Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Zaręby Podlasie

19.09.2010 18:56
Zaręby

W dawnej Polsce rozpowszechniony był ród szlachecki pieczętujący się herbem Zaremba. Wielu z jego przedstawicieli mieszkało w XIV wieku na Mazowszu i gdy w XV wieku pojawiła się możliwość kolonizacji na sąsiednim Podlasiu liczni Zarembowie osiedlili się właśnie tutaj. Duża ich grupa zamieszkała w okolicach Zambrowa, gdzie to tej pory występują wioski o takiej nazwie (Zaręby). Ówczesne rycerstwo często przenosiło nazwy gniazd rodowych do nowych siedzib. W ten sposób na Podlasiu i Mazowszu bardzo częste jest występowania tych samych nazw. Nie jest to przypadek, lecz pozostałość po dawnych migracjach rycerstwa. Tak samo było z Zarębami w gminie Dziadkowice. Zamieszkali tu w XV wieku przedstawiciele tego rodu nadając nowej wsi nazwę Zaręby (alias Zaremby).
Typowe nadanie dla rycerza w XV wieku wynosiło 10 włók, czyli około 180 ha. Proces osadniczy rozciągał się na wiele lat. Najpierw powstawało gospodarstwo pierwszego osadnika, początkowo bez chłopów - wszystkim zajmowali się tylko rycerz i jego służba. Pierwszy osadnik budował dom i karczował las oraz zarośla, aby przygotować ziemię pod uprawę. Wykarczowanie 10 włók ziemi często zajmowało wiele dziesiątek lat. Ziemia była dziedziczona przez synów i od razu dzielona, co uniemożliwiało powstanie folwarku, w związku z tym, powstawała wieś szlachecka. Obszary pierwszego gospodarstwa były dzielone między synów. W ten sposób powstawały kolejne gospodarstwa „tworząc luźną i bezładną osadę potomków pierwszego osadnika”. W XV wieku istniały w tej okolicy wioski złożone z jednej chaty, a w XVI wieku, w miarę rozrastania się wiosek, liczyły już po kilkanaście chat. Te wioski po dziś dzień często zachowują swoją bezładną strukturę osadniczą .
Każdy sukcesor (spadkobierca) otrzymywał odpowiednią część gruntów, wskutek tego pogłębiało się ich rozdrobnienie. Jeden szlachcic często posiadał po kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt niewielkich kawałków ziemi różnej wielkości. Części dóbr leśnych nie karczowano, zostawiając ją na opał, stąd między wsiami drobnoszlacheckimi jest dużo lasów i zagajników .
Pierwsze dane o tym osiedlu (Zaręby) pochodzą z 1528 roku. W kilkadziesiąt lat później Jan, Marcin i Lenart ze wsi Zaremba przysięgało wierność królowi polskiemu .
Zaręby przez wieki stanowiły niewielki zaścianek szlachecki. Nazwę wsi pisano rozmaicie. Na mapach z XVIII wieku zaznaczono ją jako Zaręby. Natomiast Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego zapisał nazwę Zaremby - okolica szlachecka, powiat bielski, gubernia grodzieńska, w 3 okręgu polskim, gmina Grodzisk, o 31 wiorst od Bielska, 114 dziesięcin (2 łąk i pastwisk, 15 lasu i 72 nieużytków) .
W czasie powstania styczniowego miejscowa szlachta wzięła udział w walkach, co spowodowało liczne konfiskaty majątkowe . W 1896 roku notowano tutaj 38 domów oraz 208 mieszkańców . W 1921 roku w tej wsi były 34 domy i 176 mieszkańców, wśród nich 1 prawosławny i 3 Żydów. Miejscowość należała ówcześnie do gminy Grodzisk .
http://www.google.pl/search?q=genealogi ... rt=90&sa=N

Odpowiedzi (2)

28.11.2010 10:57
Witam,

Czy mógłbym prosić o link do informacji o tej miejscowości? Link powyżej niestety nie dotyczy tej miejscowości. Szukałem jej na mapach internetowych, ale jest ich tak dużo, że nie wiem o którą chodzi.
Z góry za wszystko dziękuję.

