Maryan Dubiecki

ziem., ur. r. 1838 na Wołyniu, po ukończeniu wydziału literackiego w Kijowie w r. 1860 został profes. gimnaz. w Bównem na Wołyniu, gdzie wykładał język i literaturę polską. W roku następnym usunięty ze zajmowanej katedry, poddany śledztwu, tym razem uniewinniony, w paźdz. r. 1861 został wywieziony do Wiatki wraz z swym bratem śp. Aleksandrem. Na początku r. 186 i przeniesiony do Tambowa, z tamtąd do miasteczka Łebiedzenna, ponownie do Tambowa. otrzymał uwolnienie z wygnania i przy końcu r. 1862 wrócił do kraju. W r. 1863 przed wybuchem powst. z polecenia organiz. powstańczej połudn. prowincji Polski został przeznaczony do Warszawy, dla stałego reprezentowania wymienionych prowincji w ognisku przygotowań rewolucyjnych. Przybył jednak do Warszawy i objął swe stanowisko dopiero w dniu wybuchu zbrojnego ruchu na Wołyniu i Ukrainie (26. kwietnia . i 8-go maja 1863). Od owej chwili reprezentował on sprawy zabużańskiej prow. w Rządzie naród, w ciągu 11-tu miesięcy (do 10-go kwietnia 1864) tj. aż do chwili zupełnego upadku powst. z tytuł "Sekretarza Rusi". Zasiadając we wszystkich oddz. Rządu naród, z głosem doradczym i informacyjnym, był łącznikiem wiążącym organiz. prowinc. zabużaćskiej z central, władzą powstań. Jedynie tylko podczas trzytygodniowych rządów "czerwonych" wstrzymywał się od wszelkich z nimi stosunków, lecz gdy gener. Traugutt ich obalił, sekretarz Rusi wrócił do swych obowiązków i te podczas dyktatury Traugutta sprawował, pomagając i w innych sprawach dyktatorowi. Jednocześnie ze swemi obowiązkami na stanowisku sekretarza Rusi, pracował Dubiecki od połowy września 1863, na polu pedagogicznem jako prolesor gimnaz. w Warszawie, aż do chwili uwięzienia (10. kwietnia 1864.) W tymże dniu uwięziono również i Traugutta, co wytworzyło ostateczny epilog powstaniaDubiecki był przez 4 miesiący trzymany w więzieniu warszawskiem, w tak zwanym • Pawiaku i w Cytadeli i skazany na śmierć, lecz wyrok ten zmieniono na katorzne roboty i wywieziono go z Warszawy do katorgi Nerczyńskiej dnia !.0-go sierpnia 1864. Obbywał on przeznaczoną mu katorgę w Siewakowie i w Daraseniu, łaską ogólnych manifestów, przeniesiony po kilku latach na osiedlenie do Irkucka, ztąd w r. 1876 na mieszkanie do Rosyi połudn. nareszcie na mocy zupełnej dla wszystkich uczest. powst. amnestyi, w r. 1883 uwolniony z wygnania. Odtąd zamieszk. w Krakowie.