Dziedzice Kępna począwszy od Wierzbięty z Palowic
Wierzbięta z Palowic w woj. Śląskim, pow. Rybnik został mianowany pomiędzy 7 października 1351 r. a 30 czerwca 1352 r. przez Kazimierza Wielkiego starostą generalnym Wielkopolski. W 1360 r. został kasztelanem poznańskim. Jego pozycja i znaczenie wśród ówczesnego polskiego możnowładztwa były naprawdę duże i z pewnością zasłużone, gdyż był człowiekiem wielkiego talentu politycznego i dyplomatycznego.
Kazimierz Wielki wynagrodził go za rozliczne zasługi, ofiarując mu dokumentem wydanym 3 marca 1365 r. w klasztorze w Trzemesznie koło Gniezna, na własność Kępno, które dotychczas było miastem królewskim oraz wsie Grębanin, Mianowice oraz Bobrowniki, położone na wschód od Ostrzeszowa. Od momentu wejścia w posiadanie Kępna, starosta przyjął nazwisko Kępiński. Kazimierz Wielki, znany z oszczędności, rzadko rozdawał swoje dobra. Być może monarcha pozbył się świadomie Kępna, gdyż miasto w tym czasie podupadało i w końcu utraciło prawa miejskie, na rzecz wzrostu znaczenia Baranowa, który od 1426 r. występuje w dokumentach jako miasto. Wierzbięta zmarł 12 stycznia 1369 r., na rok przed Kazimierzem Wielkim.
Bratem Wierzbięty z Palowic Kępińskiego był Lutold z Pilchowic. Jego żoną była Dobrochna ze Zbyszyc i w tych Zbyszycach później osiadła część rodziny na dobrach rodowych. W 1426 roku nastąpił podział majątku między synami Wierzbięty starosty - Mikołajem Kępińskim, Piotrem oraz Wierzbiętą, o którym wiadomo tylko tyle, że został uwięziony przez rozbójników i zmarł w 1456 r. Wierzbięta otrzymał wtedy m.in. miasto Baranów i wieś Kępno, Mikołaj przeniósł się do majątku Zbyszyce w Małopolsce, natomiast trzeci syn, Piotr pozostał w Doruchowie. Synami Mikołaja byli Jan, Jakub, Paweł, Stanisław i Tomasz.
Kolejnym właścicielem Kępna był Jan Kępiński (syn Jana lub Jakuba lub Pawła, którzy zmarli około 1455 r. i nie zgodziłabym się z tezą, że wszyscy trzej bezpotomnie, skoro Stanisław i Tomasz byli jego stryjami). W 1458 r. oddał on swoim stryjom, kanonikowi Stanisławowi i jego bratu Tomaszowi, zamek obronny w Kępnie wraz z pobliską sadzawką, młynem, folwarkiem i łąkami, za co otrzymał wójtostwo w Baranowie wraz z młynem. W następnym roku Stanisław zrzekł się wsi w Ostrzeszowskiem, wraz z Kępnem, na rzecz brata Tomasza. Ostatnim z Wierzbiętów na Kępnie był syn Tomasza, Mikołaj.
KDW tom VI nadanie Kępna Wierzbięcie dok. 210
Trzemeszno, 3 marca 1365 Król Kazimierz Wielki nadaje zamek Kępno z przyległościami kasztelanowi poznańskiemu i staroście wielkopolskiemu Wierzbięcie z Paniewic
cały tekst Łukasza Kamińskiego link poniżej
http://tpl-lukus.kepno.pl/index.php?opt ... view&id=23
A tu historia i drzewo genealogiczne Wierzbiętów na 4 stronie
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=303140
Kolejni dziedzice Kępna począwszy od Wierzbięty
Dnia 3.03.1365 r. – Kazimierz Wielki, przekazał Kępno w ręce prywatne. Właścicielem Kępna został rycerz śląski Wierzbięta z Palowic, starosta generalny poznański w latach 1352–1369 namiestnik króla w Wielkopolsce i zarazem kasztelan poznański. Wierzbięta zmarł 12.01.1369 r.
1389 r. właścicielem Kępna został syn Wierzbięty Mikołaj Wierzbięta Kępiński. 1403 był chorążym wieluńskim, 1412 był starostą bolesławskim i chorążym wieluńskim, 1415 wraz z synem Piotrem założył parafię w Doruchowie. 1451 Mikołaj Kępiński zginął pod Byczyną.
