Ochotnica Dolna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Razem z Ochotnicą Górną tworzy jedną z najdłuższych wsi w Polsce. Miejscowość jest siedzibą gminy Ochotnica Dolna. Ochotnica (Dolna i Górna) mają blisko 25 km. Wieś założono w 1416 r. na mocy przywileju Władysława Jagiełły. Zasadźcą był Dawid Wołoch a pierwszymi mieszkańcami osadnicy wołoscy. W okresie II wojny światowej górale określali okolice wsi mianem Wolnej Republiki Ochotnickiej, a hitlerowcy - Banditenrepublik. Osada była ostoją partyzantów . W wigilię 1944 r. w odwecie za zabicie kilku żandarmów Niemcy spacyfikowali wieś mordując 56 osób. Symbolem tych wydarzeń jest młoda góralka Maria Kawalec, która zginęła próbując ratować dziecko. Jej postać z niemowlęciem na ręku widnieje na pomniku ofiar krwawej wigilii, odsłoniętym w pobliżu kościoła w Ochotnicy Dolnej. W Ochotnicy Dolnej jest piękny kościół drewniany z 1813 r. pw. Znalezienia Krzyża przebudowywany w 1849 i 1930 r. Sygnaturka pochodzi z XVIII w. Ołtarz z rzeźbionym Krzyżem i obraz przedstawiający św. Franciszka. Strop i ściany pokrywa polichromia.