Portal w rozbudowie, prosimy o wsparcie.
Uratujmy wspólnie polską tożsamość i pamięć o naszych przodkach.
Zbiórka przez Pomagam.pl

Slaski Tomasz (ok. 1600-po 1655)

15.11.2025 00:18
Herb GrzymałaTomasz Slaski (także Ślaski), h. Grzymała, ok. 1600, zm. po 1655, syn Adama.

Młodość

W 1618 był, podobnie jak jego stryjeczny brat Wincenty, studentem Akademii Krakowskiej, zapisany tam jako pochodzący z Płocka, gdzie zapewne pobierał nauki wstępne (może dzięki staraniom swego stryja kanonika Jana).

W Żywcu

Był pierwszym z rodziny Slaskich, który na stałe opuścił rodzinne Mazowsze. W latach 1648-1654 był podstarościm żywieckim. Zarządzał tamtejszymi dobrami biskupa płockiego, królewicza Karola Ferdynanda Wazy (syna króla Zygmunta III Wazy, a brata panującego wówczas Jana Kazimierza). Najwidoczniej szybko się tam zadomowił i dobrze musiało mu się na starościńskim stanowisku powodzić, skoro założył włączoną później do Żywca osadę nazywaną ulicą Nowy Świat, gdzie wybudował dom dla niejakiej Anny Katerlanki, a obok wznieśli swoje domostwo jego słudzy. Ufundował też dla miejscowego kościoła monstrancję i zapisał kościołowi wysoki legat. Te ważne dla miasta Żywca wydarzenia zostały odnotowane w „Dziejopisie żywieckim Andrzeja Komonieckiego”. Żywiecka kariera Tomasza Slaskiego nie trwała jednak długo. W archiwach sztokholmskich zachował się list Tomasza Slaskiego do biskupa Karola Ferdynanda Wazy z dnia 27.2.1654 w którym zabiega o utrzymanie intratnego stanowiska zarządcy dóbr żywieckich.

Bełzów

Biskup najwidoczniej nie uwzględnił prośby Tomasza Slaskiego, ponieważ opuścił on Żywiec i w następnym roku (1655) kupił wieś Bełzów koło Skalbmierza, gdzie osiedlił się na stałe. Tym sposobem dał początek małopolskiej linii rodu Slaskich, która pozostawała w tamtych stronach przez ponad trzy wieki. Wkrótce kupił w okolicy następne wsie: w 1660 Pałecznicę i Pamięcice, a w 1665 Czajęczyce nad Szreniawą.

Małżeństwo

Również w 1655 r., nie będąc już młodym, ożenił się z Katarzyną Pucek z krakowskiej rodziny majstrów budowlanych, zapisując jej posag w wysokości 8000 złp. Katarzyna umarła po pięciu latach małżeństwa w październiku 1660. i została pochowana w Pałecznicy. W Bibliotece Narodowej w Warszawie znajduje się napisane własnoręcznie przez Tomasza Slaskiego „Dziękowanie przyjaciołom, którzy stawili się na pogrzeb do Paleśnice IP Katarzyny Puckowney (Krakowiankiey) jego małżonki”. Katarzyna osierociła dwóch synów (Adama i Tomasza).

Funkcje publiczne

Tomasz Slaski, mimo przeniesienia się do Małopolski, utrzymywał kontakt z Mazowszem, mając nadal swoją część na Slasach Leszczach. Piastował też urząd stolnika ciechanowskiego, a następnie w latach 1660-1665 cześnika zakroczymskiego.

Bibliografia

Slaski Michał, Slascy-Przodkowie (rkps), Archiwum rodziny Slaskich