Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Łopianka, pow. doliniński
11.06.2023 13:26
Łopianka
Łopianka, wś w pow. dolińskim, 7 kil. na płd. wsch. od sądu powiat., urzędu poczt., st. kolej, i telegr. w Dolinie. Na płn. leży Dolina, ną wsch. Strutyn wyżny, na płd. wsch. Spaś, na płd. Ilemnia, na zach. Grabów. Przez środek płynie Maniawką, dopływ Czeczwy, z Grabowa od zach. na wsch., a w końcu na płn. wsch. wzdłuż granicy od Spasa, gdzie wpada do Czeczwy. Najznaczniejsze z jej dopływów: od praw. brz. pot. Łazozny, nastający w płd. stronie obszaru, a płynący zrazu na płn., potem na wsch., a w końcu na płn. wsch. wzdłuż granicy aż do ujścia; od lew. brz. pot. Krzywa, płynący z Grabowa od płn. zach. na płd. wsch. i Sokol, płynący w tym samym kierunku wzdłuż granicy płn. wsch. Zabudowania wiejskie leżą w środku obszaru, głównie nad Maniawką. Na płn. wznosi się wzgórze Kąt do 561 m., a na płn. zach. od niego, na granicy, Kruhlik do 563 m. Własn. wiek. (rządowa) ma roli or. 16, łąk i ogr. 8, past. 1, lasu 440 mr.; własn. mniej, roli or. 749, łąk i ogr. 432, past. 906, lasu 77 mr. W r. 1880 było 956 mk. w gm., 35 na obszarze dworsk. (obrz. gr.-kat. z wyjątkiem kilku rzym.-kat.). Par. rzym.-kat. w Dolinie, gr.-kat. w miejscu (dek. perehiński, archidyec. lwowska). Do parafii należy Grabów. We wsi cerkiew, szkoła niezorganizowana. Jest tu c-k. zarząd lasów i domen. Z pobliskiej góry, zwanej Monaste-rem, śliczny roztacza się widok. Według podania mieli tu niegdyś czerńcy swój klasztor. Za czasów polskich należała wś do dóbr koronnych, do ststwa dolińskiego w pow. żydaczowskim. W lustracyi wojew. ruskiego z r. 1665 (rkp. Bibl. Ossol. M 2834, str. 135) czytamy: „Ta wieś osiadła na łanach Jfs 10, oprócz pół łanku p. Zapłatyńskiego. Teraz osiadłych łanów Ni 4. Poddanych bywało 50; teraz tylko 30. Czynszu z łanu dają po zł. 40, fecit ze 4 łanów 160; owsa z łanu po mac Ni 2, fecit zł. 4; drew z łanu po wozów 6, gęsi z łanu po 2 fecit zł. 1 gr. 18; trzecia na Podstarościego; kur z łanu po 4 a 2 z osobna na p. Podstarościego. Jajec z łanu po kopie; dziesięciny owczej dwu-dziestą owcę dawać powinni,, teraz się dostało owiec 5 po zł. 2. Dziesięciny pszczelnej 10-ty pień, teraz się dostało pniów 5 po zł. 2. Dziesięciny świnnej od świni Ni 40 po gr. 3. Sarnę jedne powinni dawać kolendy z łanu po gr. 24. Stóg siana zrobić powinni. Młyn i karczma pod p. Zapłatyńskim wójtem łopiańskim. Wójtostwo w tej wsi, którego posesorem jest p. Zapłatyński za konsensem Króla Jmć. teraźniejszego de dt. w Warszawie die decima tertia mensis Julii 1654 per cessionem od P. Pabianowskiego, który produkował, pokazał i jus communicatiyum p. Chłopickiej małżonki swej. Siedzi to wójtostwo na łanie roli, swemi pługami orze. Poddani łopiańscy powinni mu dzień żąć, dzień orać, dzień kosić, raz w rok chleba i drew po wozu przywieźć i kurę dać. Młyn i karczmę ma do tego wójtostwa. Żyto się tam nie rodzi: owsa tylko było teraz kóp 50. Suma prowentu z tej wsi fecit 254 zł. 24 gr." W inwentarzu ststwa dolińskiego z roku 1727 (Bkp. OssoL.Ni 1420, str. 31) czytamy: „Wieś osiadła na łanach 4V2. Osiadłość poddanych tej wsi: wołowi: 25 (wymienieni po nazwisku); zagrodnicy: 25 (wym. po nazw.). We wsi karczma, w niej 3 okna w drzewo oprawne de noro postawione, ze wszyatkiem porządnie opatrzona, należy do zamku. Powinności poddanych tej wsi wymieniono szczegółowo. Z tego podajemy: Czynszu z łanu należy zł. 40; drzew z łanów 4V3 należy jsię 18 wozów; za stróżę z hajdukiem 120 zł,; za dwa stogi siana które zbierać powinni 120 zł.; z pustych pól płacić winni 60 zł. Dziesięcina opisana w sumaryuszu, str. 56 i n.'