1426 r. – Kępno stało się własnością Wierzbięty, syna Mikołaja Wierzbięty Kępińskiego. Otrzymał on przy podziale dóbr oprócz tego miasto Baranów oraz wsie: Grębanin, Łękę i Osiny. W 1432 r. kupił za 200 grzywien wieś Rzetnię od brata Piotra z Doruchowa.
1458 r. – właścicielem Kępna został Jan Kępiński, starosta ostrzeszowski.
1458 r. Jan oddał on swoim stryjom, kanonikowi Stanisławowi i jego bratu Tomaszowi, zamek obronny w Kępnie wraz z pobliską sadzawką, młynem, folwarkiem i łąkami, za co otrzymał wójtostwo w Baranowie wraz z młynem.
1459 r. – Tomasz Kępiński został samodzielnym właścicielem majątku kępińskiego, ponieważ jego brat Stanisław zrzekł się wsi w Ostrzeszowskiem, wraz z Kępnem. Tomasz ożenił się z Zofią z Kalinowy, pochodzącą z możnowładczej rodziny Zarembów.
1497 r. – Kępno odziedziczył Mikołaj Kępiński, syn Tomasza, który zmarł bezpotomnie w 1545 r., będąc ostatnim właścicielem Kępna z linii Kępińskich.
1545 r. – Mikołaj Kępiński przekazał Kępno Jerzemu Zarembie, kasztelanowi nakielskiemu, który był spokrewniony z Wierzbiętami przez małżeństwo.
1546 r. – Jerzy Zaremba sprzedał włości kępińskie Spytkowi z Tarnowa. Spytek z Tarnowa, kasztelan wojnicki, wojewoda sieradzki, starosta ostrzeszowski, krzepicki i bolesławski.
1553 r. – właścicielem Kępna został Stanisław Tarnowski, syn Spytka z Tarnowa kasztelan zawichojski.
1563 Stanisław Tarnowski zrezygnował z Kępna, Rzetni i Łęki na rzecz Jana Tomickiego kasztelana gnieźnieńskiego
1563 r. – Kępno stało się własnością Jana Tomickiego.
1575 r. – po śmierci Jana Tomickiego do 1578 r. majątek po nim stanowił spadkową wspólnotę majątkową jego żony i synów.
1578 r. – w wyniku podziału ojcowizny syn Jana Tomickiego, Piotr, otrzymał Kępno i Mianowice, Chobanin, Grębanin, Krążkowy, Rzetnię, Łękę, Świbę, Wieruszów oraz Oporów. Piotr Tomicki pełnił godność kasztelana nakielskiego. Zmarł prawdopodobnie w 1588 r., gdyż od 1589 r. jego żona, Anna Konopacka, została właścicielką całego majątku.
1597 r. – włości kępińskie wraz z Rzetnią i Rudnikami, w wyniku ponownego podziału, otrzymał Łukasz Tomicki, syn Jana Tomickiego, brat Piotra. Po pięciu latach Łukasz Tomicki sprzedał ojcowiznę Janowi z Rudnik Biskupskiemu cześnikowi sieradzkiemu.
1602 r. – Jan z Rudnik Biskupski, cześnik sieradzki, nabył włości kępińskie 20 lutego 1602 r. za długi, jakie miał u niego Łukasz Tomicki w wysokości 18 000 florenów, z dopłatą 23 000 florenów. Jan umarł w 1625 roku.
1613 r. – posiadłość kępińską obejmuje Andrzej Biskupski, syn Jana Biskupskiego, kasztelan spicymierski.
1649 r. Kolejnym właścicielem był po śmierci Andrzeja Adam Franciszek Biskupski, późniejszy starosta wieluński.
Dnia 2 grudnia1661 r. starosta wieluński, Adam Biskupski z Rudnik, ówczesny właściciel Kępna wydał mieszkającym w tym mieście ewangelikom konfesji augsburskiej przywilej na wzniesienie kościoła i szkoły.
