Słowo prasłowiańskie pochodzące z zapożyczenia łacińskiego (calenadae) - oznaczającego pierwszy dzień miesiąca, szczególnie pierwszy dzień roku, kalendarz. Zapożyczenie to miało miejsce w bardzo wczesnym średniowieczu. Następnie wraz z upowszechnieniem chrześcijańskich świąt zostało związane z okresem Bożego Narodzenia oraz
Szczodrym Dniem.
Kolędować
* Dawniej: zbierać dary (związane z rozpoczęciem czegoś)
* Później: krążyć, obchodzić, także włóczyć się, czekać długo, dobijać się do kogoś
* Obecnie: śpiewać kolędy.
Kolęda
1. Dary noworoczne, dobrowolne obdarzanie kogoś z tej okazji
2. Wiano, zadatek dla służby, podarunek na rozpoczęcie
3. Mieszanina potraw wigilijnych z opłatkiem i chlebem dawana bydłu na św. Szczepana
4. Wigilia Bożego Narodzenia, okres świąteczny do św. Jordana (Białoruś)
5. Świnia zabijana na Boże Narodzenie, zgiełk, zamieszanie, bezład (Rosja)
6. Snop słomy lub zboża wnoszony do izby
7. (szczodroki, podłaźniki) Potrawy dla kolędników
8. (rotuła, rota, kantyczka, kantyka, pastorałka) Pieśń bożonarodzeniowa
9. Wizyta duszpasterska