Podczaski Zygmunt Mieczysław h. Rola (1837- 1908) - Powstaniec Styczniowy

Zygmunt Mieczysław Podczaski (1837 Komadzyn - 1908 Kraków) - powstaniec styczniowy; jeden z przywódców. Zmarł 19 V 1908 r w Krakowie.

"W d. 19 maja rb. zmarł w Krakowie w 72 roku życia jeden z wybitniejszych przywódców ruchu z 1863 zoku ś. p. Zygmunt Mieczysław Rola Podczaski. Urodzony w 1837 r. w majątku rodowym 'Komadzynie w ziemi Kaliskiej, jako 3-ci syn w rodzinie, rezygnując z pracy na roli, od najmłodszych lat marzył o karyerze wojskowej. Uzyskawszy z trudnością zezwolenia ojca, wstępuje Zygmunt do Warszawskiej Szkoły Junkiers kiej i ukończywszy ją chlubnie zostaje odkomenderowany do pułku Strzelców załogi Ryskiej.
Wypadki 1863 r. zastają P. w stopniu porucznika. Podawszy się o dymisyę, wyjechał za granicę, zkąd niebawem pojawił się w Kaliskiem w oddziale Zielińskiego.
W spotkaniu pod Zdżarami, gdzie padło dwóch jego braci, sam ciężko ranny, zdołał ujść do W. Księstwa. Po śmierci w papierach jego znaleziono urlop, dany mu przez Zielińskiego z powodu ran, z datą 7 października 1863 r.
Początek 1864 r. zostaje Z.- Podczaskiego w ożywionej korespondencyi z hr. Działyńskim, głównym organizatorem sił zbrojnych w Zaborze Pruskim. W kwietniu t. r. mianuje Działyński Podczaskiego swoim tymczasowym zastępcą, a już w czerwcu wzywa go do pełnienia obowiązków Naczelnika Wojennego Departamentu i Naczelnika Kadrów 1-go Pułku Piechoty w Wielkiem Księstwie Poznańskiem. Do
tej nominacyi załączona została nader drobiazgowo, opracowana i własnoręcznie na pisana przez Dzialyńskiego instrukcya dla Organizacyi w W. Księstwie Poznańskiem.
Po upadku powstania, udał się Z. P. do Paryża, gdzie przebywał lat kilka.
W roku 1875 poznaje się tam z rodziną byłego oficera b. wojsk polskich, Wasilewskiego i w .tym samym roku zaślubia w Strasburgu pannę Stanisławę Wasilewską. Po ślubie, przyjeżdża .do Galicyi, kupuje majętek Pogorzvce w pow. Chrzanowskim i uzyskuje obywatelstwo austryackie. Prawy charakter i wybitne zalety umysłu zmarłego wysunęły go na czoło obywatelstwa tamtejszego, dając mu mandat członka Wydziału Krajowego. Gorączka kopalniana przed dwudziestu kilku laty, oraz blisko następujące po sobie klęski pożaru szarańczy zachwiały interesami Z. P. tak dalece, że zmuszony był majątek sprzedać i osiąść w Krakowie.
Do ostatka dni swoich śp. Zygmunt Podczaski, pomimo częściowego paraliżu, trzymał się krzepko, zachowując pełnię władz umysłowych. Pomimo 72 lat miał dziarska, iście żołnierską postawę. S. M.Z"
[Świat 29.8.1908]

Materiały Źródłowe do dziejów powstania styczniowego w zasobie w archiwum państwowym w Kaliszu" str. 18. Informacja z pośmiertnego wspomnienia zamieszona w tygodniku „Świat”. "Biblioteka APK przechowuje rocznik 1908, w którym odnaleziono 18 osób, które w swoim życiu miały powstańczy epizod lub brały udział w manifestacjach patriotycznych."

Genealogia:
Urodził się 4 marca 1837 r w miejscowości Komadzyn parafia Kutno. [3]
Zmarł: 19 maja 1908 r w Krakowie, w wieku 71 lat. [1]
Ślub na emigracji w Strasburgu. Żona: Stanisława z domu Wasilewska. [1]

Rodzice:
Ernest Józef Podczaski: ur 1798 Warszawa św. Andrzej [7], zm. 13.03.1857 Kaszewy (8). Dziedzic dóbr Werowy i Kaszewy Tarnoweckie. [6]
Anastazja z domu Śliwińska h. Junosza.
Ślub 17.05.1830 r Kaszewy Kościelne. [9]

Dziadkowie:
- Roman Podczaski zm. 11.11.1812, lat 50 Imielno [10], w 1811 dzierżawca dóbr Zdziechów, w 1812 r posesor wsi Jamielnica w 1812 r
- Teresa z domu Leśniewska (większość aktów) vel Cześniewska (jeden akt – ur syna). , zm. 23.04.1810 r lat 31,, Dwór Zdziechów parafia Kazimierz (obecnie woj. łódzkie). [11]
- Piotr Śliwiński h. Junosza, dziedzic Kaszew
- Ludwika Śliwińska z domu Rzepecka zm. 1841 Łęczyca, lat 57

Pradziadkowie:
Paweł i Cecylia Podczascy [10]

Rodzeństwo:
- Bronisława po mężu Grabowiecka: ur ok. 1831, mąż Ignacy Grabowiecki, ślub w wieku 17 lat: 11.06.1848 Bedlno. [6]
- Władysław Zygmunt Mieczysław (Mieczysław) Podczaski : ur 01.11.1832 Kaszewy Tarnoweckie parafia Kaszewy Kościelne (4) Powstaniec Styczniowy. Poległ w bitwie pod Żdżarami w 1863 r.
- Edward Leopold (Leopold) Podczaski : ur 16.10.1833 Wólka Będkowska parafia Burzenin. (3) Powstaniec Styczniowy. Ranny w bitwie pod Żdżarami w 1863 r. Zmarł 11.04.1912 roku, lat 78, pochowany w Kole.
- Wanda po mężu Rychlińska: ur. ok. 1842, zm. 08.03.1916, lat 74, mąż Tomasz Rychliński) [5]

Bibliografia

1) „Świat” [tygodnik ilustrowany
(2) księga metrykalna urodzeń 1837 roku parafii Kutno, miejscowość Komadzyn, akt nr 44 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(3) księga metrykalna urodzeń 1833 roku parafii Burzenin, miejscowość Wólka Będkowska, akt nr 133 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(4) księga metrykalna urodzeń 18\32 roku parafii Kaszewy Kościelne miejscowość Kaszewy Tarnoweckie, akt nr 17 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(5) księga metrykalna zgonów 1916 roku parafii Warszawa Wszystkich Świętych akt nr 258 – przechowywana w Archiwum Diecezji Warszawskiej
(6) księga metrykalna ślubów 1848 roku parafii Bedlno, akt nr 12 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(7) księga metrykalna urodzeń 1798 roku parafii Warszawa św. Andrzej, str. 588 – przechowywana w Archiwum Diecezji Warszawskiej
(8) księga metrykalna zgonów 1857 roku parafii Kaszewy Kościelne akt nr 6– przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(9) księga metrykalna ślubów 1830 roku parafii Kaszewy kościelne, akt nr 2 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(10) księga metrykalna zgonów 1812 roku parafii Imielno akt nr 17 – przechowywana w Archiwum Państwowym w Łodzi
(11) księga metrykalna zgonów 1810 roku parafii Kazimierz – przechowywana w Archiwum Diecezjalnym w Łodzi