Czekanowski Aleksander Piotr

Aleksander Piotr Czekanowski (1833 – 1876)

Czekanowscy to słynna syberyjska rodzina. Jeden z nich, Aleksander zasłynął jako geolog, podróżnik i przyrodnik. Większość jego zbiorów czeka na opracowanie w Rosji i nigdy nie została przetłumaczona na język polski.
Podobnie jak spuścizna po drugim znakomitym sybiraku – geologu Janie Czerskim.

Aleksander Piotr Czekanowski urodził się w Krzemieńcu, miejscu narodzin slynnego polskiego wieszcza Juliana Slowackiego.Wykształcenie medyczne i geologiczne zdobył w Kijowie i Dorpacie.Tak jak większość polskich zesłańców trafił w okolice Irkucka za udział w powstaniu styczniowym. Jego badania w okolicach jeziora Bajkał, a potem trzy wyprawy nad Morze Łaptiewów(1873-1875) przyniosły mu nie tylko slawę jako badaczowi minionych epok geologicznych, ale takze Złoty Medal przyznawany za wybitne osiągnięcia naukowe. Jego imieniem nazwano m.in. pasmo gór w Jakucji.
Niestety los nie do końca okazał się łaskawy, gdyż został pomówiony o kradzież pieniędzy na kolejną wyprawę, co nie bylo prawdą, ale on sam nie wytrzymał presji społecznej i w pełni sił twórczych popełnil samobójstwo.
Pozostawil po sobie bogatą kolekcję skamienialin, a jego badania geologiczne zainicjowały nową erę w badaniach geologicznych Syberii, gdyż ustaliły,że zasięg zlodowacenia był zupelnie inny na Syberii niż przypuszczano wcześniej. Jest jednym z polskich naukowców których dorobek powinien być opracowany i przetłumaczony na język polski.
Warto dodać,że kolekcje skamienialin razem z całą jego spuścizną nadal znajdują się w Irkucku.
K ształcił się między innymi w Kijowie.
Cała rodzina Czekanowskch interesowała się przyrodą, zoologią. Należący do tej samej rodzxiny Jan, stał się jednym z twórców polskiej szkoły antropologicznej.

Maria Dybowska