< W inwentarzu z r. 1758 (rkp. Ossol. Ni 1419, str. 14) czytamy: „Osiadłość wsi: osadników (wymienionych po nazwisku) 65, wołów 86, byków 6, krów 30, jałówek 9, koni 3, owiec 236, świń 5. Powinności wsi: czynszu daje ogółem na rok ratami 560 zł. 8 gr., hiberny 145 zŁ, pogłównego 28 zł., smolackich 81 zł., na kozaka 16 zł., świątecznego 35 zł., wieprzowego 12 zł., na stróża 36 zł., owsa osypu osmaczek 20, soli furnej wywożą do Lwowa beczek 217 i t. p. Ta wieś osiadła na łanach 47a? karczma jak chałupa chłopska słomą pokryta. Młyn na rzece z drzewa o jednym kamieniu, dranicami kryty, za który gromada daje zł. 100". Na str. 47 kontrakt na arendę Łopianki; „Daję ten kontrakt od skarbu JmP. na Rzewuskach i t. d. Rzewuskiego, wdy podols., het. pol. kor. i t. d., starozakonnym Jankielowi i Srulowi Wołowiozowi na arendę wsi Łopianki ze wszystkiemi należytościami. Ta arenda puszcza się za zł. 500 na rok, którą sumę dwoma ratami do skarbu wypłacić powinien. Trunki dobre i miarą sprawiedliwą, z zamku wydaną i cechowaną, szynkować winni. Poddani trunków podwozić ani podnosić nie mogą pod grzywną. Ludziom trunków proporcyonalnie borgować powinni i ciągłemu nie więcej nad zł. 6, pieszemu nad 3 złp., co strzymać skarb przyrzeka, arendarze zaś powinni pod rygorem wielkim. Działo się w zamku dolińskim d. 31/7 1758". Według inwentarza z r. 1770 było wójtostwo we wsi Ł. w posiadaniu Jana Szymanowskiego, podczaszego ziemi gostyńskiej, za przywil. Stanisława Augusta z 11 czerwca 1768; kwarta wynosiła 33 złp. 18 gr. Zajęte r.1775 i przyłączone do dóbr dolińskich.
[SGKP]
Łopianka, wś w pow. dolińskim, 7 kil. na płd. wsch. od sądu powiat., urzędu poczt., st. kolej, i telegr. w Dolinie. Na płn. leży Dolina, ną wsch. Strutyn wyżny, na płd. wsch. Spaś, na płd. Ilemnia, na zach. Grabów. Przez środek płynie Maniawką, dopływ Czeczwy, z Grabowa od zach. na wsch., a w końcu na płn. wsch. wzdłuż granicy od Spasa, gdzie wpada do Czeczwy. Najznaczniejsze z jej dopływów: od praw. brz. pot. Łazozny, nastający w płd. stronie obszaru, a płynący zrazu na płn., potem na wsch., a w końcu na płn. wsch. wzdłuż granicy aż do ujścia; od lew. brz. pot. Krzywa, płynący z Grabowa od płn. zach. na płd. wsch. i Sokol, płynący w tym samym kierunku wzdłuż granicy płn. wsch. Zabudowania wiejskie leżą w środku obszaru, głównie nad Maniawką. Na płn. wznosi się wzgórze Kąt do 561 m., a na płn. zach. od niego, na granicy, Kruhlik do 563 m. Własn. wiek. (rządowa) ma roli or. 16, łąk i ogr. 8, past. 1, lasu 440 mr.; własn. mniej, roli or. 749, łąk i ogr. 432, past. 906, lasu 77 mr. W r. 1880 było 956 mk. w gm., 35 na obszarze dworsk. (obrz. gr.-kat. z wyjątkiem kilku rzym.-kat.). Par. rzym.-kat. w Dolinie, gr.-kat. w miejscu (dek. perehiński, archidyec. lwowska). Do parafii należy Grabów. We wsi cerkiew, szkoła niezorganizowana. Jest tu c-k. zarząd lasów i domen. Z pobliskiej góry, zwanej Monaste-rem, śliczny roztacza się widok. Według podania mieli tu niegdyś czerńcy swój klasztor. Za czasów polskich należała wś do dóbr koronnych, do ststwa dolińskiego w pow. żydaczowskim. W lustracyi wojew. ruskiego z r. 1665 (rkp. Bibl. Ossol. M 2834, str. 135) czytamy: „Ta wieś osiadła na łanach Jfs 10, oprócz pół łanku p. Zapłatyńskiego. Teraz