Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Zbrodnie komunistyczne - Ziemia Chełmska
15.05.2010 02:11
Komentarze (1)
15.05.2010 02:11
Mieszkańcy Ziemi Chełmskiej polegli i pomordowani z rąk komunistów.
kategoria Zbrodnie komunistyczne
.Od trzech lat zacząłem odnotowywać nazwiska poległych i pomordowanych mieszkańców ziemi chełmskiej w latach 40 i 50 XX wieku. Przeglądając dokumenty podziemia niepodległościowego, jak również raporty i sprawozdania UB i MO ciągle natrafiałem na nazwiska ofiar „władzy ludowej”. Byli to zarówno oficerowie i żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, jak również mieszkańcy wiosek i miast chełmskich nie zaangażowani w działalność konspiracyjną. Ci ostatni ginęli najczęściej tylko za to, że byli Polakami, lub też mieszkali w wioskach uważanych przez sowietów i ubeków za „reakcyjne”.
W wielu przypadkach jedyną winą ofiary NKWD/UB/MO było udzielenie schronienia żołnierzom podziemia antykomunistycznego, czy przekazanie im bochenka chleba. Strzelano zarówno do mężczyzn, jak i kobiet i dzieci (najmłodsza ustalona przeze mnie ofiara Anna Dziachan miała 4 lata), nie oszczędzano też całych rodzin. Dla wzbudzenia postrachu u innych mieszkańców okolicznych wiosek zabudowania ofiar palono, a ich ciała wrzucano do ognia.
Odrębna kategorię stanowią ofiary komunistycznych sądów rozstrzeliwane publicznie bezpośrednio po wydaniu wyroku.
Lista liczy około 300 nazwisk i jest niewątpliwie dopiero zalążkiem właściwej listy strat Polaków – mieszkańców ziemi chełmskiej z rąk sowietów i polskich komunistów. Symbolicznie otwiera ją gajowy z Wojsławic, a zarazem żołnierz Armii Krajowej, Franciszek Halama zamordowany 18 października 1943 roku przez partyzantów sowieckich podczas napadu rabunkowego na gajówkę. Zamyka zaś młody chłopiec z Leśniczówki Tadeusz Hawryluk poległy śmiercią Żołnierza Niepodległej Polski w marcu 1959 roku.
Odrębnych badań archiwalnych wymaga problem Chełmian wywiezionych przez sowietów w latach czterdziestych na Sybir. Zachowane niekompletne listy (opracowywane w 1945 roku przez podziemie antykomunistyczne) zawierają w odniesieniu do kilku gmin powiatu chełmskiego po kilkadziesiąt nazwisk i pseudonimów. Ilu spośród nich nie powróciło do swoich wiosek i rodzin nie dowiemy się chyba nigdy.
Tak jak już nigdy nie poniosą kary oprawcy w ubeckich i milicyjnych mundurach, mimo iż w pierwszych latach III Rzeczypospolitej większość z nich jeszcze żyła i pobierała wysokie emerytury za udział w „utrwalaniu władzy ludowej”, a dokumenty ich zbrodni były w archiwach. Dziś rodzinom pomordowanych pozostała już tylko wiara w Sądy Boskie.
1943 – 44:
1.Franciszek Halama - gajowy z Wojsławic, żołnierz AK, zamordowany 18 października 1943 roku przez partyzantów sowieckich, podczas napadu rabunkowego na gajówkę.
2. Leszek Jarosz,
Kazimierz Jakubowski,
Edward Kotowski,
Jan Krystman „Mały Janek”,
Jan Szymczak „Żydek” - żołnierze „Nadbużanki” polegli 12 marca 1944 w Załuczu Starym z rąk partyzantów sowieckich ( Korpus Lenkina z 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej):
3.Stanisław Żak - żołnierz oddziału „Zagłoby” poległ jesienią 1944 roku w walce z NKWD we wsi Czarny Las. Razem z nim poległo 4 innych żołnierzy oddziału o nieustalonych nazwiskach i pseudonimach.
4. st. sierż. Jędruszcak “Pycio” – podoficer zawodowy 3 PAC, żołnierz oddziału AK “Sedzimira”, komendant organizacji NIE na obwod chelmski, zastrzelony przez NKWD podczas próby aresztowania w Horodyszczu pod Chelmem 4 lub 5 sierpnia 1944 roku.
4.Por. Stanisław Sokołowski „Rolnik” nauczyciel, d-ca oddziałów Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa w obwodzie Krasnystaw zamordowany przez NKWD-UB w Niemienicach 24 listopada 1944 roku.
5.Czesław Tomaszczuk „Wicek” żołnierz NSZ z Chełma aresztowany jesienią 1944 roku i skazany na karę śmierci przez Sąd Polowy I Korpusu Pancernego WP, wyrok wykonano 30 października 1944 roku.
6.Tadeusz Benesz „Lampa” radiotelegrafista radiostacji inspektoratu AK w Chełmie. Aresztowany 13.09.44 w Chełmie podczas nadawania depeszy, skazany na karę śmierci i rozstrzelany 15 listopada 1944 na dziedzińcu Zamku Lubelskiego.
7.Franciszek Gadzała „Marzec” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, a następnie radiotelegrafista inspektoratu Chełmskiego AK. Aresztowany 13.09.44 w Chełmie podczas nadawania depeszy, skazany na karę śmierci i rozstrzelany 15 listopada 1944 na dziedzińcu Zamku Lubelskiego.
8.Por. Ludwik Pałys „Ludwik” oficer AK obwodu chełmskiego zamordowany przez UB w Choinach pod Lublinem 14 października 1944 roku.
9.Bracia Józef ps. „Wojciechowski” i Stanisław ps.„Wyrwicz” Waręccy - żołnierze AK obwodu Krasnystaw aresztowani 4.11.1944 i straceni w okolicy Krasnegostawu 1 grudnia 1944r.
10.Jan Jabłoński - żołnierz oddziału AK „Zręba” (por. Jan Małek) z obwodu krasnostawskiego, aresztowany 24 października 1944 w Hrubieszowie, skazany na karę śmierci i zamordowany na Zamku Lubelskim 12 grudnia 1944.
11.Edward Jeleń „Krakowiak” (nazwisko konspiracyjne Gabriel Kryska) – żołnierz oddziału NSZ Jacka (por. Zbigniew Góra) aresztowany 18 października 1944 w Lublinie, skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1.12. 1944 na Zamku Lubelskim.
12.Adolf Tkaczyk „Osika” – oficer AK z obwodu Krasnystaw. Aresztowany przez UB pod koniec października 1944 roku w Rybczewicach. Zamordowany bez sądu w polu obok Rybczewic 3 listopada 1944 roku. Wraz z nim zamordowano żołnierz AK o nazwisku Okapa.
13.Franciszek Żdżyłowski - legionista, żołnierz Września 1939 i Armii Krajowej z Radziejowa, zamordowany przez NKWD 25 listopada 1944 roku.
1945
14.Jan Patkowski – zginął podczas próby aresztowania go przez UB w 1945 roku.
15.Zbigniew Wesołowski - żołnierz AK z obwodu Krasnystaw. Aresztowany w październiku 1944 roku przez Informacje Wojskową jako żołnierz 2 armii WP w Kąkolewnicy. Skazany na karę śmierci i rozstrzelany w Uroczysku Baran koło Kąkolewnicy 5 stycznia 1945r.
16.Jan Szołoch - żołnierz AK z Raciborowic – zamordowany w lutym 1945 roku w Białopolu przez funkcjonariuszy NKWD
17.Por. Ludwik Bychawski „Sęk” - dowódca plutonu AK w obwodzie włodawskim aresztowany 28.11.1944 i stracony 12.01.1945
18.Tadeusz Bychawski „Sęp” – żołnierz AK z obwodu włodawskiego (brat Ludwika) poległ w lipcu 1945 roku w walce z UB koło Adampola.
19.Janusz Mościbrodzki – żołnierz AK z Buśna (syn zarządcy klinkierni) zamordowany przez NKWD w lutym 1945 roku.
20. Sobolewski (imię NN) – członek NSZ z Chełma (pracował w Starostwie jako kontroler młynów) – zamordowany przez UB w Siedliszczu wiosna 1945 roku.
20.Zenon Klej „Duch” – żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (por. Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (por. Stanisław Łukasik) aresztowany w Wierzchowiskach 23 kwietnia 1945 roku. Skazany na karę śmierci i stracony 8 lipca 1945r.
21.Dariusz Malinowski „Trapez” - żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (por. Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (por. Stanisław Łukasik) aresztowany w Wierzchowiskach 23 kwietnia 1945 roku. Skazany na karę śmierci i stracony 8 lipca 1945r.
22.Por. Piotr Jankowski „Jeleń”, „Feluś”, „Orzeł” (używał nazwiska Stanisław Janicki) – z Rudy Opalin, podoficer zawodowy 7 pp. Leg., w konspiracji od października 1939 , komendant placówki Organizacji Zbrojnej w Rudzie Hucie, od 1943 roku dowódca oddziału BCh-AK na terenie gminy Świerże, aresztowany przez UB 22.01. 1945 roku, skazany na 10 lat za przynależność do AK, zamordowany na początku 1945 roku w siedzibie UB na Reformackiej.
23.Ppor. Andrzej Podjasek „Wrzos” – dowódca placówki BCH-AK aresztowany w szpitalu w Krasnymstawie zginął w nieznanych okolicznościach w 1945 roku.
24.Plutonowy Bolesław Jabłoński „Kalina” – dowódca plutonu AK zastrzelony przez NKWD w 1945 roku.
25.Stanisław Bis „Jaszczurka” – żołnierz AK zastrzelony przez UB w 1945 roku.
26.Władysław Marczuk „Smutny” – żołnierz AK zastrzelony przez NKWD w 1945 roku.
27.Sierżant NN „Skała” żołnierz oddziału „Tarzana” poległ w 1945 roku.
28.NN „Szerszeń” – członek AK z Leśniczówki aresztowany w 1945 roku zmarł w areszcie UB w Chełmie.
29.NN „Podbipięta” - członek AK z Wolawiec aresztowany w grudniu 1944 roku zginął jako żołnierz batalionu karnego w styczniu 1945.
30. Plutonowy Piotr Książek „Liściński” dowódca plutonu AK zabity przez NKWD-UB w 1945 roku.
31.NN „Skała” - członek AK z Sawina zmarł w więzieniu UB w Lublinie w 1945 roku.
32.Stanisław Nowak „Chytry”, „Orlicz”, „Kazimierz” – żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” (Eugeniusz Walewski), a następnie „Kruka” (Mieczysław Nowak) aresztowany w Warszawie, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 26 lipca 1945 roku.
33.Marian Suszko „Zawada” (nazwiska konspiracyjne: Marian Zieliński, Marian Szuszmat) – żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” (Eugeniusz Walewski), a następnie „Kruka” (Mieczysław Nowak) aresztowany w Warszawie, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 26 lipca 1945 roku.
34.Mieczysław Szram – sekretarz Zarządu Gminy Bukowa, członek AK w Sawinie, aresztowany 1.02.1945 roku w swoim domu podczas słuchana radia. Rozstrzelany na Zamku Lubelskim16 listopada 1945 roku.
35.Romuald Ryszard Szydelski „Pawełek” żołnierz oddziału AK „Jelenia” (Piotr Jankowski) z obwodu chełmskiego, a następnie w Kedywie lubelskim i oddziale AK „Jemioły” (kpt. Czesław Rossiński) aresztowany 9 stycznia 1945 roku i stracony na Zamku Lubelskim 12 kwietnia 1945r.
