Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Wersoka (pow. lidzki)

11.08.2010 19:01
Wersoka
Z Wersoką związana jest rodzina Staniewiczów, z których Witold Cezary Staniewicz (1887 - 1966) był w latach 1926 - 1930 ministrem reform rolnych, a potem także profesorem i rektorem Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W Wersoce ukrywał się przed sowietami Marian Jankowski, właściciel majątku Gaudziszki w pow. lidzkim. W latach 1931 - 1937 był on wicewojewodą wileńskim, potem białostockim. Ostatecznie został aresztowany podczas drugiej okupacji sowieckiej.
Z Wersoki pochodziła Eugenia Staniewiczowa z d. Sumorok (1890 - 1975), dyr. Gimnazjum im E. Orzeszkowej w Wilnie w latach 1931 - 1939. Po zwolnieniu z pracy przez władze litewskie powróciła do rodzinnej miejscowości, potem prowadziła tajne nauczanie w Wilnie, po 1945 r. pracowała w Poznaniu. Z Wersoki wywodził Restytut Sumorok (1854 - 1929), pierwszy prezes polskiego sądu apelacyjnego w Wilnie, jego dom w Wersoce był znanym ośrodkiem kultury polskiej pod zaborem rosyjskim.
Na terenie dawnego majątku Szalewiczów znajduje się cmentarzyk z grobami żołnierzy AK. Pochowany jest tu Michał Rzuchowski „Łabędź”, „Szary”, adiutant por. "Krysi" i redaktor konspiracyjnego pisma „Szlakiem Narbutta”; zabity przez NKWD w Bołądziszkach w dniu 6 lutego 1945 roku. Obok pomnika nagrobnego dwie inne mogiły: Stanisława Krukowskiego „Młot” i Jana Grzywacza „Komar” obaj z oddziału sierżanta W. Janczewskiego „Lalusia”, którzy zginęli w maju 1945 roku. Dalej bezimienna mogiła, być może z ośmioma żołnierzami z oddziału „Hajduka”, Józefa Sakowicza, poległych wraz z M. Rzuchowskim 6 lutego 1945 roku w Bołądziszkach w starciu z sowietami. Partyzanci po zmianie miejsca postoju zatrzymali się u Bartoszewiczów. Ktoś doniósł. NKWD zaskoczyło ich podczas kąpieli w bani. Zginęli wszyscy oraz Stanisław Bartoszewicz i Jan Ornowski. Akowców pochowano później w Wersoce Szalewicza natomiast ciała Ornowskiego i Bartoszewicza zabrano do Ejszyszek.

Przedruk za zgodą autora z pracy: Mieczysław Machulak W stronę Solecznik wyd. Krosno 2007r