Koliszczyzna

(od słowa kolej - następna warta, kolejna zbrojna usługa). Powstanie antyszlacheckie chłopów ukraińskich w 1768r. Przywódcą był Kozak siczowy Maksym Żeleźniak. Najsilniejszym akcentem powstania było wymordowanie tysięcy szlachty i duchownych unickich i Żydów w Humaniu ("rzeź humańska"). Powstanie zostało krwawo stłumione, jednak odbiło się echem w Polsce wywołując niepokoje i ruchy skierowane przeciw pańszczyźnie w Muszynie, na Wołyniu, Mazowszu, Litwie i w ks. sieradzkim. W bestialski sposób wymordowano wile tysięcy - w tym kobiety i dzieci.