osiadłych łanów Ni 4. Poddanych bywało 50; teraz tylko 30. Czynszu z łanu dają po zł. 40, fecit ze 4 łanów 160; owsa z łanu po mac Ni 2, fecit zł. 4; drew z łanu po wozów 6, gęsi z łanu po 2 fecit zł. 1 gr. 18; trzecia na Podstarościego; kur z łanu po 4 a 2 z osobna na p. Podstarościego. Jajec z łanu po kopie; dziesięciny owczej dwu-dziestą owcę dawać powinni,, teraz się dostało owiec 5 po zł. 2. Dziesięciny pszczelnej 10-ty pień, teraz się dostało pniów 5 po zł. 2. Dziesięciny świnnej od świni Ni 40 po gr. 3. Sarnę jedne powinni dawać kolendy z łanu po gr. 24. Stóg siana zrobić powinni. Młyn i karczma pod p. Zapłatyńskim wójtem łopiańskim. Wójtostwo w tej wsi, którego posesorem jest p. Zapłatyński za konsensem Króla Jmć. teraźniejszego de dt. w Warszawie die decima tertia mensis Julii 1654 per cessionem od P. Pabianowskiego, który produkował, pokazał i jus communicatiyum p. Chłopickiej małżonki swej. Siedzi to wójtostwo na łanie roli, swemi pługami orze. Poddani łopiańscy powinni mu dzień żąć, dzień orać, dzień kosić, raz w rok chleba i drew po wozu przywieźć i kurę dać. Młyn i karczmę ma do tego wójtostwa. Żyto się tam nie rodzi: owsa tylko było teraz kóp 50. Suma prowentu z tej wsi fecit 254 zł. 24 gr." W inwentarzu ststwa dolińskiego z roku 1727 (Bkp. OssoL.Ni 1420, str. 31) czytamy: „Wieś osiadła na łanach 4V2. Osiadłość poddanych tej wsi: wołowi: 25 (wymienieni po nazwisku); zagrodnicy: 25 (wym. po nazw.). We wsi karczma, w niej 3 okna w drzewo oprawne de noro postawione, ze wszyatkiem porządnie opatrzona, należy do zamku. Powinności poddanych tej wsi wymieniono szczegółowo. Z tego podajemy: Czynszu z łanu należy zł. 40; drzew z łanów 4V3 należy jsię 18 wozów; za stróżę z hajdukiem 120 zł,; za dwa stogi siana które zbierać powinni 120 zł.; z pustych pól płacić winni 60 zł. Dziesięcina opisana w sumaryuszu, str. 56 i n.'< W inwentarzu z r. 1758 (rkp. Ossol. Ni 1419, str. 14) czytamy: „Osiadłość wsi: osadników (wymienionych po nazwisku) 65, wołów 86, byków 6, krów 30, jałówek 9, koni 3, owiec 236, świń 5. Powinności wsi: czynszu daje ogółem na rok ratami 560 zł. 8 gr., hiberny 145 zŁ, pogłównego 28 zł., smolackich 81 zł., na kozaka 16 zł., świątecznego 35 zł., wieprzowego 12 zł., na stróża 36 zł., owsa osypu osmaczek 20, soli furnej wywożą do Lwowa beczek 217 i t. p. Ta wieś osiadła na łanach 47a? karczma jak chałupa chłopska słomą pokryta. Młyn na rzece z drzewa o jednym kamieniu, dranicami kryty, za który gromada daje zł. 100". Na str. 47 kontrakt na arendę Łopianki; „Daję ten kontrakt od skarbu JmP. na Rzewuskach i t. d. Rzewuskiego, wdy podols., het. pol. kor. i t. d., starozakonnym Jankielowi i Srulowi Wołowiozowi na arendę wsi Łopianki ze wszystkiemi należytościami. Ta arenda puszcza się za zł. 500 na rok, którą sumę dwoma ratami do skarbu wypłacić powinien. Trunki dobre i miarą sprawiedliwą, z zamku wydaną i cechowaną, szynkować winni. Poddani trunków podwozić ani podnosić nie mogą pod grzywną. Ludziom trunków proporcyonalnie borgować powinni i ciągłemu nie więcej nad zł. 6, pieszemu nad 3 złp., co strzymać skarb przyrzeka, arendarze zaś powinni pod rygorem wielkim. Działo się w zamku dolińskim d. 31/7 1758". Według inwentarza z r. 1770 było wójtostwo we wsi Ł. w posiadaniu Jana Szymanowskiego, podczaszego ziemi gostyńskiej, za przywil. Stanisława Augusta z 11 czerwca 1768; kwarta wynosiła 33 złp. 18 gr. Zajęte r.1775 i przyłączone do dóbr dolińskich.
[SGKP]