Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Zbiórka przez Pomagam.pl

Tyszkiewiczowie (lit. Tiškevičiai )

27.05.2010 03:23
Tyszkiewiczowie (lit. Tiškevičiai )
Herbu Leliwa – polsko-litewska rodzina arystokratyczna pochodząca z Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiadają tytuł hrabiowski.
Wywodzą się od ruskiego bojara Kalenika Miszkowicza, posiadacza w XV wieku z nadania księcia wołyńskiego Świdrygiełły dóbr w ziemi kijowskiej. W XVI wieku potomkowie Kalenika – Wasyl, Gawryło i Michaił, wówczas dworzanie hospodara litewskiego, stali się posiadaczami majątków w powiecie słonimskim na Litwie. Wasyl, który pełnił urząd wojewody podlaskiego, a potem smoleńskiego, w 1569 roku stał się hrabią z nadania Zygmunta Augusta. Z kolei Gawryło (Gabriel) miał potomka Szczęsnego Tyszkiewicza, stolnika derpskiego i powiatowego rotmistrza grodzieńskiego pospolitego ruszenia, męża Eufrazyny z Tyszkiewiczów, stolnikówny słonimskiej. W połowie XVII wieku stał się on właścicielem Krzywego Stoku (Tabeńszczyzny, później Różanegostoku), założenia dworsko-ogrodowego istniejącego od lat 80. XVI wieku, należącego przedtem do spadkobierców kawalkatora Zygmunta Augusta Scipiona del Campo. Szczęsny i Eufrozyna byli fundatorami kościoła i klasztoru dominikanów w folwarku Różanystok w ich posiadłościach.
Hasło rodu mówi: „Deligas geum diligas” („Wybierz, kogo kochasz”). Tyszkiewiczowie mieli herb Leliwy. Na niebieskim tle jego tarczy mieści się półksiężyc koloru złota, wywrócony rogami do góry oraz sześciokątna gwiazda. Nad tarczą rozpościera się hełm rycerza, a nad nim – cztery pawie pióra, na których tle powtarza się element półksiężyca z gwiazdą. O dawnej świetności rodu Tyszkiewiczów mówi na ich cześć ułożony czterowiersz: Przymierzyć płaszcz Księżyca Skrzydlaty Merkury nie zdołał, chociaż swym ciałem był równy Księżycu. Tak również honorowi Tyszkiewiczów Księżyc dorównać nie może. Honor będzie rósł przy pomocy Pałłady, Marsa, Boga.
Znani Tyszkiewiczowie:
Andrzej Tyszkiewicz, generał
Beata Tyszkiewicz, aktorka
Benedykt Tyszkiewicz, marszałek gubernialny kowieński
Jan Michał Tyszkiewicz, poseł
Józef Ignacy Tyszkiewicz, pułkownik wojsk litewskich, starosta wielatycki, odznaczony Orderem Orła Białego
Eustachy Tyszkiewicz, archeolog
Janusz Skumin Tyszkiewicz, wojewoda i pisarz
Janusz Tyszkiewicz Łohojski, wojewoda kijowski
Jerzy Tyszkiewicz, biskup wileński
Konstanty Tyszkiewicz, archeolog
Ludwik Tyszkiewicz, hetman polny litewski, marszałek wielki litewski, zbudował Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie
Michał Tyszkiewicz, ziemianin, urzędnik MSZ, mąż Hanki Ordonówny, autor tekstów jej piosenek
Samuel Tyszkiewicz, drukarz
Krzysztof Tyszkiewicz, polityk, poseł na Sejm RP Źródło:www.wilniuki.lt