Zygmunt Czechowicz

(1831-1907) ps. Lachowicz. Urodzony w Surwiliszkach (pow. święciański) na Litwie, właściciel ziemski. Kształcił się w Instytucie Szlacheckim w Wilnie, następnie w Petersburgu. Był działaczem Komitetu Ruchu i ekspedytorem w organizacji cywilnej. Podczas powstania przebywał w Wilnie, prowadził korespondencję „Wydziału". „Z całym oddaniem, poświęceniem i gorliwością spełniał swój obowiązek. Później w Komisjach śledczych, w drodze na Sybir i na wygnaniu zawsze okazywał się człowiekiem prawym i gorącym patriotą. /.../. Niepraktyczny, unoszący się często marzyciel, ale dobry Polak" (J. Gieysztor). Został skazany na karę śmierci, wyrok złagodzono do 12 lat ciężkich robót w twierdzach. Podczas drogi etapowej opiekował się chorym na tyfus W. Giedroyciem (E. Czapski). Katorgę odbywał początkowo w kopalni Zerentuja w okr. nerczyńskim „9 lat przykuty do taczek" [sic!] (J. Gieysztor). Na osiedleniu mieszkał w Irkucku, gdzie m.in. zajmował się produkcją mydła. Dzięki amnestiom mieszkał kolejno: w Permie, Smoleńsku, Warszawie (1874 r.). Po 16 latach powrócił na Litwę i osiadł w Biesiadach (pow. wilejski) w majątku żony, a po jej śmierci w Wilnie.