Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Brzóska Stanisław
11.05.2010 10:32
ks. Stanisław Brzóska (ur. 30 grudnia 1832 w Dokudowie koło Białej Podlaskiej, zm. 23 maja 1865 w Sokołowie Podlaskim) – generał i naczelny kapelan powstania styczniowego. Był synem szlachcica Marcelego Brzóski i Karoliny z Enskajtów. Pochodził z podlaskiej gałęzi starej mazowieckiej rodziny szlacheckiej pochodzącej z ziemi różańskiej, pieczętującej się herbem Nowina.
Po ukończeniu szkół w 17 roku życia wstąpił na Uniwersytet Kijowski, który po trzech latach opuścił i poszedł do Seminarium w Janowie Podlaskim. Po otrzymaniu święceń kapłańskich 25 lipca 1858 roku mianowany został wikariuszem w Sokołowie Podlaskim. Pełnił tutaj swe obowiązki kapłańskie przez okres trzech lat. Po tym okresie przeniesiony został na takie samo stanowisko do Łukowa. 10 marca 1861 został aresztowany przez władze rosyjskie za głoszenie kazania patriotycznego. Sąd wojenny skazał go na 2 lata twierdzy w Zamościu, karę zmniejszono do roku. W chwili wybuchu powstania styczniowego pełnił rolę naczelnika powiatu łukowskiego administracji powstańczej, 23 stycznia z grupą włościan zaatakował garnizon łukowski. Mianowany przez Rząd Narodowy naczelnym kapelanem wojsk powstańczych w stopniu generała. Podczas powstania brał udział w bitwach pod Siemiatyczami, Woskrzenicami, Gręzówką, Włodawą, Sławatyczami i Fajsławicami. Wiosną 1864 roku zorganizował około czterdziestoosobowy oddział konny, rozbity dopiero w końcu grudnia tego roku [2]. W roku 1865 ukrywał się wraz ze swym adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim we wsi Krasnodęby-Sypytki pod Sokołowem, w domu sołtysa Ksawerego Bielińskiego. Za sprawą zdrajcy dnia 29 kwietnia 1865 roku wieś została otoczona przez wojska rosyjskie. W czasie walki został ranny w rękę i wraz z adiutantem Wilczyńskim dostał sie do niewoli. Wyrokiem sądu polowego został skazany na powieszenie. Egzekucję na ks. Brzósce i Wilczyńskim wykonano na rynku w Sokołowie Podlaskim w obecności 10-tysięcznego tłumu 23 maja 1865. Brzóska był ostatnim powstańcem, który utrzymał się w Królestwie aż do późnej wiosny 1865.
23 maja 1925 roku odsłonięto w Sokołowie pomnik ks. Stanisława Brzóski, z którego na początku 1940 roku Niemcy zrabowali rzeźby orła i wieńca z liści laurowych. W 1984 roku dzięki inicjatywie mieszkańców Sokołowa przywrócono pomnikowi dawny wygląd i w kolejną rocznicę śmierci księdza Brzóski – 23 maja 1984 roku – dokonano ponownego odsłonięcia pomnika.
We wsi Krasnodęby Sypytki w miejscu aresztowania księdza Stanisława Brzóski wzniesiono kamienny pomnik z pamiątkową tablicą Gdy pamięć ludzka gaśnie mówią kamienie. Tu ukrywał się i został aresztowany gen. ks. Stanisław Brzóska ostatni Komendant Powstania 1863 r. na Podlasiu oraz jego adiutant Franciszek Wilczyński. Wielka chwała bohaterom.
23 maja 2008 prezydent Polski Lech Kaczyński podpisał postanowienie o przyznaniu mu pośmiertnie Orderu Orła Białego. 29 maja przekazał to odznaczenie na ręce burmistrza Sokołowa Podlaskiego.
Pantaleon Potocki
Pantaleon Ignacy Potocki, polski szlachcic herbu Szeliga. Urodził się 21 lipca 1817 roku, zmarł 17 marca 1846 r. Pochodził ze wsi Cisie. Był dowódcą grupy powstańczej, spiskowcem, uczestnikiem powstania krakowskiego 1846 roku.
Chcąc rozprzestrzenić powstanie krakowskie wraz z oddziałem powstańców uderzył na garnizon rosyjski stacjonujący w Siedlcach. Atak nie powiódł się, a sam Potocki został schwytany. Powieszono go 17 marca 1846 r. na rynku miejskim w Siedlcach, przy skrzyżowaniu obecnych ulic Świętojańskiej i Sienkiewicza.
