Wiera Gran
albo Wł. Weronika Grynberg, używała pseudonimów Sylvia Green, Wiera Green, Mariol, ur. 20 kwietnia 1916 roku, Rosja, zm. 19 .11. 2007 roku, Paryż), aktorka kabaretowa i piosenkarka o niebanalnym głosie (kontralt), wychowywała się w Wołominie (do dziś istnieje dom, w którym mieszkała przy ul. Warszawskiej). Debiutowała w kawiarni Paradise w Warszawie (Tango Brazylijskie, 1 lutego 1934 r).
Śpiewała piosenki kabaretowe i sentymentalne: List (muz. Courts) i Przeminęło z wiatrem (muz. Adam Lewandowski, obie sł. Seweryn Mendelsohn Sewer), Bez śladu (muz. Jerzy Petersburski, sł. Wacław Stępień), Gdy gitara gra piosenkę (w duecie z Albertem Harrisem), Mein Jidishe Mame (muz. J. Yellen, L. Pollack, sł. Julian Tuwim), Serce matki (muz. Zygmunt Karasiński i Szymon Kataszek, sł. Ludwik Szmaragd), Trzy listy (muz. Leon Boruński, sł. Jerzy Jurandot), Gdy odejdziesz, Ulica Niecała. Za rok, dwa, tango Uliczkę znam w Barcelonie z rep. Hanki Ordonówny, tytułowe tango z filmu Notturno z rep. Poli Negri, muz. H. O. Borgman, sł. polskie Władysław Szlengel, Józef Lipski).
Występowała w teatrze Wielka Rewia (Wiosenna Parada Gwiazd, 1937), kawiarniach Bagatela, Cafe Vogue, w filmie Bezdomni (rola Bessy, w jęz. jidysz, 1939), w programach satyrycznych, rewiach i szopkach politycznych.
Nagrała około 40 piosenek dla Odeonu i Syreny. W czasie wojny śpiewała we Lwowie i Krakowie. Po powrocie do Warszawy występowała w kawiarniach żydowskiego getta (Bon Apetit, Cafe Sztuka, ul. Leszno 2, Femina, Melody Palace) z Leonem Boruńskim, Władysławem Goldfederem i Władysławem Szpilmanem. Śpiewała pieśni klasyczne i współczesne, m.in. kompozycje Kuby Kohna z getta. Popisowym numerem był Jej pierwszy bal (muz. Władysław Szpilman, na motywach walca To dawny mój znajomy Ludomira Różyckiego z opery Casanova, sł. Władysław Szlengel).
Po ucieczce (2 sierpnia 1942 roku), ukrywała się w Babicach pod nazwiskiem Weronka Gacka, lub Wanda Czajkowska, używała nazwiska męża Jezierska. Po wojnie występowała w kabarecie Kukułka, koncertowała z orkiestrą Stefana Rachonia (piosenka Nasza ulica, muz. Olgierd Straszyński, sł. Janusz Odrowąż, 1946). Na podstawie fałszywego donosu została aresztowana (1947) i skazana za rzekomą współpracę z Niemcami. Wyemigrowała do Izraela, tam oskarżona ponownie, została zmuszona do wyjazdu. Ostatecznie zamieszkała w Paryżu (1950). Współpracowała z Charlesem Aznavourem i teatrem Alhambra Maurice’a Chevaliera. Występowała w teatrze polonijnym Mariana Hemara i Feliksa Konarskiego, śpiewała w programach radia Wolna Europa, koncertowała w wielu krajach Europy i Ameryki.
Odwiedziła Polskę dwa razy, w 1966 roku (wystąpiła w Teatrze na Pięterku i w telewizyjnym programie sylwestrowym, nagrała płytę V. Gran śpiewa z zespołem Jerzego Abratowskiego) i 1997 roku. Swoją piosenkę Za dzień już nie spotkamy się (muz. George Scott) przekazała Zbigniewowi Kurtyczowi.
Jest autorką wspomnień Sztafeta oszczerców. Autobiografia śpiewaczki (Paryż, 1981).
Rok przed śmiercią, z okazji III Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Retro im. Mieczysława Fogga, otrzymała Honorowe Wyróżnienie Złoty Liść Retro oraz dyplom honorowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006).
Wojciech Dąbrowski http://www.wolomin.tylko.to/index.php/ludzie/