Zientara-Malewska Maria

Zientara-Malewska Maria (numer obozowy 2171) urodziła się 4 września 1894 roku w Brąswałdzie(niem. Brauswalde). Poetka ziemi warmińskiej. Była wychowanką znanego działacza oświatowego i pisarza, księdza Walentego Barczewskkiego. Już we wczesnej młodości próbowała pisać wiersze, które drukowała "Gazeta Olsztyńska", a następnie cała prasa polska w Niemczech. Zadebiutowała wierszem "Pory roku" w 1920 r. Zyskały one dużą popularność wśród Warmiaków, krzewiąc polskość na tych ziemiach. Po zdaniu matury w Krakowie w 1926 r. zajęła się na Warmii organizacją szkół i przedszkoli polskich. Od 1929 roku uczyła w szkole w Chaberkowie koło Olsztyna. Następnie pracowała jako nauczycielka polskich szkół na Warmii, Ziemi Złotowskiej i Ziemi Lubuskiej. Była działaczką Związku Polaków w Niemczech, Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego w Olsztynie, Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Berlinie. Będąc entuzjastką kultury ludowej na Ziemi Lubuskiej napisała monografię Babimojszczyzny; zebrała mnóstwo pieśni ludowych i legend. Rękopis, już zakwalifikowany do druku, został skonfiskowany na początku września przez gestapo. Aresztowana, wraz z kilkoma towarzyszkami 11 września 1939 roku w Nowym Kromsku (pow. Sulechów na Ziemi Lubuskiej) . Wszystkie, poprzez ciężkie więzienie w Cottbus dostały się do Ravensbrück dnia 23 września 1939 roku. Napisała tam wiersz pt. "Ręce", obrazujący mękę kobiet przy pracy w obozie. Wiersz kończy się optymistyczym akcentem, iż ręce kiedyś Polskę oddbudują". W Ravensbrück po przebyciu 3-tygodniowej kwarantanny pracowała w karnej kompanii w bloku 16. Zatrudniona była przy najcięższych pracach ziemnych. Zwolniono ja niespodziewanie 18 kwietnia 1940 r. dzięki staraniom Polaka z Ziemi Lubuskiej pracującego w gestapo. Po zwolnieniu z obozu była pod nadzorem policji w rodzinnej wiosce Brąswałdzie.Po wojnie podjęła pracę organizatorską w szkolnictwie. W 1945 roku podjęła pracę w Wydziale Oświaty, jej zadaniem był nadzór nad przedszkolami i sierocińcami. W roku 1948 wyszła za mąż za Ottona Malewskiego i od tego czasu używała podwójnego nazwiska. Od 1952 r. była członkiem Związku Literatów Polskich. Wydała 12 książek prozy i 6 zbiorków poetyckich - nie licząc wieloautorskich antologii. Nazywano ją Konopnicką ziemi warmińskiej, bo też i w formie, i w treści, wiele z jej wierszy przypomina tę wielką poetkę polskiego ludu. W 1960 r. wydała zbiór podań i legend pt. "Warmio moja miła". Zmarła w Olsztynie 2 października 1984 roku.

Źródło: tajchert.w.interia.pl