Pozdrawiam.
5.12.2015 18:05
Zaremba lub Zaręba z Kalinowej herbu Prawdzic i Zaremba

Kalinowa ( dzisiaj w gminie Błaszki, powiat Sieradz, woj. łódzkie) to gniazdo rodu Zarembów, z którego wywodziło się wielu wojewodów oraz starostów sieradzkich i kaliskich. Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w źródłach pisanych w 1370, gdzie występuje Arkembold syn Sędziwoja (Alberta ?), uznanego za ojca Sędziwoja i Marcina, dziedziców Kalinowej. Druga hipoteza za pierwszego Zarębę w sieradzkiem uznaje Wacława Lisowca po Marcinie, kasztelanie zbąszyńskim (zm. po 1273). Wacław otrzymał z nadania Władysława Łokietka miasto Lutomiersk z wsiami: Majków, Rokszyce, Wojsławice, Woźniki i Pstrokonie . Synem Wacława Lisowica był Wacław z Kalinowej, komornik Władysława Łokietka na Pomorzu Gdańskim, chorąży w latach 1321-1327.
Wawrzyniec Zaremba z Kalinowej był marszałkiem Królestwa Polskiego ( Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t.IX, s. 85 }

W wiekach średnich możny a następnie licznie rozrodzony ród szlachecki. Osiedlali się na wschodnim Mazowszu i Podlasiu oraz na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Część z nich na dalekich kresach przyjęła herb Kalinowa.
Ród znalazł miejsce m.in. w takich publikacjach jak,
Kacper Niesiecki ''Korona polska ... ''
Benedykt Chmielowski ''Zbior krótki herbow polskich''
Bartosz Paprocki ''Herby rycerstwa polskiego''
Tekst Jacka Kowalskiego '' Usiadł Zaremba przy starym dębie (...) dotyczy Józefa Zaremby.
Józef Zaremba + 1774 w Rozprzy s. Tomasza i Magdaleny Łąckiej, mąż Józefy Grodzickiej, generał- major wojsk polskich, konfederat barski 1768-1772, od 1769 regimentarz sieradzki po którym funkcję obiął w 1772 r. Paweł Biernacki.
Paweł Biernacki *1740 + 23.09.1826 Bartochów s. Jana Kantego i Katarzyny Witkowskiej . W czasie konfederacji barskiej służył jako rotmistrz pod rozkazami Józefa Zaremby. Jego drugą żoną była podkomorzanka sandomierska Marianna Podkańska c. Antoniego Podkańskiego herbu Brohwicz i Ludwiki Rostworowskiej herbu Nałęcz * 1744+ 1817 Biżyn. Marianna była siostrą rodzoną Jacka Podkańskiego, pierwszego męża Katarzyny Wiercińskiej c. Józefa +21.01.1804 Śmiłów, miecznika halickiego, dziedzica Śmiłowa, posła na Sejm Wielki z ziemi sandomierskiej i Magdaleny Farurej.