36.Eugeniusz Kazimierz Wójtowicz „Mściciel” (nazwisko konspiracyjne Eugeniusz Wysocki) – żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (Stanisław Łukasik) aresztowany 7 kwietnia 1945 roku i zamordowany na Zamku Lubelskim 8 sierpnia 1945 roku.
37.Feliks Żak - żołnierz oddziału AK „Marsa” (por. Stanisław Parzebucki) z obwodu włodawskiego zatrzymany 23.11.1944 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku Lubelskim 4 marca 1945 roku.
38.Sierżant Jan Szewczuk - żołnierz oddziału „Sokoła” (Stanisław Sekuła) zginął podczas obławy przeprowadzonej przez NKWD-UB w Wojniakach w marcu 1945 roku.
39.NN „Ziben” kapitan AK zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
40.NN „Orlik” – podporucznik AK Zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
41.NN „Góral” żołnierz AK zamordowany w areszcie UB w Chełmie.
42.NN „Polesik” - żołnierz AK zastrzelony przez UB w lipcu 1945 roku.
43.NN „Kresowiak” – żołnierz AK zamordowany przez NKWD-UB w lipcu 1945 roku.
44.Wiesław Cudny „Topór” - żołnierz AK z oddziałów „Jelenia” i „Sędzimira”, a następnie oddziału poakowskiego „Sęka” (Józef Wojtuń) poległ 24 maja 1945 roku w Majdanie Siostrzytowskim podczas walki z NKWD i UB. Razem z nim polegli uczniowie Liceum Stefana Czarnieckiego (pochowani w zborowej mogile w Majdanie):
Henryk Durman,
Stanisław Grzesiukiewicz,
Tadeusz Jaciukiewicz,
Bogdan Kowalczyk,
Wojciech Leśkiewicz,
Bolesław Paszczyk,
Jan Pawle,
Andrzej Rawdanowicz,
Jan Guziński - uczeń Liceum Pedagogicznego w Chełmie.
Ogółem poległo bądź zostało zamordowanych 27 osób w tym gospodarz, u którego kwaterował oddział Kazimierz Dołęgowski i jego kuzyn Jan Hanc z Olchowca. W zborowej mogile pochowanych zostało 17 partyzantów – nazwiska pozostałych obok w/w :
Henryk Gębal,
Zbigniew Racki,
Przyłuski,
4 o nieustalonych nazwiskach.
Pozostałych dziesięciu rodziny pochowały na cmentarzach m.in. w Dorohuczy i Łęcznej. Znane jest tylko jedno nazwisko: Zbigniew Wójcicki.
45.Natalia Charlińska – żona gajowego z Zażdżar zamordowana przez UB podczas akcji na oddział WiN „Młota” 16 grudnia 1945 roku. Wraz z nią zamordowano:
córkę Janinę Charlińską – Radzieńciak
syna Ryszarda Charlińskiego (12 lat).
46.Stanisław Michalik (używał nazwiska Stanisław Wasilewski) „Ślązak” – plutonowy 12 pp. z Wadowic, komendant rejonu Krzywiczki-Wojsławice organizacji poakowskiej. Zginął wiosną 1945 roku na drodze do Krzywiczek zastrzelony prawdopodobnie przez grupę UB z Chełma.
47.Złotorowicz - żołnierz WP ( wcześniej AK – powstaniec warszawski) z batalionu roboczego w majątku Kanie zamordowany przez pijanego oficera WP (Żyda) w kwietniu 1945 roku (Wielkanoc – II dzień). Pochowany na cmentarzu w Kaniem.
48.NN „Błyskawica” (żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK) – d-ca oddziału AK w gm. Rejowiec – poległ wiosną 1945r.
49.Władysław Szczepanik - zamordowany w swoim domu w Rakołupach w dniu 5 maja 1945 roku przez oddział pozorowany z chełmskiego UB
50.Walerian Kulik ,,Ordon” – komendant placówki AK w Dorohusku zastrzelony przez UB w 1945 roku. Razem z nim zginął Marian Gołębiowski ,,Ul” – jego z-ca i 2 NN żołnierzy AK.
51. Tadeusz Antoniewicz,
Jan Tuczapski,
Mieczysław Skonieczny,
Ryszard Krukowski,
Michał Stankiewicz
Skoczylas,
Kazimierz Uss i kilkunastu NN podchorążych z Oficerskiej Szkoły Broni Pancernej w Chełmie – rozstrzelani publicznie na terenie szkoły w dniu 23 marca 1945 roku za dezercję w ramach grupy kpt. Kulika.
52.NN „Wirecki” - żołnierz oddziału AK „Tarzana” poległ w sierpniu 1945 roku w Majdanie Ostrowskim.
53.Bolesław Chwaluk “Grab” (z Małkowa) – były dowódca zwiadu konnego w batalionie AK “Jaremy” Bolesława Flisiuka, Czesław Majewski i 2 NN (Biernacki z Werzeszczyna ?) zamordowani w dniu 20 lipca 1945 roku w kolonii Gliny gm. Wiszniowice przez grupę operacyjną PUBP i MO z Chełma. Po dokonaniu zbrodni podpalono zabudowania rodziców Majewskiego i ciała pomordowanych wrzucono w ogień.
54.Ppor. Ryszard Targowski „Dzik” zastępca dowódcy oddziału WiN „Młota” poległ podczas walki z UB i MO w Sajczycach – 16.12.1945r.
55.Ppor. Witold Wasilewski „Litwin” oficer wywiadu oddziału WiN „Młota” poległ podczas walki z UB i MO w Sajczycach 16.21.1945r
56.Marian Wepa z Wojniak zginął 20.03.1945 roku w Wojniakach podczas akcji UB na kwaterujący tam oddział „Sokoła”.
57.Antoni Popek „Pak” żołnierz AK z Wojsławic i jego ojciec Julian spaleni w domu rodzinnym podczas próby aresztowania w dn.7.03.1945 w Wojsławicach.
58.por.Jerzy Neyman - (w konspiracji chełmskiej używał nazwiska Stanisław Dębiński) „Bułat” „Boryna” („Hińcza” z 27 WD AK),, komendant obwodu chełmskiego AK – ROAK. Z raportu UB: „raniony ciężko w płuca podczas akcji w Wojsławicach”. Zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
59.Mieczysław Być – ranny 7.03.1945 roku w gajówce Wojsławice. Aresztowany i zamordowany.
60.Leokadia Schontag (Szentag) z Leśniowic,
Paweł Kapica z kol. Janówka – członkowie AK uprowadzeni przez UB w dn. 12.01.1945 roku. Zamordowani w nieznanych okolicznościach, ciała odnaleziono w lesie kumowskim.
Razem z nimi uprowadzono wówczas Prusa z Wygnaniec i 4 osoby o nieustalonych nazwiskach, których losy nie są znane.
61.Jan Bednarczuk – lat 19,
Leopold Cymborski – lat 33,
Wawrzyniec Maziuk – lat 36,
Władysław Łatka – lat 43,
Stefan Wojda – lat 34 – mieszkańcy Huty pomordowani 10 czerwca 1945 roku podczas akcji oddziałów NKWD-UB na zgrupowanie NSZ majora Mieczysława Pazderskiego „Szarego”.
62.Mjr Mieczyslaw Pazderski „Szary” - lekarz medycyny, dowódca zgrupowania oddziałów NSZ poległ w walce z UB-NKWD w Hucie 10 czerwca 1945 roku. Razem z nim zginęli jego podwładni:
por. Zbigniew Góra „Jacek” - dowódca oddziału NSZ „Jacka”
Edward Ośko „Biały”,
NN – łączniczka „Szarego”,
7 nieznanych żołnierzy NSZ.
63.Stanisław Parzebucki „Mars” – d-ca kompanii w oddziale AK „Jaremy”, dowódca oddziału poakowskiego w obwodzie włodawskim. Uprowadzony przez NKWD po ujawnieniu oddziału jesienią 1945 roku i zamordowany w nieznanych okolicznościach.
64.NN „Franc” żołnierz oddziału „Sokoła” poległ 7.03.45 w bitwie z UB i NKWD pod Wojsławicami. Pochodził ze Śląska..
65.NN „Błyskawica” i NN „Sanitariusz” żołnierze z oddziału „Sokoła” polegli wiosną 1945 roku.
66.Edward Halama „Torpeda” żołnierz oddziału AK „Jaremy”, d-ca plutonu w oddz. „Sokoła” zginął 27.07.1945 (Podwysokie koło Jarosławca gm. Uchanie)
67.Rajmund Bemke „Wrzos”(żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK) i Stanisław Gaj „Tygrys” z Czułczyc polegli z rąk UB 12 września 1945 roku 1945 roku w Czułczycach.
68.chorąży Kazimierz Sondej „Wielgi”, „Długi” – żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK , po przybyciu na teren powiatu chełmskiego żołnierz oddziału „Sokoła” zastrzelony przez UB w Turowcu 9 lub 10 lipca 1945 roku.
69.ppor. Lucjan Ośpieszyński „Luśnia”, „Łucznik” żołnierz oddz. AK„Sędzimira”, absolwent Oficerskiej Szkoły Artylerii, zastrzelony prze żołnierzy sowieckich w Rudniku w dniu 18 maja 1945r.
70.Stefan Karczewski „Lech” -żołnierz bojówki „Sępa” ranny w walce z UB 12.06.1945 roku, zastrzelony po poddaniu się i przesłuchaniu. W chwili śmierci miał 16 lat.
71.Stanisław Kozłowski „Staś” (z Załucza) – żołnierz z oddziału WiN „Ordona” poległ w 1945 roku.
72.Zygmunt Urbański „Iskra” – zastępca komendanta rejonu AK, dowódca oddziału poakowskiego w rejonie Wola Uhruska- Ruda Huta. Poległ w walce z UB 22 lipca 1945 roku w Uhrusku.
73.Henryk Mielniczuk „Orlik” d-ca placówki NSZ w Wólce Kańskiej zastrzelony w kol. Liszno 10.06.1945 roku przez grupę rabunkową (oddział pozorowany UB) pod dowództwem Górnego.
74.Czesław Dzierba – żołnierz oddziału NSZ „Sokoła” zamordowany w kol. Liszno 10.06.1945 roku przez grupę rabunkową (oddział pozorowany UB) Górnego.
75.Eugeniusz Walewski „Zemsta” – dowódca plutonu AK w Siedliszczu, od jesieni 1944 roku dowódca oddziału NSZ. Jesienią 1945 roku ujawnił się wraz z oddziałem przed chełmskim UB. Zginął zastrzelony przez funkcjonariuszy UB w restauracji Kłosa w Siedliszczu w dniu 3 grudnia 1945 roku.
76.Józef Mikusz „Kruk” żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” zginął zastrzelony w restauracji Kłosa w Siedliszczu w dn. 3.12.1945 roku wraz z „Zemstą”.
77.Por. Bolesław Skulimowski „Sokół” - dowódca oddziału NSZ poległ w bitwie z UB i WP pod Kasiłanem 5 czerwca 1945 roku.
78.Piotr Książek „Dziadek”, „Leszczyński” z oddziału „Sokoła” ranny pod Kasiłanem 5 czerwca 1945 roku, zmarł w Rejowcu – pochowany 10.06 na miejscowym cmentarzu wraz z NN żołnierzem i NN łączniczką NSZ.
