Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Brzeżany, woj. tarnopolskie
5.08.2010 22:03
Brzeżany - 271 m n.p.m.
Dworzec w mieście, dorożka 70 hal. Hotele Europejski i Galicyjski na rynku. Restauracye Bermana i Zatwarnickiego. Cukiernie Hakla i Zapłatyńskiego. Kawiarnie Guldena i Oslieba. Pokoje do śniadań Ślusarka i Rosenberga.
Brzeżany liczą 13 000 mieszkańców, w tem 4600 Polaków, 3100 Rusinów, 5300 Żydów. Założone w XVI wieku przez Sieniawskich, zawdzięczają tej rodzinie cały swój rozwój i rozgłos, a wreszcie pamiątki artystyczne i historyczne, które czerpią z Brzeżan jedną z najbardziej widzenia godnych miejscowości Galicyi. Położenie bardzo piękne w jarze Złotej Lipy nad 2 km długim 1 km szerokim stawem.
Wśród zabytków: Zamek Sieniawskich opisany poniżej.
Kościół parafialny, położony na górze, otaczają mury ze strzelnicami. Gotyk o szerokich łukach, założenie krzyżowe. Obok dzwonnica, zbudowana w r. 1630 przez A. H. Sieniawskiego. Piękny ołtarz wielki, rzeźbione lichtarze, mosiężny świecznik i gotyckie, dębowe konfesjonały. Obok kościoła pomnik poległych w r. 1866 pod Koeniggratzem żołnierzy tutejszego pułku.
Na Rynku pomnik Sobieskiego przez Marconiego, ratusz ozdobiony wieżą zegarową i herbem Potockich, figura MB i cerkiew, w której znajduje się obraz MB z kaplicy zamkowej, przywieziony z Rzymu; jest ona przerobiona ze składu towarów Ormian. Za nią mały kościół ormiański z XVIII wieku.
Na wzniesieniu, skąd piękny widok na miasto ze stawem, kościół Bernardynów w stylu barokowym, z dobrym ołtarzem Wniebowzięcia w ołtarzu głównym. 13-czerwca i 15-września licznie uczęszczane odpusty. Niedaleko statua św. Antoniego i krzyż grunwaldzki. Dokoła klasztoru obronne mury.
Dworzec w mieście, dorożka 70 hal. Hotele Europejski i Galicyjski na rynku. Restauracye Bermana i Zatwarnickiego. Cukiernie Hakla i Zapłatyńskiego. Kawiarnie Guldena i Oslieba. Pokoje do śniadań Ślusarka i Rosenberga.
Brzeżany liczą 13 000 mieszkańców, w tem 4600 Polaków, 3100 Rusinów, 5300 Żydów. Założone w XVI wieku przez Sieniawskich, zawdzięczają tej rodzinie cały swój rozwój i rozgłos, a wreszcie pamiątki artystyczne i historyczne, które czerpią z Brzeżan jedną z najbardziej widzenia godnych miejscowości Galicyi. Położenie bardzo piękne w jarze Złotej Lipy nad 2 km długim 1 km szerokim stawem.
Wśród zabytków: Zamek Sieniawskich opisany poniżej.
Kościół parafialny, położony na górze, otaczają mury ze strzelnicami. Gotyk o szerokich łukach, założenie krzyżowe. Obok dzwonnica, zbudowana w r. 1630 przez A. H. Sieniawskiego. Piękny ołtarz wielki, rzeźbione lichtarze, mosiężny świecznik i gotyckie, dębowe konfesjonały. Obok kościoła pomnik poległych w r. 1866 pod Koeniggratzem żołnierzy tutejszego pułku.
Na Rynku pomnik Sobieskiego przez Marconiego, ratusz ozdobiony wieżą zegarową i herbem Potockich, figura MB i cerkiew, w której znajduje się obraz MB z kaplicy zamkowej, przywieziony z Rzymu; jest ona przerobiona ze składu towarów Ormian. Za nią mały kościół ormiański z XVIII wieku.
Na wzniesieniu, skąd piękny widok na miasto ze stawem, kościół Bernardynów w stylu barokowym, z dobrym ołtarzem Wniebowzięcia w ołtarzu głównym. 13-czerwca i 15-września licznie uczęszczane odpusty. Niedaleko statua św. Antoniego i krzyż grunwaldzki. Dokoła klasztoru obronne mury.
Bibliografia
Orł.
Odpowiedzi (1)
5.08.2010 22:36
ZAMEK SIENIAWSKICH w Brzeżanach
Duży, trzypiętrowy budynek, stoi wśród miasta nad Złotą Lipą. Zachował się w stanie mieszkalnym, lecz odarto go z wszelkich ozdób. Zbudował go Mikołaj Sieniawski w r. 1554 r., jego następcy ozdobili i powiększyli - w XVII i XVIII w. należał do najbogatszych rezydencyi magnackich w Polsce. Dopiero w XIX w. za dziedzictwa hr Aleksandra Potockiego został zniszczony i obdarty; część ozdób zabrano do Raju, inne sprzedano. Na dziedzińcu i jednej ze ścian zewn. zachowały się ślady renesansowej loggii. Do niedawna służył za koszary, obecnie browar.