Kontakty Wiercińskich i ich przodków Snopków herbu Rawicz, datują się zapewne jeszcze z czasów gdy jeden ze Snopków, dziedziców Karszewa ( dzisiaj powiat Łask, gmina Łask, woj. łódzkie, źródło - 1451 i 1465 AGAD Warszawa - Księgi ziemskie szadkowskie ) wszedł w posiadanie Wiercina ( dzisiaj część wsi Niedoń, w gminie Błaszki, powiat Sieradz, woj. łódzkie )
Już w roku 1410 Świętosław Zaremba z Zarembina, otrzymał od księcia Janusza I 20 włók ziemi nad rzeką Brok i wybudował wieś Zarębino ( dzisiaj Zaręby Kościelne w gminie Zaręby Kościelne, powiat ostrowski, woj. mazowieckie)
W latach 1430 -1490 na Podlasiu w parafii Dziadkowice, powstały wsie Wiercień Duży zwany Wielkim (Wierciński lub Wiercieński herbu Rawicz, Ślepowron, dzisiaj gmina Siemiatycze, powiat Siemiatycze, parafia Dziadkowice, woj. podlaskie ), Zaremby ( Zaremba lub Zaręba herbu własnego, dzisiaj Zaręby, gmina Dziadkowice, powiat Siemiatycze, parafia Dziadkowice, woj. podlaskie ), Osmola ( Osmólski herbu Bończa, Rogala ) , Siekluki ( Sieklucki lub Sieklicki herbu Paprzyca [Kuczaba] ), Konty ( Kącki herbu własnego i Ślepowron, od początku XIX w wieś należała do sędziego drohickiego Felixa Uszyńskiego) Piotrowice Krzywokoły i Piotrowice Trojany ( Piotrowski herbu Junosza ), Malinowo ( Malinowski herbu Ślepowron, bardzo wcześnie osiedlili się tam również Kosińscy herbu Rawicz i Mora z Kosianki w parafii Perlejewo, wchodząc w liczne koligacje z Malinowskimi ), Biszewo, ( Biszewski herbu Ogończyk ), Kłopoty Bańki ( Kłopotowski herbu Ślepowron ), Wygonowo ( Wygonowski herbu Paprzyca [Kuczaba] ), Tołwin (Tołwiński herbu Ogończyk) Malewice ( Malewski herbu Jastrzębiec), Dobrogoszcz ( Dobrogowski herbu Grabie, wieś już nie istnieje ) i Wojeniec ( Wojeński lub Woiński herbu Zadora ) Prawdopodobnie Zaręby Kościelne jak i Zaręby w parafi Dziadkowice to miejsca z których wychodzili założyciele wiosek o nazwach dwuczłonowych jak Zaremby Grzymały, Zaremby Bolędy i wiele innych. Zarębowie z parafii Dziadkowice najczęściej wchodzili w relacje rodzinne z wymienionymi rodami jak również z sąsiednich parafii Siemiatycze, Ostrożany, Dołubowo, Winna, Perlejewo, Drohiczyn i Pobikry

Przykładowe relacje Zarembów z Wiercińskimi.

Barbara Zaręba * 03.12 1809 Zaręby c. Wojciecha po Andrzeju i Anny Wiercińskiej c. Andrzeja, chrzestni Benedykt Zaręba i Barbara Zarębina. Anna z Wiercińskich Zarębina zmarła w Zarębach dnia 16.08.1813 w wieku 25 lat.
Dziadkowice, Malinowo M 19.01.1819 Walenty Niewiarowski s. Seweryna z Niewiarowa Przypek, parafia Ostrożany & Eleonora Zaręba c. Antoniego z Malinowa. Świadkowie: Augustyn Wierciński, Walenty Lubowicki, Jan Malinowski.
Józefata Balbina Tołwińska *Wiercień Wielki / Duży 07.03.1817 c. Marcina po Mateuszu i Petroneli Zaręby c. Jana. Chrzestni : Jan Wierciński z Anielą Wiercińską ( c. burgrabiego drohickiego Grzegorza i Józefaty Wojno ). Asystowali Franciszek Osmólski z Bogumiłą, żoną Jana Krassowskiego.
Dziadkowice Osmola 22.11.1831 M Wawrzyniec Wierciński s.Sylwestra po Andrzeju i Marcelli Wygonowskiej po Janie, kawaler z Osmoli & Aniela Zaremba c. Jana, panna z Malewic. Świadkowie : Mikołaj Malewski, Roch Zaremba, Piotr Wierciński.
Dziadkowice 14.02.1834 M Józef Zaremba (Zaręba), kawaler z Moczydeł parafia Ostrożany s. Wincentego i Agnieszki Tołwińskiej & Katarzyna Wiercińska c. Ignacego i Franciszki Osmólskiej, panna z Wiercienia Dużego parafia Dziadkowice.

podstawa źródłowa:
metryki parafii Dziadkowice 1808 - 1849
Ł. Łapiński, T. Jaszczołt '' Drobna szlachta województwa podlaskiego Verbum Nobile nr.16 z 2007 r.