79.Mieczysław Wolanin - komendant placówki NSZ w Siedliszczu aresztowany 23.04.1945 roku, zamordowany w trakcie przesłuchania przez funkcjonariusza UB Bogdana Krupskiego 24.04.1945 (oficjalna wersja – wyskoczył z okna na II piętrze).
80.NN „Opona” - żołnierz AK z okolic Wojsławic poległ w 1945 roku (grób na cmentarzu w Wojsławicach)
81.Porucznik Wiktor Murzyło „Sokół” - dowódca plutonu w oddziale NSZ „Zemsty” zginął w miejscowości Kulik 11listopada 1945 zastrzelony przez dowódcę plutonu operacyjnego KP MO w Chełmie Władysława Pilipczuka (Filipczuka) z oddziału pozorowanego UB z Chełma(dowodzonego przez „por. Mundka”- Zygmunt Opałka). Wraz z nim zamordowano współpracującego z NSZ komendanta posterunku MO w Cycowie Eugeniusza Zarębę.
82.Zbigniew Kędzierski „Kajak” – zastępca „Sokoła” aresztowany podczas akcji UB/MO na „Sokoła” w Kuliku zamordowany w Stawku 11.11.1945 roku. Wraz z nim zamordowano NN żołnierza NSZ, Zbigniewa Kołodzieja, Romanę Bartosz, Andrzeja Bartosza (12 lat) i 12 NN mieszkańców gminy Olchowiec. Ciała spalono w zabudowaniach Bartoszów.
83.NN „Polak”,
NN „Sławek”,
NN „Pijak” - żołnierze z oddziału NSZ „Sokoła” polegli w bitwie z NKWD i UB pod Hutą gm. Wojsławice 10 czerwca 1945 roku.
84.
Jan Dynia „Ziembada”,
Leon Bedliński „Kolka”,
Wacław Lis „Biały”,
Stanisław Lis „Korzeń”,
NN „Kłos” - żołnierze NSZ z oddziału „Zemsty” – „Boruty” polegli i pomordowani przez UB w różnych okolicznościach.
85.Jan Lis „Wolny”
Józef Bedliński “Matros”
NN „Filip”
NN „Lucyna”
NN „Skała”
NN „Kwiatek” - żołnierze oddziału NSZ „Zemsty” – „Boruty” polegli w walce z NKWD-UB w Gołębiu, pochowani na cmentarzu w Kaniem.
86.ppor. Wacław Witnicki „Kos”,
Wilczyński,
Żołnierczyk,
Wierzchowski i 5 NN podchorążych z Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie polegli dn. 18 maja 1945 roku z rąk funkcjonariuszy PUBP w leśniczówce Sajczyce.
1946
87. Stefan Brzuszek „Boruta” – d-ca plutonu w oddziale NSZ „Zemsty”. Po śmierci „Zemsty” d-ca oddziału . Poległ w walce z UB w Woli Korybutowej 17 sierpnia 1946 roku.
88.Por. Roman Jaroszyński „Roman” (nazwiska konspiracyjne: Władysław Grzybowski, Bolesław Wiśniewski, Bolesław Wójcik) dowódca oddziału NSZ. Aresztowany 29 września 1945 roku, skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
89.Mjr Zygmunt Roguski „Feliks”, „Kacper”, „Perkuła” - komendant powiatu chełmskiego NSZ, szef sztabu okręgu lubelskiego NSZ i komendant okręgu siedleckiego NSZ. Aresztowany 18 października 1945 w Lublinie,skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
90.Władysław Ulanowski „Hoter”, „Warta” - żołnierz AK z Czortkowa. Po przybyciu na Lubelszczyznę nawiązał kontakt z komendantem obwodu włodawskiego AK kapitanem Bolesławem Flisiukiem „Jaremą”, jak również z chełmską konspiracją narodową. Aresztowany 10.07.1945 roku, dołączony został do procesu lubelskiego kierownictwa NSZ . Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
91.Kpt. Zygmunt Wolanin „Jerzy”, „Błyskawica”, „Zenon” – pochodził z Krasnegostawu, komendant Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ w okręgu lubelskim. Aresztowany 29.09.1945. Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
92.Kpt. Władysław Żwirek „Wysoki”, „Gall”, „Roman” (nazwisko konspiracyjne Władysław Sawicki) – komendant powiatu i miasta |Chełm NSZ, członek komendy okręgu lubelskiego NSZ. Aresztowany 10 lipca 1945 roku. Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
93.NN „Oszukaniec” i NN „Wróbel” - żołnierze WiN zginęli 17.09.1946 roku, pochowani na cmentarzu w Bończy.
94.Kondracki „Sybirak” ze wsi Marianka gm. Wołoskowola żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” poległ podczas akcji opanowania więzienia UB we Włodawie 22 października 1946 roku. Podczas tej akcji zginął też NN „Śmigły”.
95.Chorąży Franciszek Błazucki (używał dokumentów na nazwisko Marian Spisacki) „Sarna”, „Sarenka” – podoficer zawodowy 27 Pułku Artylerii Lekkiej, żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, żołnierz oddziału „Sokoła” ranny podczas walki z UB w Turowcu 9 lipca 1945 roku, aresztowany przez UB uciekł z więzienia w Chełmie, żołnierz oddziału WiN „Młota” zastrzelony przez UB 16 sierpnia 1946 roku.
96.Antoni Kopaczewski „Lew” dowódca oddziału WiN
Stanisław Pędrak „Poleszuk” zastępca „Lwa”,
Józef Dziachan „Wyścigowy”,
Władysław Sampolski „Aniołek”,
Wincentry Kisielewski „Lipa”,
Tadeusz Dziachan „Leśny” - spalony żywcem w płonących zabudowaniach,
- Helena Dziachan i jej 4-letnia córka Anna.
Polegli i pomordowani 8 września 1946 roku w kol. Ignasin.
97.Eugeniusz Harasimowicz „Mongoł” (z Załucza) – żołnierz oddziału WiN „Ordona” poległ w 1946 roku.
98.Feliks Żak- (brat Stanisława z oddziału „Zagłoby” poległego w 1944 roku) – żołnierz oddziału „Ordona” poległ w 1946 roku we wsi Wólka Tarnowska z rąk UB
99.Józef Piasecki „Sokół” żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” (z Wólki Wytyckiej).
100.Władysław Waryszak „Wujo” - żołnierz oddziału NSZ „Boruty” poległ w Woli Korybutowej podczas walki z UB 17.08.1946r.
101.Stefan Kucharuk „Ryś II” z Nowin,
Kazimierz Kłosiński „Biały” – żołnierze oddziału WiN „Jastrzębia” polegli 30 grudnia 1946 roku
102.Zdzisław Kogut „Ryś”,
Zygmunt Bojczuk „Słoń”,
Albin Bojczuk „Lew” – żołnierze oddziału WiN „Jastrzębia” polegli w Woli Wereszczyńskiej 24 grudnia 1946 roku (Tzw. Krwawa Wigilia).
103.Remigiusz Laskowski- żołnierz WiN z Rudy Huty zabity przez UB w lipcu 1946 roku podczas próby aresztowania.
104.Wiktor Misiura i Bolesław Pacała z bojówki Win II rejonu pod dowództwem „Łobuza” polegli w dniu 22 października 1946 roku we wsi Bukowa podczas akcji grupy operacyjnej PUBP pod dowództwem Józefa Pawluka. Przebywali oni na weselu Kazimierza Kaliszuka, który również został przez funkcjonariuszy UB zastrzelony podczas tej akcji.
105.Jerzy Śliwiński „Śliwa” - żołnierz oddziału „Młota” ranny (w nogę i szyję) 21.11.1946 roku w potyczce z grupą operacyjną UB na drodze Chełm – Hrubieszów („18 kilometr od Chełma”) zmarł w siedzibie PUBP w Chełmie.
106.Matyszczuk (imię?) „Lew” – żołnierz bojówki „Łobuza” poległ 11.10 1946 roku w Ludwinowie podczas akcji na powiatowego komendanta ORMO Stanisława Elszyna.
107.Kazimierz Zasadzki - żołnierz oddziału „Jastrzębia” aresztowany we wsi Jamniki pow. Włodawa 17.12.1946 roku. Wyrok wykonano 12.01.1947.
108.Edward Taraszkiewicz „Jastrząb” – dowódca oddziału WIN w obwodzie włodawskim poległ w Siemieniu 30 grudnia 1946 roku.
109.Tadeusz Garłoch „Zimny” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, żołnierz oddziału poakowskiego „Zagłoby” i oddziału WiN „Jastrzębia” poległ 21 lipca 1946 roku w walce z MO i KBW w miejscowości Krasne.
110.Bolesław Skibiński – lat 16 z Warszawy, śmiertelnie postrzelił się podczas czyszczenia broni przez oddział „Młota” w baraku mieszkalnym w kolonii Putnowice.
111.Od 1.01. do 4.04.1946 roku UB i MO przeprowadziły w powiecie chełmskim 24 operacje przeciwko podziemiu niepodległościowemu. Zabito 23 osoby. Raport PUBP wymienia wśród zabitych dwóch dowódców oddziałów „Biały” i „Ryś” i 3 NN dowódców placówek. Aresztowano 92 osoby.
1947
112.ppor. Antoni Choma „Lew”, „Batory” - d-ca bojówki obwodu włodawskiego WiN zastrzelony w pierwszych dniach stycznia 1947 roku.
113.Michał Palik z kol. Wierzbica gm. Pawłów zastrzelony przez funkcjonariuszy MO z Pawłowa 4.01.1947.
114. Tadeusz Żuławski „Strumyk”, „Sęp”- żołnierz „Jastrzębia” zatrzymany w Parczewie 9.01.1947r.. Skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 15.01.1947.
115.Zdzisław Dąbrowski „Senator”- żołnierz oddziału „Lwa” aresztowany n7.10.1946 roku we wsi Maszków. Kara śmierci wykonana 26.01.1947.
116.NN „Zdybek” (używał nazwisk Stanisław Kaszewski, Stanisław (Roman) Kowalski, Stanisław Rzepiak) – żołnierz oddziału „Sokoła” pluton Kazimierza Stefańskiego „Zrywa”, a następnie oddziału „Młota”. W marcu 1947 roku nie ujawnił się, pozostał w konspiracji i z kilkuosobową grupa byłych żołnierzy „Młota” nadal prowadził walkę z komunistami. Poległ 26 października 1947 roku w Maziarni gm. Żmudź podczas obławy zorganizowanej przez UB z Chełma.
117.Mieczysław Sawicki „Kruk” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, oddziału poakowskiego „Zagłoby” i oddziału WiN „Jastrzębia. Ranny w walce z MO i KBW w Krasnem zastrzelony przez oficera NKWD podczas próby przesłuchania.
118.Stefan Silko – z Leszczan gm. Żmudź zamordowany 25.05.1947 roku w Leszczanach.
119.Mieczysław Małecki „Sokół” – żołnierz oddziału WiN Jastrzębia i „Żelaznego” poległ w listopadzie 1947 roku.
120.Bogdan Zieliński „Kozioł” z Lipniaka zabity przez UB w grudniu 1947 roku.
121.Jan Torbicz” „Łoś” ,
Henryk Wybranowski “Tarzan” - żołnierze oddziału WiN “Żelaznego” polegli 6 listopada 1947 roku w kol. Macoszyn okrążeni przez UB z Włodawy.