Grodzkie i ziemskie > Konin
9840 (Nr. 58) 1667
Generosus Adam Biskupski, starosta wileński, ekonom samborski, będąc chory, w Warszawie przed Metryką Koronną zeznał iż miasto Kępno, z przyległościami i wsiami Mianowice, Osiny, Krążkowy, Rzetnia w ziemi wieluńskiej., Russocice, Polichno, Międzylesie, Skarbki, Kuny, Tury, Pieronów, Kamionka i Małyszyna, w woj. kaliskim Andrzejowi Olszowskiemu, biskupowi chełmińskiemu i poznańskiemu, dziekanowi krakowskiemu, podkanclerzowi koronnemu daje i rezygnuje 1667.20/I (f. 441).
1667 r. Kolejnym właścicielem Kępna był Marcin Konstanty na Olszowej Olszowski herbu Prus II, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1676 roku, łowczy sieradzki w latach 1669–1676, starosta wieluński w latach 1677–1687, któremu stryj Andrzej przekazał majątek.
Dnia 16 maj 1674 r. Marcin Konstanty na Olszowej Olszowski, łowczy województwa sieradzkiego, dziedzic Kępna, Krążków, Rzetni zezwala Żydom osiedlać się w Kępnie, określając ich uprawnienia i wolności gospodarcze oraz obowiązki, powinności i należności na rzecz władzy zwierzchniej. Powróciwszy z wojny po Wiktorii Wiedeńskiej ufundował w Kępnie kościół parafialny w 1684 r. Patronem nowo wybudowanego kościoła został św. Marcin z Tours. Marcin zmarł 29.01.1687 r. we dworze w Opatowie i został pochowany w Częstochowie. Jego portret trumienny jest w kościele w Kępnie.
1687 r. dziedzicem Kępna był syn Marcina Józef Wiktor Olszowski, starosta wieluński, który przywilejem wystawionym 22 lipca 1705 r. zagwarantował ewangelikom ponownie zupełną wolność wykonywania kultu religijnego i uwolnił ich od wszelkich świadczeń na rzecz kleru katolickiego i zapewnił im posiadanie majątku kościelnego. Józef zmarł 22.02.1712 r. i został pochowany w Kępnie.
zapisy o Józefie Wiktorze Olszowskim z Tek Dworzaczka
2187 (Nr. 142) 1700
Józef Wiktoryn na Olszowie Olszowski, syn zmarłych Marcina starosty wieluńskiego i Katarzyny z Kurozwęk Męcińskiej, a zmarłej Heleny z Rudnik Biskupskiej, zmarłego. Mikołaja Olszowskiego żony, babki swej współspadkobierca, 1/2 wsi: Rusocice, Polichno Międzylesie, Skarbki, Tury, Piorunowo, Kuny, Kamionka Małyszyna po babce, Stanisławowi Kretkowskiemu, synowi zmarłych Jana i Katarzyny Guldensternowny za 60.000 zł. sprzedaje (f. 614v)
Metrykalia > Katolickie > Część 5
35568 (Kępno)
1712.22/II. + MD. Józef z Olszowej Olszowski, dziedzic Kępna, starosta wieluński pochowany Kępno
35563 (Kępno)
1714.10/II. M. Tyburcy Chrynowiecki x J. D. Marianna Ewa (ze Sznajderów Olszowska) starościcowa wieluńska wdowa, dz. Kępna -- MGD. Stanisław Nieszkowski etc.
Po śmierci Wiktora dnia 22.02.1712 w Kępnie majątkiem zapewne zarządzała do pełnoletniości syna Stanisława matka Ewa Małgorzata Sznajder, a on został dziedzicem Kępna w 1721 r., kiedy to zatwierdził statut cechu kępińskiego.
Ostatni zapisek z Tek Dworzaczka jest o Stanisławie Olszowskim dziedzicu Kępna z 1732 r. Być może po jego śmierci w 1736 r. schedą się zajmował, do czasu pełnoletniości jego synów, któryś z jego rodzonych braci, o których wiemy niewiele lub żona. Jeden z synów Stanisława - Jan Nepomucen ur. 18.11.1733 r. zmarł w 1784 r. Drugi syn Antoni Jan ur. 17.02.1732 r. przewija się w Kępnie w Tekach Dworzaczka i to on po osiągnięciu pełnoletniości został dziedzicem. W latach 1736-1751 dziedziczenie miasta jest niejasne – było w rękach rodziny Olszowskich, ale nie wiadomo kto personalnie zarządzał.
