nazwy miejscowe

NM - Nazwy osiedli ludzkich. Jedna z podstawowych kategorii nazw geograficznych. Z analizy topomastycznej można wysnuć wiele wniosków historycznych. Najbardziej rozpowszechniony podział NM zaproponował Witold Taszycki.

Nazwy służące od razu jedynie do określenia miejscowości
topograficzne - odnoszące się do ukształotwania terenu (np. Magura, Roztoka)
nazwy wynikające ze zjawisk społecznych lub aktywności człowieka (np. Wola, Ujazd, Koło)
nazwy związane z imionami, mogą odnosić się do popularnego imienia, imienia świętego itp. (np.: Sieciechów, Wierzbięta, Radom, miejscowości z przyrostkami "-owa, -in, -sko" itp.)
nazwy zdrobniałe osiedli leżących niedaleko większej miejscowości (np. Borzęcinek)
Nazwy funkcjonujące wpierw jako nazwy ludzi
nazwy etniczne - odnoszące się do narodowości mieszkańców miejsca lub regionu, również w formach negatywnych (np. Cygany, Prusy, Węgrzce, Francuzy, Konojady, Wołosate)
nazwy patronimiczne - odnoszące się od patrona, pierwotnie oznaczając poddanych lub potomków (np.: Sołtany, Boleścięta)
nazwy rodowe, przydomkowe - używane przez grupy ludzi, z reguły jakąś rodu (np: Tarasy - od "Taras" Kulczyckich, Baby, Jawora)
Nazwy dwuznaczne - (np. Wilki - nazwa poch. od fauny, przydomek grupy ludzi, lub nazwa patronimiczna)
Nazwy o nieznanym pochodzeniu.


Dla celów genealogicznych i historycznych podział ów nie jest najlepszy. Najcenniejsze są bowiem nazwy związane z osobami lub efektem ich działania jako jednostek lub grup - a więc podział zasadniczy powinien przebiegać nieco inaczej. Należy brać pod uwagę wiele zjawisk - nazwy mogły bowiem ulegać przekształceniom a odnosić od dawno nieużywanych zawodów, służebności, zwyczajów.

Klasycznym przykładem błędów jest XIX-wieczna legenda o pochodzeniu Warszawy od Warsa i Sawy, która gdyby była prawdziwa musiał by oznaczać parę dwojga mężczyzn (Sawa - imię męskie).

Zob.: chronologia nazw miejscowych.