122.Józef Król „Maryś”,
Kazimierz Karpik „Czarny”,
Stanisław Lis „Korzeń” – żołnierze oddziału „Wiktora” zastrzeleni przez UB na kwaterze w Turowoli – lato 1947r.
123. Eugeniusz Harasimowicz - żołnierz oddziału WiN „Ordona zastrzelony przez UB w październiku 1947r.
124.Józef Strug „ Ordon” - Żołnierz ZWZ – AK od 1940 roku, dowódca oddziału partyzanckiego WiN w pow. Włodawskim poległ 30 lipca 1947 roku we wsi Sęków z rąk funkcjonariuszy UB z Włodawy.
125.Józef Kowalski „Wierzba” żołnierz oddziału poakowskiego „Zagłoby” (Konstanty Piotrowski) a następnie WiN „Ordona” poległ w styczniu 1947 roku.
126.Ignacy Falkiewicz„Mewa” żołnierz oddziału „Ordona” poległ latem 1947 roku w miejscowości Czarny Las.
127.Stanisław Falkiewicz „Ryś” (brat „Mewy”) poległ w nieznanych okolicznościach.
128.Leon Mikulski „Szelest” - żołnierz AK-WiN z Rybiego gm. Rejowiec zginął z rąk funkcjonariuszy UB w 1947 roku. Żona Genowefa została dn. 22 lutego 1945 roku zamordowana przez funkcjonariuszy UB w areszcie gminnym w Rejowcu.
129.Zygmunt Majewski „Lenin” ze Zbójna – żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” poległ w walce z UB i KBW koło wsi Świerszczów.
130.Witold Matuszak „Witek”, „Niewinny” – żołnierz oddziału WiN „Ordona” aresztowany 17.07.1947 roku w Grabniaku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 17.09.1947r.
131.Kazimierz Radke „Bukiet”- żołnierz „Jastrzębia” aresztowany 6.01.11947 roku w Wólce Wytyckiej i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 12.01.1947.
132.Ludwik Teodor Szmydke „Jurek”, „Czarny Jurek” – żołnierz oddziału „Ordona” zatrzymany 29.07.1947 roku w Urszulinie. Wyrok wykonano 17.09.1947.
133.Marian Lipczak (nazwisko konspiracyjne Marian Leszczyński) „Doniec”- dowódca oddziału NSZ aresztowany 22.09.1946 i zamordowany 4.11.1947 (wyrok).
134.Eugeniusz Dudek „Sikora” – żołnierz NSZ „Boruty” i „”Dońca” aresztowany 25.08.1946 w Siedliszczu. Stracony 4.11.1947.
135.Jan Bocheński - żołnierz WIN aresztowany 20.12.1946 roku w Sosnowicy. Zamordowany 14.01.1947 we Włodawie (rozprawa rozpoczęła się o godz. 10.10, a wyrok wykonano publicznie o 13.30)
136.Albin Bojczuk „Lew” - żołnierz „jastrzębia” zatrzymany 5.01.1947 roku w kolonii Uścimów pow. Włodawa. Stracony 11.01.1947.
137.Adolf Czech „Sęp” - dowódca placówki AK w Dębowej Kłodzie, żołnierz WiN, łącznik „Jastrzębia” aresztowany 18.12.1946 w Makoszce i stracony 14.01.1947 roku we Włodawie.
138.Por. Czesław Czaplicki „Grom”, „Jur” - zastępca komendanta rejonu nr 3 w obwodzie WIN Włodawa, zatrzymany 9.01.1947 roku w Dębowej Kłodzie i stracony w Sosnowicy podczas publicznej egzekucji 17.01.1947r.
139.Jan Gajos „Wicher” - żołnierz „Jastrzębia” zatrzymany 13.08.1946 roku w Łęcznej i stracony 27.01.1947 w Lublinie.
140.Antoni Imielnik - udzielił kilka razy pomocy żołnierzom „Jastrzębia” – zatrzymany 31.12.1946 roku w Piasecznie i skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 10.01.1947 roku w Jagodnie pow. Włodawa.
141.Bogumił Korniak „Marian”, „Bogusz” - współpracownik „Wiktora” zatrzymany 7.07.1947 roku w Stefanowie i stracony 15.10.1947r.
142.Lucjan Korpysz – udzielał noclegów i podwód członkom WiN, zatrzymany 29.12.1946 roku w Lejnie pow. Włodawa. Zamordowany z wyroku sadowego 11.01.1947r.
143.Edward Wrzaszcz „Grom” – członek WiN z Dębowej Kłody. Aresztowany 6.01.1947 roku, skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano publicznie w Kodeńcu 17 stycznia 1947 roku.
144.Kazimierz Zasadzki „Leniwy” - żołnierz AK i WiN ze wsi Jamniki gm. Wola Wereszczyńska. Aresztowany 17.12.1946 roku, skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 11.01.1947 roku przy szkole w Pieszowoli w obecności spędzonych mieszkańców okolicznych wiosek.
145.Ppor. Tadeusz Żuławski „Strumyk”, „Sęp“- żołnierz WiN z obwodu Włodawskiego – placówka w Chmielowie. Aresztowany 9.01.1947 roku, skazany na karę śmierci i rozstrzelany publicznie w Uścimowie 15 stycznia 1947 roku.
146.Jan Stojański „Skowronek” – żołnierz oddziału „Tarzana” zmarł w więzieniu w Zamościu w 1947r.
147, Józef Świszcz,
Jan Goś - współpracownicy “Zdybka” ze wsi Kumów zastrzeleni 24.07.1947 roku.
1948
147. Antoni Sanecki „Piat” – dowódca oddziału,
Aleksander Radej „Wicher”,
Lucjan Majewski „Mały”,
Czesław Wajler „Chmurka”,
NN „Edek” -żołnierze z oddziału WiN „Piata” polegli w Olszance gm. Turobin 29 czerwiec 1948 roku (zasadzka UB i KBW).
148.Mieczysław Józak „Słowik” ze Strachosławia, żołnierz oddziału WiN „Młota”, ujawnił się 16.03 1947 roku w Wojsławicach. Członek bojówki powinowskiej „Zdybka” zastrzelony 10 stycznia 1948 roku w Mołodutynie przez por. WP Bronisława Nowaka.
149.Józef Broda z 27 WD AK zamordowany 10.02.1948 roku w budynku PUBP podczas przesłuchania przez por. Dawidziuka – kierownika sekcji I.
150.Serafin Kamilewicz „Wydra” (Piotr Rymkiewicz) – żołnierz NSZ z oddz. „Boruty”, a następnie WiN „Wiktora” zatrzymany 23.03.1948 roku w Lublinie. Skazany na karę śmierci i stracony 16.10.1948.
151.Władysław Walica „Bartek” - żołnierz oddziału NSZ „Boruty” (Stefan Brzuszek). Aresztowany 16 sierpnia 1946 roku w Woli Korybutowej. Skazany na 10 lat więzienia 4 maja 1948 roku. Zmarł w wiezieniu na Zamku Lubelskim 18 grudnia 1948 roku.
1949
152.Dominik Brodawczewski (Bodaczewski) - żołnierz oddziału WiN „Sroki” poległ 8 kwietnia 1949 w Chłaniowie podczas obławy przeprowadzonej przez MO, UB i KBW.
153.Katarzyna Gnys łączniczka Piotra Smagały – 12 04 1949 roku wyskoczyła (została wypchnięta?) z okna na 1 piętrze budynku PUBP w Krasnymstawie i zmarła.
154.Piotr Smagała „Stok”, „Sroka”- żołnierz AK, dowódca oddziału WiN w pow. Krasnystaw zatrzymany przez UB w Żórawiach 24.03.1949 roku. 6 kwietnia skazany na czterokrotną karę śmierci – wyrok wykonano 28 maja 1949 na Zamku w Lublinie.
155.Antoni Zawiślak żołnierz oddziału WiN „Sroki”poległ z rąk UB 24 czerwca 1949 roku w miejscowości Żórawie pow. Krasnystaw.
156.Władysław Korzeniowski „Fredek”, „Andersiak” żołnierz oddziału WiN „Żelaznego” poległ z rąk UB w 1949 roku.
157.Eugeniusz Lis „Bystry” (Henryk Rogalski) – żołnierz oddziału NSZ „Boruty” i WIN „Wiktora” aresztowany 19.11.1948 roku w Cycowie i stracony 23.09.1949.
1951
158.Edward Taraszkiewicz „Żelazny” - dowódca oddziału WiN z obwodu włodawskiego poległ z rąk UB w Zbereżu 6 października 1951.
159.Stanisław Torbicz „Kazik” – żołnierz z oddziału WiN „Żelaznego” poległ w Zbereżu 6 października 1951 roku
160.Natalia i Teodor Kaszczukowie rolnicy ze Zbereża zamordowani podczas akcji UB na przebywający w ich zabudowaniach oddział „Żelaznego” nocą 6 października 1951r.
161.Ryszard Maślanka „Marian” – członek organizacji Kraj poległ w 1951 roku.
162.Roman Dobrowolski „Dobry”, „Ostrożny” – żołnierz AK _WiN z Urszulina. Aresztowany 7 października 1951 roku i stracony w więzieniu na Zamku w Lublinie 3.12.1951 roku za pomoc „Żelaznemu”.
1953
163.Stanisław Kuchcewicz „Wiktor” – żołnierz oddziałów NSZ „Jacka”, „Zemsty”, „Boruty” i WiN „Uskoka” i „Zapory” poległ w walce z MO w Piaskach w lutym 1953 roku.
164.Józef Domański „Pawełek”, „Łukasz”, „Znicz” - członek oddziału WiN „Żelaznego” ujęty w Zbereżu 6 października 1951 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 12 stycznia 1953 roku.
165.Stanisław Marciniak „Niewinny”, „Janusz” - żołnierz AK i WiN z oddziałów „Ordona” i „Żelaznego” zatrzymany w Zbereżu 6 października 1951 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 12 stycznia 1953 roku.
166.Leon Majchrzak „Dzięcioł”, „Wierzba“(nazwiska konspiracyjne: Tadeusz Gołębiowski, Leon Woźniak) – żołnierz AK – WiN, dowódca grupy powinowskiej (1952 – 53) w krasnostawskim poległ podczas akcji UB w nocy 27/28 grudnia 1953 roku.
1955
167.Zbigniew Pielach (Pielak)„Felek”, „Kmieć” - żołnierz oddziałów WiN „Żelaznego” i „Wiktora” aresztowany w grudniu 1953 roku i w 1954 skazany na siedmiokrotna karę śmierci. Zmarł w więzieniu w 1955 roku.
168.Tadeusz Szych z oddziału WiN „Kędziorka” (w konspiracji od 1948 roku), ranny w walce z UB w Motyczu, skazany w Lublinie na wielokrotną karę śmierci został stracony w więzieniu chełmskim 27 października 1955 roku.
