Truchanowski Kazimierz (1904-1925)

[blok]Truchanowski Kazimierz, urodził się 09.10.1904 w Romanowie na Wołyniu, prozaik, tłumacz. Uczył się w Żytomierzu i Kijowie, do Polski wrócił w 1925. Przez wiele lat pracował w leśnictwie, w okresie okupacji w województwie kieleckim. Po wojnie początkowo związany z Łodzią, potem z Warszawą, gdzie w 1947 wszedł do grupy literackiej „Wiadomości Literackich". Twórczość Truchanowskiego zawiera pewne analogie do B. Schulza i F. Kafki (w zakresie motywów i przedstawienia świata), wyraża pragnienie dokonania osądu filozoficzno-moralnego współczesnej cywilizacji jako wrogiej naturze i człowiekowi, naruszającej odwieczny rytm życia. Swoje diagnozy pisarz zamyka w formie rozległych paraboli, z groteskowo zdeformowanych elementów świata realnego buduje fantastyczne dziedzictwo koszmaru sennego, niosącego znaczenia symboliczne i alegoryczne, znosi granice między rzeczywistością obiektywną i świadomością bohatera. Tematem trylogii Zatrute krynice (Ulica Wszystkich Świętych, 1936, Apteka pod słońcem, 1938, Spisek demiurgów,1947) jest uniwersalny mechanizm władzy i proces wyradzania się liberalnej demokracji w faszyzm. W tetralogii Młyny boże (Niepokój, 1961, Tyranie, 1963, Zdejmowanie masek, 1965, Piekło nie zna snu, 1967), której akcja dzieje się w symbolicznym Mieście, przedmiotem opisu są relacje samotnej jednostki z instytucjami władzy, bohaterska obrona własnej niezależności psychicznej w świecie, w którym dominuje kultura zinstytucjonalizowana. Problemy te rozwija i podsumowuje powieść Zamykanie bram (1973), a futurologiczne widzenie katastrofy cywilizacji oraz odrodzenie rodu ludzkiego na ruinach starej kultury Dzwony piekła (1977). Nieco inny charakter ma powieść Tais ze słoneczkiem czyli Droga do nieba (1957), studium osobowości młodego wrażliwego człowieka, który nie znosi widoku krwi, ale jest zdolny do zabijania, a także opowiadania ze zbioru Nocne oratoria (1957), Cudowne Włosy Weroniki (1959), Całowanie ziemi (1977).
W dorobku translatorskim Truchanowskiego dominują głównie utwory klasyków prozy rosyjskiej (zwłaszcza opowiadania Czechowa i Tołstoja, a także Zamek F. Kafki oraz Człowiek bez zalet R. Musila.

[]