Metrykalia > Katolickie > Część 8
51333 (Kępno)
1746.29/XII. ch. PMD. Stanisław Miniszewski i PMD. Ewa Miniszewska; 1747.6/I. ch. PMD. Antoni de Olszowa Olszowski (piętnastolatek)
Metrykalia > Katolickie > Część 9
55668 (Baranów)
1755.10/8. (Dw.Mroczyńska) Marta, c. poprz. PMD. Tomickich -- PMD. Antoni Olszowski z żoną Katarzyną Niemojewską
1752 r. dobra kępińskie od Antoniego Jana Olszowskiego kupił ewangelik Adam Kromno-Piotrowski, który zmarł w 1754 roku.
Adam Kromno-Piotrowski w r. 1746 mając lat 16 kwitował Jana Kobierzyckiego z 12.000 zł. z kontraktu jednorocznego zastawu Rososzycy (I. Kal. 185/189 k. 109v). Ten Adam, dziedzic Kępna, umarł w r. 1754 (Konarski),Żona zaślubiona 1750.31/X. r. Joanna z Trepków z Myślęcina (LC Parzynów). Ta Joanna, religii reformatorskiej, "dziedziczka" Kępna, zaślubiła 2-o v. 1756.25/II. r. katolika Aleksandra Mączyńskiego, starostę lubelskiego (LC Kępno).
Metrykalia > Katolickie > Część 8
51266 (Kępno)
1755.1/III. ch. MD. Piotrowska dziedziczka Kępna i MD. Jan Trepka jej brat kalwini oboje.
Metrykalia > Katolickie > Część 8
51365 (Kępno)
1756.25/II. MD. Aleksander Mączyński starosta lubelski katolik, x MD. wdowa Joanna Piotrowska, religii reformowanej kalwińskiej, dziedziczka Kępna, -- MD. Władysław Bartochowski łowczy sieradzki, M. Felicjan Wierzchlejski łowczy dobrzyński i M. Jakub Madaliński cześnik ostrzeszowski.
1776 r. – w wyniku orzeczenia sądu właścicielem dóbr kępińskich został Adam Kromno–Piotrowski (junior), kuzyn zmarłego Adama Kromno–Piotrowskiego.
Zezwolenie na budowę kościoła ewangelickiego dziedzic Kępna Adam Kromno-Piotrowski (junior kuzyn poprzednika), generał-adjutant króla Stanisława Poniatowskiego, wręczył delegacji w dniu 28 sierpnia 1776 r.
1789 r. Adam Kromno Piotrowski, adiutant KJM i dziedzic miasta Kępna, potwierdza prawa i wolności Żydów, synagogi w Kępnie, określone i zatwierdzone przez poprzednich dziedziców tegoż miasta. Sam zaś określa szczegółowo uprawnienia handlowe tychże Żydów wełną surową, aby nie przynosiły szkody tamtejszym sukiennikom oraz zezwala na wystawienie wagi dla ważenia wełny i innych towarów.
1785 r. Kłopoty finansowe i ekonomiczne Adama Kromno–Piotrowskiego zmusiły go do sprzedania własności Samuelowi Oppeln–Bronikowskiemu - majątek został sprzedany 12 lutego 1785 r. za 55 555 dukatów, czyli za 166 666 i ¼ talarów oraz 8 srebrnych groszy. Samuel był właścicielem Kępna do 1803 r., w 1812 r. ostatecznie utracił cały majątek.
Metrykalia > Katolickie > Część 8
51397 (Kępno)
1801.19/I. (K.) + IMD. Anna de Fabre żona IMD. Samuela de Oppeln Bronikowskiego szambelana JKMci, dziedzica m. Kępna, l. 30, poch. W kościele zmarła po połogu
Następnym dziedzicem od 1804 r. był Wojciech Jaxa Żeromski herbu Gryf, zmarły w 1832 r. w Kępnie.
Ostatnim właścicielem Kępna w II połowie XIX w. był kupiec z Drezna, Stephan Schmidt. W saksońskich archiwach są wzmianki o nim z lat 1842-1849 r., gdzie procesuje się przy zakupie majątków. Jest również wzmianka prasie z 1859 r.
https://www.kepnosocjum.pl/forum/viewth ... ead_id=298
https://www.kepno.pl/files/file/Dzieje_Kepna-EBOOK.pdf w związku z wydaniem w 2018 r. niniejszej książki uaktualniłam tekst
pozostałe źródła
SHG
Teki Dworzaczka