1959
169.Tadeusz Hawryluk - z Leśniczówki, członek konspiracyjnej organizacji powinowskiej (tzw. jaskiniowcy) zginął podczas obławy UB i MO w bunkrze w zabudowaniach byłego żołnierza oddziału WiN „Młota” Stanisława Waludy „Strusia” w Leśniczówce 5 marca 1959 roku.
kategoria Zbrodnie komunistyczne
.Od trzech lat zacząłem odnotowywać nazwiska poległych i pomordowanych mieszkańców ziemi chełmskiej w latach 40 i 50 XX wieku. Przeglądając dokumenty podziemia niepodległościowego, jak również raporty i sprawozdania UB i MO ciągle natrafiałem na nazwiska ofiar „władzy ludowej”. Byli to zarówno oficerowie i żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, jak również mieszkańcy wiosek i miast chełmskich nie zaangażowani w działalność konspiracyjną. Ci ostatni ginęli najczęściej tylko za to, że byli Polakami, lub też mieszkali w wioskach uważanych przez sowietów i ubeków za „reakcyjne”.
W wielu przypadkach jedyną winą ofiary NKWD/UB/MO było udzielenie schronienia żołnierzom podziemia antykomunistycznego, czy przekazanie im bochenka chleba. Strzelano zarówno do mężczyzn, jak i kobiet i dzieci (najmłodsza ustalona przeze mnie ofiara Anna Dziachan miała 4 lata), nie oszczędzano też całych rodzin. Dla wzbudzenia postrachu u innych mieszkańców okolicznych wiosek zabudowania ofiar palono, a ich ciała wrzucano do ognia.
Odrębna kategorię stanowią ofiary komunistycznych sądów rozstrzeliwane publicznie bezpośrednio po wydaniu wyroku.
Lista liczy około 300 nazwisk i jest niewątpliwie dopiero zalążkiem właściwej listy strat Polaków – mieszkańców ziemi chełmskiej z rąk sowietów i polskich komunistów. Symbolicznie otwiera ją gajowy z Wojsławic, a zarazem żołnierz Armii Krajowej, Franciszek Halama zamordowany 18 października 1943 roku przez partyzantów sowieckich podczas napadu rabunkowego na gajówkę. Zamyka zaś młody chłopiec z Leśniczówki Tadeusz Hawryluk poległy śmiercią Żołnierza Niepodległej Polski w marcu 1959 roku.
Odrębnych badań archiwalnych wymaga problem Chełmian wywiezionych przez sowietów w latach czterdziestych na Sybir. Zachowane niekompletne listy (opracowywane w 1945 roku przez podziemie antykomunistyczne) zawierają w odniesieniu do kilku gmin powiatu chełmskiego po kilkadziesiąt nazwisk i pseudonimów. Ilu spośród nich nie powróciło do swoich wiosek i rodzin nie dowiemy się chyba nigdy.
Tak jak już nigdy nie poniosą kary oprawcy w ubeckich i milicyjnych mundurach, mimo iż w pierwszych latach III Rzeczypospolitej większość z nich jeszcze żyła i pobierała wysokie emerytury za udział w „utrwalaniu władzy ludowej”, a dokumenty ich zbrodni były w archiwach. Dziś rodzinom pomordowanych pozostała już tylko wiara w Sądy Boskie.
1943 – 44:
1.Franciszek Halama - gajowy z Wojsławic, żołnierz AK, zamordowany 18 października 1943 roku przez partyzantów sowieckich, podczas napadu rabunkowego na gajówkę.
2. Leszek Jarosz,
Kazimierz Jakubowski,
Edward Kotowski,
Jan Krystman „Mały Janek”,
Jan Szymczak „Żydek” - żołnierze „Nadbużanki” polegli 12 marca 1944 w Załuczu Starym z rąk partyzantów sowieckich ( Korpus Lenkina z 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej):
3.Stanisław Żak - żołnierz oddziału „Zagłoby” poległ jesienią 1944 roku w walce z NKWD we wsi Czarny Las. Razem z nim poległo 4 innych żołnierzy oddziału o nieustalonych nazwiskach i pseudonimach.
4. st. sierż. Jędruszcak “Pycio” – podoficer zawodowy 3 PAC, żołnierz oddziału AK “Sedzimira”, komendant organizacji NIE na obwod chelmski, zastrzelony przez NKWD podczas próby aresztowania w Horodyszczu pod Chelmem 4 lub 5 sierpnia 1944 roku.
4.Por. Stanisław Sokołowski „Rolnik” nauczyciel, d-ca oddziałów Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa w obwodzie Krasnystaw zamordowany przez NKWD-UB w Niemienicach 24 listopada 1944 roku.
5.Czesław Tomaszczuk „Wicek” żołnierz NSZ z Chełma aresztowany jesienią 1944 roku i skazany na karę śmierci przez Sąd Polowy I Korpusu Pancernego WP, wyrok wykonano 30 października 1944 roku.
6.Tadeusz Benesz „Lampa” radiotelegrafista radiostacji inspektoratu AK w Chełmie. Aresztowany 13.09.44 w Chełmie podczas nadawania depeszy, skazany na karę śmierci i rozstrzelany 15 listopada 1944 na dziedzińcu Zamku Lubelskiego.
7.Franciszek Gadzała „Marzec” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, a następnie radiotelegrafista inspektoratu Chełmskiego AK. Aresztowany 13.09.44 w Chełmie podczas nadawania depeszy, skazany na karę śmierci i rozstrzelany 15 listopada 1944 na dziedzińcu Zamku Lubelskiego.
8.Por. Ludwik Pałys „Ludwik” oficer AK obwodu chełmskiego zamordowany przez UB w Choinach pod Lublinem 14 października 1944 roku.
9.Bracia Józef ps. „Wojciechowski” i Stanisław ps.„Wyrwicz” Waręccy - żołnierze AK obwodu Krasnystaw aresztowani 4.11.1944 i straceni w okolicy Krasnegostawu 1 grudnia 1944r.
10.Jan Jabłoński - żołnierz oddziału AK „Zręba” (por. Jan Małek) z obwodu krasnostawskiego, aresztowany 24 października 1944 w Hrubieszowie, skazany na karę śmierci i zamordowany na Zamku Lubelskim 12 grudnia 1944.
11.Edward Jeleń „Krakowiak” (nazwisko konspiracyjne Gabriel Kryska) – żołnierz oddziału NSZ Jacka (por. Zbigniew Góra) aresztowany 18 października 1944 w Lublinie, skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1.12. 1944 na Zamku Lubelskim.
12.Adolf Tkaczyk „Osika” – oficer AK z obwodu Krasnystaw. Aresztowany przez UB pod koniec października 1944 roku w Rybczewicach. Zamordowany bez sądu w polu obok Rybczewic 3 listopada 1944 roku. Wraz z nim zamordowano żołnierz AK o nazwisku Okapa.
13.Franciszek Żdżyłowski - legionista, żołnierz Września 1939 i Armii Krajowej z Radziejowa, zamordowany przez NKWD 25 listopada 1944 roku.
1945
14.Jan Patkowski – zginął podczas próby aresztowania go przez UB w 1945 roku.
15.Zbigniew Wesołowski - żołnierz AK z obwodu Krasnystaw. Aresztowany w październiku 1944 roku przez Informacje Wojskową jako żołnierz 2 armii WP w Kąkolewnicy. Skazany na karę śmierci i rozstrzelany w Uroczysku Baran koło Kąkolewnicy 5 stycznia 1945r.
16.Jan Szołoch - żołnierz AK z Raciborowic – zamordowany w lutym 1945 roku w Białopolu przez funkcjonariuszy NKWD
17.Por. Ludwik Bychawski „Sęk” - dowódca plutonu AK w obwodzie włodawskim aresztowany 28.11.1944 i stracony 12.01.1945
18.Tadeusz Bychawski „Sęp” – żołnierz AK z obwodu włodawskiego (brat Ludwika) poległ w lipcu 1945 roku w walce z UB koło Adampola.
19.Janusz Mościbrodzki – żołnierz AK z Buśna (syn zarządcy klinkierni) zamordowany przez NKWD w lutym 1945 roku.
20. Sobolewski (imię NN) – członek NSZ z Chełma (pracował w Starostwie jako kontroler młynów) – zamordowany przez UB w Siedliszczu wiosna 1945 roku.
20.Zenon Klej „Duch” – żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (por. Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (por. Stanisław Łukasik) aresztowany w Wierzchowiskach 23 kwietnia 1945 roku. Skazany na karę śmierci i stracony 8 lipca 1945r.
21.Dariusz Malinowski „Trapez” - żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (por. Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (por. Stanisław Łukasik) aresztowany w Wierzchowiskach 23 kwietnia 1945 roku. Skazany na karę śmierci i stracony 8 lipca 1945r.
22.Por. Piotr Jankowski „Jeleń”, „Feluś”, „Orzeł” (używał nazwiska Stanisław Janicki) – z Rudy Opalin, podoficer zawodowy 7 pp. Leg., w konspiracji od października 1939 , komendant placówki Organizacji Zbrojnej w Rudzie Hucie, od 1943 roku dowódca oddziału BCh-AK na terenie gminy Świerże, aresztowany przez UB 22.01. 1945 roku, skazany na 10 lat za przynależność do AK, zamordowany na początku 1945 roku w siedzibie UB na Reformackiej.
23.Ppor. Andrzej Podjasek „Wrzos” – dowódca placówki BCH-AK aresztowany w szpitalu w Krasnymstawie zginął w nieznanych okolicznościach w 1945 roku.
24.Plutonowy Bolesław Jabłoński „Kalina” – dowódca plutonu AK zastrzelony przez NKWD w 1945 roku.
25.Stanisław Bis „Jaszczurka” – żołnierz AK zastrzelony przez UB w 1945 roku.
26.Władysław Marczuk „Smutny” – żołnierz AK zastrzelony przez NKWD w 1945 roku.
27.Sierżant NN „Skała” żołnierz oddziału „Tarzana” poległ w 1945 roku.
28.NN „Szerszeń” – członek AK z Leśniczówki aresztowany w 1945 roku zmarł w areszcie UB w Chełmie.
29.NN „Podbipięta” - członek AK z Wolawiec aresztowany w grudniu 1944 roku zginął jako żołnierz batalionu karnego w styczniu 1945.
30. Plutonowy Piotr Książek „Liściński” dowódca plutonu AK zabity przez NKWD-UB w 1945 roku.
31.NN „Skała” - członek AK z Sawina zmarł w więzieniu UB w Lublinie w 1945 roku.
32.Stanisław Nowak „Chytry”, „Orlicz”, „Kazimierz” – żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” (Eugeniusz Walewski), a następnie „Kruka” (Mieczysław Nowak) aresztowany w Warszawie, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 26 lipca 1945 roku.
33.Marian Suszko „Zawada” (nazwiska konspiracyjne: Marian Zieliński, Marian Szuszmat) – żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” (Eugeniusz Walewski), a następnie „Kruka” (Mieczysław Nowak) aresztowany w Warszawie, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 26 lipca 1945 roku.
34.Mieczysław Szram – sekretarz Zarządu Gminy Bukowa, członek AK w Sawinie, aresztowany 1.02.1945 roku w swoim domu podczas słuchana radia. Rozstrzelany na Zamku Lubelskim16 listopada 1945 roku.
35.Romuald Ryszard Szydelski „Pawełek” żołnierz oddziału AK „Jelenia” (Piotr Jankowski) z obwodu chełmskiego, a następnie w Kedywie lubelskim i oddziale AK „Jemioły” (kpt. Czesław Rossiński) aresztowany 9 stycznia 1945 roku i stracony na Zamku Lubelskim 12 kwietnia 1945r.
36.Eugeniusz Kazimierz Wójtowicz „Mściciel” (nazwisko konspiracyjne Eugeniusz Wysocki) – żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (Zygmunt Szumowski), a następnie „Rysia” (Stanisław Łukasik) aresztowany 7 kwietnia 1945 roku i zamordowany na Zamku Lubelskim 8 sierpnia 1945 roku.