3 maja 1919 roku mieszkańcy miasta postawili krzyż, upamiętniający miejsce jego egzekucji. Stoi on do dziś w tym miejscu, tj. obok budynku dworca PKS.
Żródlo.radiopodlasie.pl
Po ukończeniu szkół w 17 roku życia wstąpił na Uniwersytet Kijowski, który po trzech latach opuścił i poszedł do Seminarium w Janowie Podlaskim. Po otrzymaniu święceń kapłańskich 25 lipca 1858 roku mianowany został wikariuszem w Sokołowie Podlaskim. Pełnił tutaj swe obowiązki kapłańskie przez okres trzech lat. Po tym okresie przeniesiony został na takie samo stanowisko do Łukowa. 10 marca 1861 został aresztowany przez władze rosyjskie za głoszenie kazania patriotycznego. Sąd wojenny skazał go na 2 lata twierdzy w Zamościu, karę zmniejszono do roku. W chwili wybuchu powstania styczniowego pełnił rolę naczelnika powiatu łukowskiego administracji powstańczej, 23 stycznia z grupą włościan zaatakował garnizon łukowski. Mianowany przez Rząd Narodowy naczelnym kapelanem wojsk powstańczych w stopniu generała. Podczas powstania brał udział w bitwach pod Siemiatyczami, Woskrzenicami, Gręzówką, Włodawą, Sławatyczami i Fajsławicami. Wiosną 1864 roku zorganizował około czterdziestoosobowy oddział konny, rozbity dopiero w końcu grudnia tego roku [2]. W roku 1865 ukrywał się wraz ze swym adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim we wsi Krasnodęby-Sypytki pod Sokołowem, w domu sołtysa Ksawerego Bielińskiego. Za sprawą zdrajcy dnia 29 kwietnia 1865 roku wieś została otoczona przez wojska rosyjskie. W czasie walki został ranny w rękę i wraz z adiutantem Wilczyńskim dostał sie do niewoli. Wyrokiem sądu polowego został skazany na powieszenie. Egzekucję na ks. Brzósce i Wilczyńskim wykonano na rynku w Sokołowie Podlaskim w obecności 10-tysięcznego tłumu 23 maja 1865. Brzóska był ostatnim powstańcem, który utrzymał się w Królestwie aż do późnej wiosny 1865.
23 maja 1925 roku odsłonięto w Sokołowie pomnik ks. Stanisława Brzóski, z którego na początku 1940 roku Niemcy zrabowali rzeźby orła i wieńca z liści laurowych. W 1984 roku dzięki inicjatywie mieszkańców Sokołowa przywrócono pomnikowi dawny wygląd i w kolejną rocznicę śmierci księdza Brzóski – 23 maja 1984 roku – dokonano ponownego odsłonięcia pomnika.
We wsi Krasnodęby Sypytki w miejscu aresztowania księdza Stanisława Brzóski wzniesiono kamienny pomnik z pamiątkową tablicą Gdy pamięć ludzka gaśnie mówią kamienie. Tu ukrywał się i został aresztowany gen. ks. Stanisław Brzóska ostatni Komendant Powstania 1863 r. na Podlasiu oraz jego adiutant Franciszek Wilczyński. Wielka chwała bohaterom.
23 maja 2008 prezydent Polski Lech Kaczyński podpisał postanowienie o przyznaniu mu pośmiertnie Orderu Orła Białego. 29 maja przekazał to odznaczenie na ręce burmistrza Sokołowa Podlaskiego.
Pantaleon Potocki
Pantaleon Ignacy Potocki, polski szlachcic herbu Szeliga. Urodził się 21 lipca 1817 roku, zmarł 17 marca 1846 r. Pochodził ze wsi Cisie. Był dowódcą grupy powstańczej, spiskowcem, uczestnikiem powstania krakowskiego 1846 roku.
Chcąc rozprzestrzenić powstanie krakowskie wraz z oddziałem powstańców uderzył na garnizon rosyjski stacjonujący w Siedlcach. Atak nie powiódł się, a sam Potocki został schwytany. Powieszono go 17 marca 1846 r. na rynku miejskim w Siedlcach, przy skrzyżowaniu obecnych ulic Świętojańskiej i Sienkiewicza.
3 maja 1919 roku mieszkańcy miasta postawili krzyż, upamiętniający miejsce jego egzekucji. Stoi on do dziś w tym miejscu, tj. obok budynku dworca PKS.
Żródlo.radiopodlasie.pl