Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Problem nadania herbu rodzinie Topolnickich
22.09.2008 00:48
Pan. Wojciech Topolnicki napisał:
[blok]Odp:
Problem datowania nadania jest poważny. Brak bowiem samego aktu i wyszczególnienia go w spisach. P. Monika Chojnacka twierdzi nawet na tej podstawie, jak też i po tym że brak jest akt własności Topolnickich w Topolnicy na przełomie XVI i XVII wieku że Topolniccy szlachectwo "załatwili" poprzez naganę. Z kolei p. Andrzej Kostrzewski z Krakowa (i ja to popieram) uważa coś innego. Znany jest zapis w którym już w 1520 Mikołaj Topolnicki sprzedaje ziemię w Topolnicy, a skoro sprzedaje to musiał być jej właścicielem, a więc szlachta. Topolniccy dzierżą poza tym później ważne funkcje - są parochami, można przypuszczać że poszli w tym kierunku, nie szukając wysokich godności urzędniczych - ale świadczy to też o dość wysokim statusie społecznym a więc wczesnym nadaniu. Z kolei naganę szlachectwa też nie zawsze wykorzystywano w celu oszustwa. Czyniono tak po prostu z braku dokumentów (mogły się chociażby spalić, lub zbutwieć) w chwili gdy potrzeba było potwierdzenia przy głosowaniu lub w sądzie.
Z kolei otrzymanie za zasługi wojenne - utrzymywane jako legenda rodzinna ma cechy legendy wtórnej opartej na skojarzeniu kilku znanych faktów historycznych które to miało miejsce w XIX wieku. Nie twierdzę że tak było, ale to możliwe. Nie mamy dowodu na to że Topolniccy na wojnach walczyli, a bycie wśród grupy związanej z religią zmniejsza to prawdopodobieństwo. Dodatkowo ta legenda nie utrzymała się w żadnej inne gałęzie tego samego drzewa rodzinnego, a taka informacja powinna była jakoś przetrwać również wśród pozostałych.
Historia osadnictwa w ziemi samborskiej pokazuje że wsie z własnością szlachecką herbu Sas notowane są już na początku XV wieku, i to nie zawsze przez rodziny o nazwisku zbliżonym do nazwy wsi. Skoro nazwisko pochodziło od własności ziemskiej - a tak zapewne było - to nadanie mogło być nawet na przełomie XIV i XV wieku ! I to może tłumaczyć dlaczego brak jest dokumentów.
Wszystko to są jedynie domniemywania. W pracy doktorskiej trudno jest je uwzględniać, ale tutaj roboczo należy je wszystkie zaznaczyć.
Mam też pytanie co do notki na początku strony. Cytuję:
"(...) przypuszcza się, że Topolniccy uzyskali nobilitację w XVI wieku(...)"
[blok]Jak rozumiem, pani Monika Chojnacka pisała rozprawę doktorska opierającą się, między innymi o dokumenty znajdujące się w posiadaniu mojego dziadka, Kazimierza. Jest tam, między innymi, dokument z 1670 (uzyskany przez mojego pradziadka ur. w 1632) potwierdzający status szlachecki, co jak rozumiem, nie było kwestią jednego pokolenia wstecz. Z tego należałoby wnioskować, że rodzina _uzyskała_ herb w XVI wieku (prawdopodobnie w połowie wieku) - bądź wcześniej. Jeżeli to możliwe, prosiłbym o przeredagowanie tej notki, tak aby oddawała właśnie ten sens - rozumiem, że Państwa celem jest jak
najwierniejsze przedstawienie zapisów historycznych. Jeżeli mowa jest o przypuszczalnych powodach nadania szlachectwa, proponowałbym dodanie także powodu "za zasługi wojenne" (chociaż na poparcie tej tezy mamy jedynie legendy rodzinne - jest to równie prawdopodobne jak dopisek p.Chojnackiej o zabiegu nagany.
[blok]Odp:
Problem datowania nadania jest poważny. Brak bowiem samego aktu i wyszczególnienia go w spisach. P. Monika Chojnacka twierdzi nawet na tej podstawie, jak też i po tym że brak jest akt własności Topolnickich w Topolnicy na przełomie XVI i XVII wieku że Topolniccy szlachectwo "załatwili" poprzez naganę. Z kolei p. Andrzej Kostrzewski z Krakowa (i ja to popieram) uważa coś innego. Znany jest zapis w którym już w 1520 Mikołaj Topolnicki sprzedaje ziemię w Topolnicy, a skoro sprzedaje to musiał być jej właścicielem, a więc szlachta. Topolniccy dzierżą poza tym później ważne funkcje - są parochami, można przypuszczać że poszli w tym kierunku, nie szukając wysokich godności urzędniczych - ale świadczy to też o dość wysokim statusie społecznym a więc wczesnym nadaniu. Z kolei naganę szlachectwa też nie zawsze wykorzystywano w celu oszustwa. Czyniono tak po prostu z braku dokumentów (mogły się chociażby spalić, lub zbutwieć) w chwili gdy potrzeba było potwierdzenia przy głosowaniu lub w sądzie.
Z kolei otrzymanie za zasługi wojenne - utrzymywane jako legenda rodzinna ma cechy legendy wtórnej opartej na skojarzeniu kilku znanych faktów historycznych które to miało miejsce w XIX wieku. Nie twierdzę że tak było, ale to możliwe. Nie mamy dowodu na to że Topolniccy na wojnach walczyli, a bycie wśród grupy związanej z religią zmniejsza to prawdopodobieństwo. Dodatkowo ta legenda nie utrzymała się w żadnej inne gałęzie tego samego drzewa rodzinnego, a taka informacja powinna była jakoś przetrwać również wśród pozostałych.
Historia osadnictwa w ziemi samborskiej pokazuje że wsie z własnością szlachecką herbu Sas notowane są już na początku XV wieku, i to nie zawsze przez rodziny o nazwisku zbliżonym do nazwy wsi. Skoro nazwisko pochodziło od własności ziemskiej - a tak zapewne było - to nadanie mogło być nawet na przełomie XIV i XV wieku ! I to może tłumaczyć dlaczego brak jest dokumentów.
Wszystko to są jedynie domniemywania. W pracy doktorskiej trudno jest je uwzględniać, ale tutaj roboczo należy je wszystkie zaznaczyć.