37.Feliks Żak - żołnierz oddziału AK „Marsa” (por. Stanisław Parzebucki) z obwodu włodawskiego zatrzymany 23.11.1944 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku Lubelskim 4 marca 1945 roku.
38.Sierżant Jan Szewczuk - żołnierz oddziału „Sokoła” (Stanisław Sekuła) zginął podczas obławy przeprowadzonej przez NKWD-UB w Wojniakach w marcu 1945 roku.
39.NN „Ziben” kapitan AK zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
40.NN „Orlik” – podporucznik AK Zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
41.NN „Góral” żołnierz AK zamordowany w areszcie UB w Chełmie.
42.NN „Polesik” - żołnierz AK zastrzelony przez UB w lipcu 1945 roku.
43.NN „Kresowiak” – żołnierz AK zamordowany przez NKWD-UB w lipcu 1945 roku.
44.Wiesław Cudny „Topór” - żołnierz AK z oddziałów „Jelenia” i „Sędzimira”, a następnie oddziału poakowskiego „Sęka” (Józef Wojtuń) poległ 24 maja 1945 roku w Majdanie Siostrzytowskim podczas walki z NKWD i UB. Razem z nim polegli uczniowie Liceum Stefana Czarnieckiego (pochowani w zborowej mogile w Majdanie):
Henryk Durman,
Stanisław Grzesiukiewicz,
Tadeusz Jaciukiewicz,
Bogdan Kowalczyk,
Wojciech Leśkiewicz,
Bolesław Paszczyk,
Jan Pawle,
Andrzej Rawdanowicz,
Jan Guziński - uczeń Liceum Pedagogicznego w Chełmie.
Ogółem poległo bądź zostało zamordowanych 27 osób w tym gospodarz, u którego kwaterował oddział Kazimierz Dołęgowski i jego kuzyn Jan Hanc z Olchowca. W zborowej mogile pochowanych zostało 17 partyzantów – nazwiska pozostałych obok w/w :
Henryk Gębal,
Zbigniew Racki,
Przyłuski,
4 o nieustalonych nazwiskach.
Pozostałych dziesięciu rodziny pochowały na cmentarzach m.in. w Dorohuczy i Łęcznej. Znane jest tylko jedno nazwisko: Zbigniew Wójcicki.
45.Natalia Charlińska – żona gajowego z Zażdżar zamordowana przez UB podczas akcji na oddział WiN „Młota” 16 grudnia 1945 roku. Wraz z nią zamordowano:
córkę Janinę Charlińską – Radzieńciak
syna Ryszarda Charlińskiego (12 lat).
46.Stanisław Michalik (używał nazwiska Stanisław Wasilewski) „Ślązak” – plutonowy 12 pp. z Wadowic, komendant rejonu Krzywiczki-Wojsławice organizacji poakowskiej. Zginął wiosną 1945 roku na drodze do Krzywiczek zastrzelony prawdopodobnie przez grupę UB z Chełma.
47.Złotorowicz - żołnierz WP ( wcześniej AK – powstaniec warszawski) z batalionu roboczego w majątku Kanie zamordowany przez pijanego oficera WP (Żyda) w kwietniu 1945 roku (Wielkanoc – II dzień). Pochowany na cmentarzu w Kaniem.
48.NN „Błyskawica” (żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK) – d-ca oddziału AK w gm. Rejowiec – poległ wiosną 1945r.
49.Władysław Szczepanik - zamordowany w swoim domu w Rakołupach w dniu 5 maja 1945 roku przez oddział pozorowany z chełmskiego UB
50.Walerian Kulik ,,Ordon” – komendant placówki AK w Dorohusku zastrzelony przez UB w 1945 roku. Razem z nim zginął Marian Gołębiowski ,,Ul” – jego z-ca i 2 NN żołnierzy AK.
51. Tadeusz Antoniewicz,
Jan Tuczapski,
Mieczysław Skonieczny,
Ryszard Krukowski,
Michał Stankiewicz
Skoczylas,
Kazimierz Uss i kilkunastu NN podchorążych z Oficerskiej Szkoły Broni Pancernej w Chełmie – rozstrzelani publicznie na terenie szkoły w dniu 23 marca 1945 roku za dezercję w ramach grupy kpt. Kulika.
52.NN „Wirecki” - żołnierz oddziału AK „Tarzana” poległ w sierpniu 1945 roku w Majdanie Ostrowskim.
53.Bolesław Chwaluk “Grab” (z Małkowa) – były dowódca zwiadu konnego w batalionie AK “Jaremy” Bolesława Flisiuka, Czesław Majewski i 2 NN (Biernacki z Werzeszczyna ?) zamordowani w dniu 20 lipca 1945 roku w kolonii Gliny gm. Wiszniowice przez grupę operacyjną PUBP i MO z Chełma. Po dokonaniu zbrodni podpalono zabudowania rodziców Majewskiego i ciała pomordowanych wrzucono w ogień.
54.Ppor. Ryszard Targowski „Dzik” zastępca dowódcy oddziału WiN „Młota” poległ podczas walki z UB i MO w Sajczycach – 16.12.1945r.
55.Ppor. Witold Wasilewski „Litwin” oficer wywiadu oddziału WiN „Młota” poległ podczas walki z UB i MO w Sajczycach 16.21.1945r
56.Marian Wepa z Wojniak zginął 20.03.1945 roku w Wojniakach podczas akcji UB na kwaterujący tam oddział „Sokoła”.
57.Antoni Popek „Pak” żołnierz AK z Wojsławic i jego ojciec Julian spaleni w domu rodzinnym podczas próby aresztowania w dn.7.03.1945 w Wojsławicach.
58.por.Jerzy Neyman - (w konspiracji chełmskiej używał nazwiska Stanisław Dębiński) „Bułat” „Boryna” („Hińcza” z 27 WD AK),, komendant obwodu chełmskiego AK – ROAK. Z raportu UB: „raniony ciężko w płuca podczas akcji w Wojsławicach”. Zamordowany w siedzibie UB na Reformackiej.
59.Mieczysław Być – ranny 7.03.1945 roku w gajówce Wojsławice. Aresztowany i zamordowany.
60.Leokadia Schontag (Szentag) z Leśniowic,
Paweł Kapica z kol. Janówka – członkowie AK uprowadzeni przez UB w dn. 12.01.1945 roku. Zamordowani w nieznanych okolicznościach, ciała odnaleziono w lesie kumowskim.
Razem z nimi uprowadzono wówczas Prusa z Wygnaniec i 4 osoby o nieustalonych nazwiskach, których losy nie są znane.
61.Jan Bednarczuk – lat 19,
Leopold Cymborski – lat 33,
Wawrzyniec Maziuk – lat 36,
Władysław Łatka – lat 43,
Stefan Wojda – lat 34 – mieszkańcy Huty pomordowani 10 czerwca 1945 roku podczas akcji oddziałów NKWD-UB na zgrupowanie NSZ majora Mieczysława Pazderskiego „Szarego”.
62.Mjr Mieczyslaw Pazderski „Szary” - lekarz medycyny, dowódca zgrupowania oddziałów NSZ poległ w walce z UB-NKWD w Hucie 10 czerwca 1945 roku. Razem z nim zginęli jego podwładni:
por. Zbigniew Góra „Jacek” - dowódca oddziału NSZ „Jacka”
Edward Ośko „Biały”,
NN – łączniczka „Szarego”,
7 nieznanych żołnierzy NSZ.
63.Stanisław Parzebucki „Mars” – d-ca kompanii w oddziale AK „Jaremy”, dowódca oddziału poakowskiego w obwodzie włodawskim. Uprowadzony przez NKWD po ujawnieniu oddziału jesienią 1945 roku i zamordowany w nieznanych okolicznościach.
64.NN „Franc” żołnierz oddziału „Sokoła” poległ 7.03.45 w bitwie z UB i NKWD pod Wojsławicami. Pochodził ze Śląska..
65.NN „Błyskawica” i NN „Sanitariusz” żołnierze z oddziału „Sokoła” polegli wiosną 1945 roku.
66.Edward Halama „Torpeda” żołnierz oddziału AK „Jaremy”, d-ca plutonu w oddz. „Sokoła” zginął 27.07.1945 (Podwysokie koło Jarosławca gm. Uchanie)
67.Rajmund Bemke „Wrzos”(żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK) i Stanisław Gaj „Tygrys” z Czułczyc polegli z rąk UB 12 września 1945 roku 1945 roku w Czułczycach.
68.chorąży Kazimierz Sondej „Wielgi”, „Długi” – żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK , po przybyciu na teren powiatu chełmskiego żołnierz oddziału „Sokoła” zastrzelony przez UB w Turowcu 9 lub 10 lipca 1945 roku.
69.ppor. Lucjan Ośpieszyński „Luśnia”, „Łucznik” żołnierz oddz. AK„Sędzimira”, absolwent Oficerskiej Szkoły Artylerii, zastrzelony prze żołnierzy sowieckich w Rudniku w dniu 18 maja 1945r.
70.Stefan Karczewski „Lech” -żołnierz bojówki „Sępa” ranny w walce z UB 12.06.1945 roku, zastrzelony po poddaniu się i przesłuchaniu. W chwili śmierci miał 16 lat.
71.Stanisław Kozłowski „Staś” (z Załucza) – żołnierz z oddziału WiN „Ordona” poległ w 1945 roku.
72.Zygmunt Urbański „Iskra” – zastępca komendanta rejonu AK, dowódca oddziału poakowskiego w rejonie Wola Uhruska- Ruda Huta. Poległ w walce z UB 22 lipca 1945 roku w Uhrusku.
73.Henryk Mielniczuk „Orlik” d-ca placówki NSZ w Wólce Kańskiej zastrzelony w kol. Liszno 10.06.1945 roku przez grupę rabunkową (oddział pozorowany UB) pod dowództwem Górnego.
74.Czesław Dzierba – żołnierz oddziału NSZ „Sokoła” zamordowany w kol. Liszno 10.06.1945 roku przez grupę rabunkową (oddział pozorowany UB) Górnego.
75.Eugeniusz Walewski „Zemsta” – dowódca plutonu AK w Siedliszczu, od jesieni 1944 roku dowódca oddziału NSZ. Jesienią 1945 roku ujawnił się wraz z oddziałem przed chełmskim UB. Zginął zastrzelony przez funkcjonariuszy UB w restauracji Kłosa w Siedliszczu w dniu 3 grudnia 1945 roku.
76.Józef Mikusz „Kruk” żołnierz oddziału NSZ „Zemsty” zginął zastrzelony w restauracji Kłosa w Siedliszczu w dn. 3.12.1945 roku wraz z „Zemstą”.
77.Por. Bolesław Skulimowski „Sokół” - dowódca oddziału NSZ poległ w bitwie z UB i WP pod Kasiłanem 5 czerwca 1945 roku.
78.Piotr Książek „Dziadek”, „Leszczyński” z oddziału „Sokoła” ranny pod Kasiłanem 5 czerwca 1945 roku, zmarł w Rejowcu – pochowany 10.06 na miejscowym cmentarzu wraz z NN żołnierzem i NN łączniczką NSZ.
