Vitas Valatka (Witas Wołodko) urodził się w powiecie Telsze (obecnie rej. Plungi), we wsi Keturakiai 26 stycznia 1927 roku w rodzinie chłopskiej. Od najmłodszych lat interesowały Go książki, a zwłaszcza opowiadania Piotra Tarasenki o skarbach, o tajemniczych kopcach, wykopaliskach, starych ruinach. W wyobraźni swojej chciał być takim, jak ksiądz Józef Żiogas z Medingenów, który gromadził antyki, interesował się wykopaliskami i kurhanami. W latach 1941-1945 studiował w Plungi, później w Telszach. Przez pewien czas studiował w Seminarium Teologicznym lecz studia te przerwał tym samym niwecząc pokładane w nim przez rodziców nadzieje na pozostanie księdzem. Po wystąpieniu z seminarium podjął pracę w wiejskiej szkole jako nauczyciel a potem pracował w miejskiej bibliotece w Telszach. W dniu 15 października 1947 r. zaproszony przez dyrektora Żmudzkiego Krajoznawczego Muzeum Bronisława Szwegždawicziusa, Witas Wołodko rozpoczął pracę w Muzeum, która z czasem przerodziła się w Jego pasję i przygodę życia, pracę która pozwalała Mu odkrywać, gromadzić i dotykać wiekowe tajemnice. Witas Wołodko był kustoszem w muzeum, a następnie mianowany był na starszego naukowca podejmując jednocześnie w 1957 r. zaoczne studia na Wydziale Historii w Uniwersytecie Wileńskim. Utrata zdrowia była powodem przerwania studiów na czwartym roku. W roku 1969 powierzono Witasowi Wołodko stanowisko dyrektora Muzeum Krajoznawczego w Telszach, i piastował je do 1971 r. Z czasem jednak administrowanie i zarządzanie muzeum nie przynosiło W. Wołodko spodziewanego zadowolenia i w 1971r. postanowił wrócić na stanowisko starszego naukowca w tymże muzeum. Tym samym powrócił do kontynuowania wcześniej rozpoczętych archeologicznych i naukowych badań. Witas Wołodko w swojej 20-letniej pracy (1956-1976 rok) korzystał z nauk Józefa Mickiewicza (syna szlachcica Piotra Pawła Mickiewicza i Anny Každajłowny pochodzącego z rodziny Adama Mickiewicza), pracownika muzeum w Kretyndze, który był Jego przewodnikiem i nauczycielem i tę współpracę cenił najwyżej. W dwudziestoleciu swojej pracy Witas Wołodko zorganizował 17 wypraw archeologicznych na terenie Żmudzi. Każda z nich wzbogaciła Muzeum o kolejne cenne znaleziska. W roku 1968 utworzono w Krajoznawczym Muzeum Telsz pierwszą edycję ekspozycji odkrytych obiektów dot. okresu pierwotnego społeczeństwa i społeczeństw wczesnego feudalizmu. Część muzealnych zbiorów stanowią znaleziska Witasa Wołodko. Pierwsze z nich umieścił w Muzeum już w 1952 r. W muzealnym dziale naukowego archiwum są zgromadzone Jego raporty z prowadzonych odkryć i badań, artykuły także naukowe opracowania i raporty odkrywców etnografów i krajoznawców z innych muzeum w kraju z którymi współpracował Witas Wołodko. W czasie 30-letniej pracy w Żmudzkim Muzeum Krajoznawczym w latach 1945-1975 Witas Wołodko zgromadził sam ponad 1000 obiektów nie tylko dotyczących archeologii. Interesowało Go wszystko co tworzyło kulturę społeczeństwa żmudzkiego i ziemi żmudzkiej a więc rękopisy, stare książki. Spisywał przekazy, legendy, wspomnienia. Nie potrafił przejść obojętnie obok starej drewnianej brony w podupadłej zagrodzie obok zbutwiałego krzyża czy figury drewnianej stojących przy drodze a stanowiących dawne rękodzieło Żmudzinów. Witas Wołodko od początku swojej pracy w Żmudzkim Muzeum Krajoznawstwa pracował nad ideą utworzenia Etnograficznego Muzeum Kraju Żmudzkiego. Muzeum takie rzeczywiście utworzone zostało ale dopiero w roku 1982 tj. w 5 lat po Jego śmierci . Jednak w początkach 1975r. spełniło się inne marzenie Witasa Wołodko o które zabiegał.. W tym bowiem roku w Salonie Sztuk Pięknych istniejącego Żmudzkiego Muzeum Krajoznawczego odbył się koncert muzyki kameralnej. Wzbudził on wielkie zainteresowanie społeczeństwa i od tego czasu niedzielne koncerty kameralne w Muzeum w Telszach odbywały się systematycznie przez kolejne 10 lat i stały się tradycją, tym samym wpisując się w wielkie kulturalne wydarzenia miasta Telsz. Zmarł Vitas Valatka 23 sierpnia 1977 roku, nagle, jeden z najwybitniejszych obywateli Ziemi Żmudzkiej XX wieku. Żródło:Internet.tłumaczenie K.Kowalewska.W.K.