Jego największą ozdobą jest kaplica zamkowa św. Trójcy w stylu włoskiego renesansu, tuż przy murze zamkowym. Znajdują się w niej sławne grobowce Sieniawskich, godne katedry wawelskiej. Jest ich pięć:
- Anny Sieniawskiej - r. 1574,
- Jana Sieniawskiego - r. 1583,
- Mikołaja Sieniawskiego - r. 1569 - założyciela Brzeżan wraz z synem Hieronimem - r. 1583,
- Adama Hieronima Sieniawskiego - r. 1619,
- trzech synów A. H. Sieniawskiego - Mikołaja (1636), Aleksandra (1621) i Prokopa (1626).
Pierwsze trzy robił lwowski rzeźbiarz Horst, dwa dalsze Jan Plister, autor wielu pomników lwowskich oraz pomnika Ostrogskich w Tarnowie. Szczególnie pięknym jest pomnik Adama Hieronima Sieniawskiego, imponujący wielkością i wykonaniem, który znajduje się w prawej kaplicy; zdobi go postać rycerza, baldachim oparty na kolumnach i pięć symbolicznych figur.
Podobne wrażenie robi też potrójny pomnik jego synów. W tej samej kaplicy dawny ołtarz z czarnego marmuru. Kaplicę pokrywa kopuła, ozdobiona płaskorzeżbą w stylu barokowym, które w ośmiu polach przedstawiają patronów rodziny Sieniawskich. Oświetla ją glorieta z herbem Sieniawskich. Nad chórem kaplicy piękne barokowe freski, które znacznie ucierpiały pod wpływem wilgoci. W r. 1901 ustawiono wielki marmurowy ołtarz z mozaikowym obrazem MB. Między żebrami gotyckiego sklepienia prezbiterium 8 obrazów świętych, a nad środkowym oknem bogata armatura gipsowa z herbami.
Kaplica ta, przykuwająca widza nagromadzonymi tu arcydziełami, mnóstwem po mistrzowsku wykonanych szczegółów, pięknością linii i wdziękiem układu, omal nie padła pastwą ignorancyi i wandalizmu. W połowie XIX wieku za hr Aleksandra Potockiego wynajęto ją na skład wódki Żydom, dostawano się do grobowców, dla wydobywania z nich rzeczy wartościowych, obrazy porozkradano, lub nawet pocięto na wory. Później znowu, w czasie wojny krymskiej, zajęto ją na magazyn wojskowy, wypełniono mąką, a stojący załogą w zamku husarzy rąbali szablami pomniki, odbijając im nosy i ręce.
Duży, trzypiętrowy budynek, stoi wśród miasta nad Złotą Lipą. Zachował się w stanie mieszkalnym, lecz odarto go z wszelkich ozdób. Zbudował go Mikołaj Sieniawski w r. 1554 r., jego następcy ozdobili i powiększyli - w XVII i XVIII w. należał do najbogatszych rezydencyi magnackich w Polsce. Dopiero w XIX w. za dziedzictwa hr Aleksandra Potockiego został zniszczony i obdarty; część ozdób zabrano do Raju, inne sprzedano. Na dziedzińcu i jednej ze ścian zewn. zachowały się ślady renesansowej loggii. Do niedawna służył za koszary, obecnie browar.
Jego największą ozdobą jest kaplica zamkowa św. Trójcy w stylu włoskiego renesansu, tuż przy murze zamkowym. Znajdują się w niej sławne grobowce Sieniawskich, godne katedry wawelskiej. Jest ich pięć:
- Anny Sieniawskiej - r. 1574,
- Jana Sieniawskiego - r. 1583,
- Mikołaja Sieniawskiego - r. 1569 - założyciela Brzeżan wraz z synem Hieronimem - r. 1583,
- Adama Hieronima Sieniawskiego - r. 1619,
- trzech synów A. H. Sieniawskiego - Mikołaja (1636), Aleksandra (1621) i Prokopa (1626).
Pierwsze trzy robił lwowski rzeźbiarz Horst, dwa dalsze Jan Plister, autor wielu pomników lwowskich oraz pomnika Ostrogskich w Tarnowie. Szczególnie pięknym jest pomnik Adama Hieronima Sieniawskiego, imponujący wielkością i wykonaniem, który znajduje się w prawej kaplicy; zdobi go postać rycerza, baldachim oparty na kolumnach i pięć symbolicznych figur.
Podobne wrażenie robi też potrójny pomnik jego synów. W tej samej kaplicy dawny ołtarz z czarnego marmuru. Kaplicę pokrywa kopuła, ozdobiona płaskorzeżbą w stylu barokowym, które w ośmiu polach przedstawiają patronów rodziny Sieniawskich. Oświetla ją glorieta z herbem Sieniawskich. Nad chórem kaplicy piękne barokowe freski, które znacznie ucierpiały pod wpływem wilgoci. W r. 1901 ustawiono wielki marmurowy ołtarz z mozaikowym obrazem MB. Między żebrami gotyckiego sklepienia prezbiterium 8 obrazów świętych, a nad środkowym oknem bogata armatura gipsowa z herbami.
Kaplica ta, przykuwająca widza nagromadzonymi tu arcydziełami, mnóstwem po mistrzowsku wykonanych szczegółów, pięknością linii i wdziękiem układu, omal nie padła pastwą ignorancyi i wandalizmu. W połowie XIX wieku za hr Aleksandra Potockiego wynajęto ją na skład wódki Żydom, dostawano się do grobowców, dla wydobywania z nich rzeczy wartościowych, obrazy porozkradano, lub nawet pocięto na wory. Później znowu, w czasie wojny krymskiej, zajęto ją na magazyn wojskowy, wypełniono mąką, a stojący załogą w zamku husarzy rąbali szablami pomniki, odbijając im nosy i ręce.
Bibliografia
Orł.