79.Mieczysław Wolanin - komendant placówki NSZ w Siedliszczu aresztowany 23.04.1945 roku, zamordowany w trakcie przesłuchania przez funkcjonariusza UB Bogdana Krupskiego 24.04.1945 (oficjalna wersja – wyskoczył z okna na II piętrze).
80.NN „Opona” - żołnierz AK z okolic Wojsławic poległ w 1945 roku (grób na cmentarzu w Wojsławicach)
81.Porucznik Wiktor Murzyło „Sokół” - dowódca plutonu w oddziale NSZ „Zemsty” zginął w miejscowości Kulik 11listopada 1945 zastrzelony przez dowódcę plutonu operacyjnego KP MO w Chełmie Władysława Pilipczuka (Filipczuka) z oddziału pozorowanego UB z Chełma(dowodzonego przez „por. Mundka”- Zygmunt Opałka). Wraz z nim zamordowano współpracującego z NSZ komendanta posterunku MO w Cycowie Eugeniusza Zarębę.
82.Zbigniew Kędzierski „Kajak” – zastępca „Sokoła” aresztowany podczas akcji UB/MO na „Sokoła” w Kuliku zamordowany w Stawku 11.11.1945 roku. Wraz z nim zamordowano NN żołnierza NSZ, Zbigniewa Kołodzieja, Romanę Bartosz, Andrzeja Bartosza (12 lat) i 12 NN mieszkańców gminy Olchowiec. Ciała spalono w zabudowaniach Bartoszów.
83.NN „Polak”,
NN „Sławek”,
NN „Pijak” - żołnierze z oddziału NSZ „Sokoła” polegli w bitwie z NKWD i UB pod Hutą gm. Wojsławice 10 czerwca 1945 roku.
84.
Jan Dynia „Ziembada”,
Leon Bedliński „Kolka”,
Wacław Lis „Biały”,
Stanisław Lis „Korzeń”,
NN „Kłos” - żołnierze NSZ z oddziału „Zemsty” – „Boruty” polegli i pomordowani przez UB w różnych okolicznościach.
85.Jan Lis „Wolny”
Józef Bedliński “Matros”
NN „Filip”
NN „Lucyna”
NN „Skała”
NN „Kwiatek” - żołnierze oddziału NSZ „Zemsty” – „Boruty” polegli w walce z NKWD-UB w Gołębiu, pochowani na cmentarzu w Kaniem.
86.ppor. Wacław Witnicki „Kos”,
Wilczyński,
Żołnierczyk,
Wierzchowski i 5 NN podchorążych z Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie polegli dn. 18 maja 1945 roku z rąk funkcjonariuszy PUBP w leśniczówce Sajczyce.
1946
87. Stefan Brzuszek „Boruta” – d-ca plutonu w oddziale NSZ „Zemsty”. Po śmierci „Zemsty” d-ca oddziału . Poległ w walce z UB w Woli Korybutowej 17 sierpnia 1946 roku.
88.Por. Roman Jaroszyński „Roman” (nazwiska konspiracyjne: Władysław Grzybowski, Bolesław Wiśniewski, Bolesław Wójcik) dowódca oddziału NSZ. Aresztowany 29 września 1945 roku, skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
89.Mjr Zygmunt Roguski „Feliks”, „Kacper”, „Perkuła” - komendant powiatu chełmskiego NSZ, szef sztabu okręgu lubelskiego NSZ i komendant okręgu siedleckiego NSZ. Aresztowany 18 października 1945 w Lublinie,skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
90.Władysław Ulanowski „Hoter”, „Warta” - żołnierz AK z Czortkowa. Po przybyciu na Lubelszczyznę nawiązał kontakt z komendantem obwodu włodawskiego AK kapitanem Bolesławem Flisiukiem „Jaremą”, jak również z chełmską konspiracją narodową. Aresztowany 10.07.1945 roku, dołączony został do procesu lubelskiego kierownictwa NSZ . Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
91.Kpt. Zygmunt Wolanin „Jerzy”, „Błyskawica”, „Zenon” – pochodził z Krasnegostawu, komendant Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ w okręgu lubelskim. Aresztowany 29.09.1945. Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
92.Kpt. Władysław Żwirek „Wysoki”, „Gall”, „Roman” (nazwisko konspiracyjne Władysław Sawicki) – komendant powiatu i miasta |Chełm NSZ, członek komendy okręgu lubelskiego NSZ. Aresztowany 10 lipca 1945 roku. Skazany na karę śmierci w tzw. Procesie wierzchowińskim. Stracony 24 maja 1946 roku w więzieniu mokotowskim.
93.NN „Oszukaniec” i NN „Wróbel” - żołnierze WiN zginęli 17.09.1946 roku, pochowani na cmentarzu w Bończy.
94.Kondracki „Sybirak” ze wsi Marianka gm. Wołoskowola żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” poległ podczas akcji opanowania więzienia UB we Włodawie 22 października 1946 roku. Podczas tej akcji zginął też NN „Śmigły”.
95.Chorąży Franciszek Błazucki (używał dokumentów na nazwisko Marian Spisacki) „Sarna”, „Sarenka” – podoficer zawodowy 27 Pułku Artylerii Lekkiej, żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, żołnierz oddziału „Sokoła” ranny podczas walki z UB w Turowcu 9 lipca 1945 roku, aresztowany przez UB uciekł z więzienia w Chełmie, żołnierz oddziału WiN „Młota” zastrzelony przez UB 16 sierpnia 1946 roku.
96.Antoni Kopaczewski „Lew” dowódca oddziału WiN
Stanisław Pędrak „Poleszuk” zastępca „Lwa”,
Józef Dziachan „Wyścigowy”,
Władysław Sampolski „Aniołek”,
Wincentry Kisielewski „Lipa”,
Tadeusz Dziachan „Leśny” - spalony żywcem w płonących zabudowaniach,
- Helena Dziachan i jej 4-letnia córka Anna.
Polegli i pomordowani 8 września 1946 roku w kol. Ignasin.
97.Eugeniusz Harasimowicz „Mongoł” (z Załucza) – żołnierz oddziału WiN „Ordona” poległ w 1946 roku.
98.Feliks Żak- (brat Stanisława z oddziału „Zagłoby” poległego w 1944 roku) – żołnierz oddziału „Ordona” poległ w 1946 roku we wsi Wólka Tarnowska z rąk UB
99.Józef Piasecki „Sokół” żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” (z Wólki Wytyckiej).
100.Władysław Waryszak „Wujo” - żołnierz oddziału NSZ „Boruty” poległ w Woli Korybutowej podczas walki z UB 17.08.1946r.
101.Stefan Kucharuk „Ryś II” z Nowin,
Kazimierz Kłosiński „Biały” – żołnierze oddziału WiN „Jastrzębia” polegli 30 grudnia 1946 roku
102.Zdzisław Kogut „Ryś”,
Zygmunt Bojczuk „Słoń”,
Albin Bojczuk „Lew” – żołnierze oddziału WiN „Jastrzębia” polegli w Woli Wereszczyńskiej 24 grudnia 1946 roku (Tzw. Krwawa Wigilia).
103.Remigiusz Laskowski- żołnierz WiN z Rudy Huty zabity przez UB w lipcu 1946 roku podczas próby aresztowania.
104.Wiktor Misiura i Bolesław Pacała z bojówki Win II rejonu pod dowództwem „Łobuza” polegli w dniu 22 października 1946 roku we wsi Bukowa podczas akcji grupy operacyjnej PUBP pod dowództwem Józefa Pawluka. Przebywali oni na weselu Kazimierza Kaliszuka, który również został przez funkcjonariuszy UB zastrzelony podczas tej akcji.
105.Jerzy Śliwiński „Śliwa” - żołnierz oddziału „Młota” ranny (w nogę i szyję) 21.11.1946 roku w potyczce z grupą operacyjną UB na drodze Chełm – Hrubieszów („18 kilometr od Chełma”) zmarł w siedzibie PUBP w Chełmie.
106.Matyszczuk (imię?) „Lew” – żołnierz bojówki „Łobuza” poległ 11.10 1946 roku w Ludwinowie podczas akcji na powiatowego komendanta ORMO Stanisława Elszyna.
107.Kazimierz Zasadzki - żołnierz oddziału „Jastrzębia” aresztowany we wsi Jamniki pow. Włodawa 17.12.1946 roku. Wyrok wykonano 12.01.1947.
108.Edward Taraszkiewicz „Jastrząb” – dowódca oddziału WIN w obwodzie włodawskim poległ w Siemieniu 30 grudnia 1946 roku.
109.Tadeusz Garłoch „Zimny” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, żołnierz oddziału poakowskiego „Zagłoby” i oddziału WiN „Jastrzębia” poległ 21 lipca 1946 roku w walce z MO i KBW w miejscowości Krasne.
110.Bolesław Skibiński – lat 16 z Warszawy, śmiertelnie postrzelił się podczas czyszczenia broni przez oddział „Młota” w baraku mieszkalnym w kolonii Putnowice.
111.Od 1.01. do 4.04.1946 roku UB i MO przeprowadziły w powiecie chełmskim 24 operacje przeciwko podziemiu niepodległościowemu. Zabito 23 osoby. Raport PUBP wymienia wśród zabitych dwóch dowódców oddziałów „Biały” i „Ryś” i 3 NN dowódców placówek. Aresztowano 92 osoby.
1947
112.ppor. Antoni Choma „Lew”, „Batory” - d-ca bojówki obwodu włodawskiego WiN zastrzelony w pierwszych dniach stycznia 1947 roku.
113.Michał Palik z kol. Wierzbica gm. Pawłów zastrzelony przez funkcjonariuszy MO z Pawłowa 4.01.1947.
114. Tadeusz Żuławski „Strumyk”, „Sęp”- żołnierz „Jastrzębia” zatrzymany w Parczewie 9.01.1947r.. Skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 15.01.1947.
115.Zdzisław Dąbrowski „Senator”- żołnierz oddziału „Lwa” aresztowany n7.10.1946 roku we wsi Maszków. Kara śmierci wykonana 26.01.1947.
116.NN „Zdybek” (używał nazwisk Stanisław Kaszewski, Stanisław (Roman) Kowalski, Stanisław Rzepiak) – żołnierz oddziału „Sokoła” pluton Kazimierza Stefańskiego „Zrywa”, a następnie oddziału „Młota”. W marcu 1947 roku nie ujawnił się, pozostał w konspiracji i z kilkuosobową grupa byłych żołnierzy „Młota” nadal prowadził walkę z komunistami. Poległ 26 października 1947 roku w Maziarni gm. Żmudź podczas obławy zorganizowanej przez UB z Chełma.
117.Mieczysław Sawicki „Kruk” - żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK, oddziału poakowskiego „Zagłoby” i oddziału WiN „Jastrzębia. Ranny w walce z MO i KBW w Krasnem zastrzelony przez oficera NKWD podczas próby przesłuchania.
118.Stefan Silko – z Leszczan gm. Żmudź zamordowany 25.05.1947 roku w Leszczanach.
119.Mieczysław Małecki „Sokół” – żołnierz oddziału WiN Jastrzębia i „Żelaznego” poległ w listopadzie 1947 roku.
120.Bogdan Zieliński „Kozioł” z Lipniaka zabity przez UB w grudniu 1947 roku.
121.Jan Torbicz” „Łoś” ,
Henryk Wybranowski “Tarzan” - żołnierze oddziału WiN “Żelaznego” polegli 6 listopada 1947 roku w kol. Macoszyn okrążeni przez UB z Włodawy.
