install., s.131). Biskup nominat kijowski 1714 r. (LC Sarnowa), biskup kijowski 1716 r., opat komandatoryjny sieciechowski (LB Krzywiń), zmarł 23 IV 1717 r. (Bon.).
http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php? ... o=1&page=3