Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Stare Rakliszki (pow. lidzki)
11.08.2010 18:36
Rakliszki (lit. Rakliškes)
W odległości trzech kilometrów od szosy Ejszyszki - Soleczniki, w stronę od Butrymańców leżą Rakliszki, dawna posiadłość Houwaltów. Początkowo właścicielem majątku wchodzącego w skład klucza Horodno byli Tyszkiewicze, potem Potoccy, z których August hr. Potocki sprzedał Nowe i Stare Rakliszki Władysławowi Houwaltowi, dotychczasowemu dzierżawcy.
Władysław Houwalt był synem gen. Krzysztofa Houwalta i Anny Sorokówny a żonaty był z Pauliną z hr. Puttkamerów, córką Stanisława i Felicji z Kieniewiczów. Po śmierci Władysława, jego żona Paulina wybudowała w 1908 roku dwór zaprojektowany przez Tadeusza Rostworowskiego. Dwór w Rakliszkach to budynek w głównej części parterowy, jedenastoosiowy, wzniesiony na planie prostokąta z ciężkim portykiem o czterech kolumnach. Paulina Houwaltowa wyjednała u władz carskich zgodę na ufundowanie w Rakliszkach ordynacji na prawach majoratu. Znana była jej hojność na rzecz kościoła i parafii w Butrymańcach. Przy dworze znajdował się rozległy park krajobrazowy. Jej syn, Witold Houwalt, żonaty z Marią Moszyńską wyprzedał folwarki Kuże, Maciuny i Narkuszki, kazał wyciąć też lasy. Krótko przed II wojną światową okrojony majątek przypadł snowi Witolda Władysławowi, oficerowi w 13 pułku ułanów, potem radcy ambasady polskiej we Francji.
We wrześniu 1939 roku doszło do rozgrabienia i zniszczenia majątku przez okoliczne chłopstwo. Podobny los spotkał leżące dziś w granicach Białorusi Podweryszki Kiersnowskich. W wrześniu 1939 roku w majątku stacjonowało dowództwo sowieckiego pułku pancernego. 9 listopada 1943 r. 25 sowieckich i żydowskich partyzantów obrabowało majątek z koni, innego inwentarza i zapasów zboża. 1 marca 1944 r. 4 kompania AK „Krysi” Jana Borysewicza zaatakowała posterunek policji litewskiej znajdujący się w dworku. Po tym wydarzeniu Litwini opuścili Rakliszki. W maju i lipcu 1944 roku w miejscowym majątku odbywały się spotkania dowództwa Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej z przedstawicielami partyzantki sowieckiej, stacjonującej w Puszczy Rudnickiej. Chodziło o ewentualne zawarcie porozumienia w obliczu zbliżającej się akcji „Ostra Brama” i mającej nadejść ofensywy regularnych oddziałów sowieckich.
30 czerwca 1944 roku Komendant Wilk przybył na inspekcję V batalionu a potem zakwaterował się we dworze w Rakliszkach. Następnego dnia przeprowadził, zorganizowane za pośrednictwem pchor. J. Sławińskiego ps. "Szczekacz" i kpt. "Sztremera", spotkanie z dowództwem partyzantki sowieckiej z Puszczy Rudnickiej. Rozmowy prowadzone były na moście na Solczy w Starych Rakliszkach. Następnego dnia „ppłk "Wilk" dokonał przeglądu V batalionu na wygonie pomiędzy wsiami Strzelce i Raściuny. Nadał wówczas awanse i odznaczenia partyzantom tej jednostki”.
Dzisiaj w Rakliszkach możemy obejrzeć pozostałości dawnego dworku.
Przedruk za zgodą autora z pracy: Mieczysław Machulak W stronę Solecznik wyd. Krosno 2007r
W odległości trzech kilometrów od szosy Ejszyszki - Soleczniki, w stronę od Butrymańców leżą Rakliszki, dawna posiadłość Houwaltów. Początkowo właścicielem majątku wchodzącego w skład klucza Horodno byli Tyszkiewicze, potem Potoccy, z których August hr. Potocki sprzedał Nowe i Stare Rakliszki Władysławowi Houwaltowi, dotychczasowemu dzierżawcy.
Władysław Houwalt był synem gen. Krzysztofa Houwalta i Anny Sorokówny a żonaty był z Pauliną z hr. Puttkamerów, córką Stanisława i Felicji z Kieniewiczów. Po śmierci Władysława, jego żona Paulina wybudowała w 1908 roku dwór zaprojektowany przez Tadeusza Rostworowskiego. Dwór w Rakliszkach to budynek w głównej części parterowy, jedenastoosiowy, wzniesiony na planie prostokąta z ciężkim portykiem o czterech kolumnach. Paulina Houwaltowa wyjednała u władz carskich zgodę na ufundowanie w Rakliszkach ordynacji na prawach majoratu. Znana była jej hojność na rzecz kościoła i parafii w Butrymańcach. Przy dworze znajdował się rozległy park krajobrazowy. Jej syn, Witold Houwalt, żonaty z Marią Moszyńską wyprzedał folwarki Kuże, Maciuny i Narkuszki, kazał wyciąć też lasy. Krótko przed II wojną światową okrojony majątek przypadł snowi Witolda Władysławowi, oficerowi w 13 pułku ułanów, potem radcy ambasady polskiej we Francji.
We wrześniu 1939 roku doszło do rozgrabienia i zniszczenia majątku przez okoliczne chłopstwo. Podobny los spotkał leżące dziś w granicach Białorusi Podweryszki Kiersnowskich. W wrześniu 1939 roku w majątku stacjonowało dowództwo sowieckiego pułku pancernego. 9 listopada 1943 r. 25 sowieckich i żydowskich partyzantów obrabowało majątek z koni, innego inwentarza i zapasów zboża. 1 marca 1944 r. 4 kompania AK „Krysi” Jana Borysewicza zaatakowała posterunek policji litewskiej znajdujący się w dworku. Po tym wydarzeniu Litwini opuścili Rakliszki. W maju i lipcu 1944 roku w miejscowym majątku odbywały się spotkania dowództwa Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej z przedstawicielami partyzantki sowieckiej, stacjonującej w Puszczy Rudnickiej. Chodziło o ewentualne zawarcie porozumienia w obliczu zbliżającej się akcji „Ostra Brama” i mającej nadejść ofensywy regularnych oddziałów sowieckich.
30 czerwca 1944 roku Komendant Wilk przybył na inspekcję V batalionu a potem zakwaterował się we dworze w Rakliszkach. Następnego dnia przeprowadził, zorganizowane za pośrednictwem pchor. J. Sławińskiego ps. "Szczekacz" i kpt. "Sztremera", spotkanie z dowództwem partyzantki sowieckiej z Puszczy Rudnickiej. Rozmowy prowadzone były na moście na Solczy w Starych Rakliszkach. Następnego dnia „ppłk "Wilk" dokonał przeglądu V batalionu na wygonie pomiędzy wsiami Strzelce i Raściuny. Nadał wówczas awanse i odznaczenia partyzantom tej jednostki”.
Dzisiaj w Rakliszkach możemy obejrzeć pozostałości dawnego dworku.
Przedruk za zgodą autora z pracy: Mieczysław Machulak W stronę Solecznik wyd. Krosno 2007r