122.Józef Król „Maryś”,
Kazimierz Karpik „Czarny”,
Stanisław Lis „Korzeń” – żołnierze oddziału „Wiktora” zastrzeleni przez UB na kwaterze w Turowoli – lato 1947r.
123. Eugeniusz Harasimowicz - żołnierz oddziału WiN „Ordona zastrzelony przez UB w październiku 1947r.
124.Józef Strug „ Ordon” - Żołnierz ZWZ – AK od 1940 roku, dowódca oddziału partyzanckiego WiN w pow. Włodawskim poległ 30 lipca 1947 roku we wsi Sęków z rąk funkcjonariuszy UB z Włodawy.
125.Józef Kowalski „Wierzba” żołnierz oddziału poakowskiego „Zagłoby” (Konstanty Piotrowski) a następnie WiN „Ordona” poległ w styczniu 1947 roku.
126.Ignacy Falkiewicz„Mewa” żołnierz oddziału „Ordona” poległ latem 1947 roku w miejscowości Czarny Las.
127.Stanisław Falkiewicz „Ryś” (brat „Mewy”) poległ w nieznanych okolicznościach.
128.Leon Mikulski „Szelest” - żołnierz AK-WiN z Rybiego gm. Rejowiec zginął z rąk funkcjonariuszy UB w 1947 roku. Żona Genowefa została dn. 22 lutego 1945 roku zamordowana przez funkcjonariuszy UB w areszcie gminnym w Rejowcu.
129.Zygmunt Majewski „Lenin” ze Zbójna – żołnierz oddziału WiN „Jastrzębia” poległ w walce z UB i KBW koło wsi Świerszczów.
130.Witold Matuszak „Witek”, „Niewinny” – żołnierz oddziału WiN „Ordona” aresztowany 17.07.1947 roku w Grabniaku i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 17.09.1947r.
131.Kazimierz Radke „Bukiet”- żołnierz „Jastrzębia” aresztowany 6.01.11947 roku w Wólce Wytyckiej i skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 12.01.1947.
132.Ludwik Teodor Szmydke „Jurek”, „Czarny Jurek” – żołnierz oddziału „Ordona” zatrzymany 29.07.1947 roku w Urszulinie. Wyrok wykonano 17.09.1947.
133.Marian Lipczak (nazwisko konspiracyjne Marian Leszczyński) „Doniec”- dowódca oddziału NSZ aresztowany 22.09.1946 i zamordowany 4.11.1947 (wyrok).
134.Eugeniusz Dudek „Sikora” – żołnierz NSZ „Boruty” i „”Dońca” aresztowany 25.08.1946 w Siedliszczu. Stracony 4.11.1947.
135.Jan Bocheński - żołnierz WIN aresztowany 20.12.1946 roku w Sosnowicy. Zamordowany 14.01.1947 we Włodawie (rozprawa rozpoczęła się o godz. 10.10, a wyrok wykonano publicznie o 13.30)
136.Albin Bojczuk „Lew” - żołnierz „jastrzębia” zatrzymany 5.01.1947 roku w kolonii Uścimów pow. Włodawa. Stracony 11.01.1947.
137.Adolf Czech „Sęp” - dowódca placówki AK w Dębowej Kłodzie, żołnierz WiN, łącznik „Jastrzębia” aresztowany 18.12.1946 w Makoszce i stracony 14.01.1947 roku we Włodawie.
138.Por. Czesław Czaplicki „Grom”, „Jur” - zastępca komendanta rejonu nr 3 w obwodzie WIN Włodawa, zatrzymany 9.01.1947 roku w Dębowej Kłodzie i stracony w Sosnowicy podczas publicznej egzekucji 17.01.1947r.
139.Jan Gajos „Wicher” - żołnierz „Jastrzębia” zatrzymany 13.08.1946 roku w Łęcznej i stracony 27.01.1947 w Lublinie.
140.Antoni Imielnik - udzielił kilka razy pomocy żołnierzom „Jastrzębia” – zatrzymany 31.12.1946 roku w Piasecznie i skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 10.01.1947 roku w Jagodnie pow. Włodawa.
141.Bogumił Korniak „Marian”, „Bogusz” - współpracownik „Wiktora” zatrzymany 7.07.1947 roku w Stefanowie i stracony 15.10.1947r.
142.Lucjan Korpysz – udzielał noclegów i podwód członkom WiN, zatrzymany 29.12.1946 roku w Lejnie pow. Włodawa. Zamordowany z wyroku sadowego 11.01.1947r.
143.Edward Wrzaszcz „Grom” – członek WiN z Dębowej Kłody. Aresztowany 6.01.1947 roku, skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano publicznie w Kodeńcu 17 stycznia 1947 roku.
144.Kazimierz Zasadzki „Leniwy” - żołnierz AK i WiN ze wsi Jamniki gm. Wola Wereszczyńska. Aresztowany 17.12.1946 roku, skazany na karę śmierci – wyrok wykonano 11.01.1947 roku przy szkole w Pieszowoli w obecności spędzonych mieszkańców okolicznych wiosek.
145.Ppor. Tadeusz Żuławski „Strumyk”, „Sęp“- żołnierz WiN z obwodu Włodawskiego – placówka w Chmielowie. Aresztowany 9.01.1947 roku, skazany na karę śmierci i rozstrzelany publicznie w Uścimowie 15 stycznia 1947 roku.
146.Jan Stojański „Skowronek” – żołnierz oddziału „Tarzana” zmarł w więzieniu w Zamościu w 1947r.
147, Józef Świszcz,
Jan Goś - współpracownicy “Zdybka” ze wsi Kumów zastrzeleni 24.07.1947 roku.
1948
147. Antoni Sanecki „Piat” – dowódca oddziału,
Aleksander Radej „Wicher”,
Lucjan Majewski „Mały”,
Czesław Wajler „Chmurka”,
NN „Edek” -żołnierze z oddziału WiN „Piata” polegli w Olszance gm. Turobin 29 czerwiec 1948 roku (zasadzka UB i KBW).
148.Mieczysław Józak „Słowik” ze Strachosławia, żołnierz oddziału WiN „Młota”, ujawnił się 16.03 1947 roku w Wojsławicach. Członek bojówki powinowskiej „Zdybka” zastrzelony 10 stycznia 1948 roku w Mołodutynie przez por. WP Bronisława Nowaka.
149.Józef Broda z 27 WD AK zamordowany 10.02.1948 roku w budynku PUBP podczas przesłuchania przez por. Dawidziuka – kierownika sekcji I.
150.Serafin Kamilewicz „Wydra” (Piotr Rymkiewicz) – żołnierz NSZ z oddz. „Boruty”, a następnie WiN „Wiktora” zatrzymany 23.03.1948 roku w Lublinie. Skazany na karę śmierci i stracony 16.10.1948.
151.Władysław Walica „Bartek” - żołnierz oddziału NSZ „Boruty” (Stefan Brzuszek). Aresztowany 16 sierpnia 1946 roku w Woli Korybutowej. Skazany na 10 lat więzienia 4 maja 1948 roku. Zmarł w wiezieniu na Zamku Lubelskim 18 grudnia 1948 roku.
1949
152.Dominik Brodawczewski (Bodaczewski) - żołnierz oddziału WiN „Sroki” poległ 8 kwietnia 1949 w Chłaniowie podczas obławy przeprowadzonej przez MO, UB i KBW.
153.Katarzyna Gnys łączniczka Piotra Smagały – 12 04 1949 roku wyskoczyła (została wypchnięta?) z okna na 1 piętrze budynku PUBP w Krasnymstawie i zmarła.
154.Piotr Smagała „Stok”, „Sroka”- żołnierz AK, dowódca oddziału WiN w pow. Krasnystaw zatrzymany przez UB w Żórawiach 24.03.1949 roku. 6 kwietnia skazany na czterokrotną karę śmierci – wyrok wykonano 28 maja 1949 na Zamku w Lublinie.
155.Antoni Zawiślak żołnierz oddziału WiN „Sroki”poległ z rąk UB 24 czerwca 1949 roku w miejscowości Żórawie pow. Krasnystaw.
156.Władysław Korzeniowski „Fredek”, „Andersiak” żołnierz oddziału WiN „Żelaznego” poległ z rąk UB w 1949 roku.
157.Eugeniusz Lis „Bystry” (Henryk Rogalski) – żołnierz oddziału NSZ „Boruty” i WIN „Wiktora” aresztowany 19.11.1948 roku w Cycowie i stracony 23.09.1949.
1951
158.Edward Taraszkiewicz „Żelazny” - dowódca oddziału WiN z obwodu włodawskiego poległ z rąk UB w Zbereżu 6 października 1951.
159.Stanisław Torbicz „Kazik” – żołnierz z oddziału WiN „Żelaznego” poległ w Zbereżu 6 października 1951 roku
160.Natalia i Teodor Kaszczukowie rolnicy ze Zbereża zamordowani podczas akcji UB na przebywający w ich zabudowaniach oddział „Żelaznego” nocą 6 października 1951r.
161.Ryszard Maślanka „Marian” – członek organizacji Kraj poległ w 1951 roku.
162.Roman Dobrowolski „Dobry”, „Ostrożny” – żołnierz AK _WiN z Urszulina. Aresztowany 7 października 1951 roku i stracony w więzieniu na Zamku w Lublinie 3.12.1951 roku za pomoc „Żelaznemu”.
1953
163.Stanisław Kuchcewicz „Wiktor” – żołnierz oddziałów NSZ „Jacka”, „Zemsty”, „Boruty” i WiN „Uskoka” i „Zapory” poległ w walce z MO w Piaskach w lutym 1953 roku.
164.Józef Domański „Pawełek”, „Łukasz”, „Znicz” - członek oddziału WiN „Żelaznego” ujęty w Zbereżu 6 października 1951 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 12 stycznia 1953 roku.
165.Stanisław Marciniak „Niewinny”, „Janusz” - żołnierz AK i WiN z oddziałów „Ordona” i „Żelaznego” zatrzymany w Zbereżu 6 października 1951 roku, skazany na karę śmierci i stracony na Zamku w Lublinie 12 stycznia 1953 roku.
166.Leon Majchrzak „Dzięcioł”, „Wierzba“(nazwiska konspiracyjne: Tadeusz Gołębiowski, Leon Woźniak) – żołnierz AK – WiN, dowódca grupy powinowskiej (1952 – 53) w krasnostawskim poległ podczas akcji UB w nocy 27/28 grudnia 1953 roku.
1955
167.Zbigniew Pielach (Pielak)„Felek”, „Kmieć” - żołnierz oddziałów WiN „Żelaznego” i „Wiktora” aresztowany w grudniu 1953 roku i w 1954 skazany na siedmiokrotna karę śmierci. Zmarł w więzieniu w 1955 roku.
168.Tadeusz Szych z oddziału WiN „Kędziorka” (w konspiracji od 1948 roku), ranny w walce z UB w Motyczu, skazany w Lublinie na wielokrotną karę śmierci został stracony w więzieniu chełmskim 27 października 1955 roku.
1959
169.Tadeusz Hawryluk - z Leśniczówki, członek konspiracyjnej organizacji powinowskiej (tzw. jaskiniowcy) zginął podczas obławy UB i MO w bunkrze w zabudowaniach byłego żołnierza oddziału WiN „Młota” Stanisława Waludy „Strusia” w Leśniczówce 5 marca 1959 roku.
Bibliografia
http://www.jerzymaslowski.tk/?p=429