[blok]Tretiak Józef, urodził się 23.09.1841 w Małych Biskupicach (obecnie Panasiwka) na Wołyniu, zmarł 18.03.1923 w Krakowie, historyk literatury, krytyk. Brał udział w powstaniu styczniowym (naczelnik Kijowa, zastępca komisarza województwa kijowskiego). Studiował w Kijowie, po powstaniu jako emigrant w Zurychu i Paryżu, potem we Lwowie, gdzie przebywał 1867-1886 i pracował jako recenzent literacki i teatralny „Gazety Narodowej" oraz jako nauczyciel. W 1886 przeniósł się do Krakowa, gdzie został profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tretiak debiutował jako poeta i pisarz. Jednakże większe znaczenie mają jego prace historycznoliterackie i krytyczne. Najważniejsze prace: Franciszek Karpiński i jego poezja (1876), O bajronizmie w poezji polskiej (1879), Mickiewicz w Wilnie i w Kownie (t. 1-3, 1882-84), Młodość Mickiewicza (1898), Adam Mickiewicz w świetle nowych źródeł (1917), Obrazy nieba i ziemi w „Panu Tadeuszu" (1898), Juliusz Słowacki (t.1-2, 1903-04) oraz Bohdan Zaleski (t.1-3, 1911-1914. W pracach o Mickiewiczu przedstawił środowisko geograficzne i kulturowe poety oraz opracował w oparciu o źródła biografię poety. Jest także autorem artykułów o Z. Krasińskim. Głównym przedmiotem jego badań był romantyzm, ale zajmował się również literaturą staropolską i oświeceniową, pisał również o pisarzach okresu pozytywizmu, atakował z pozycji moralistycznych naturalizm.. Zajmował się także literaturą rosyjską i ukraińską (Mickiewicz i Puszkin,1906, Dawna poezja ruska, 1918, Pro wpływ Mickewycza na poezyju Szewczenka, 1892).