HistoriaPolski.eu - Forum historia Polski
Ciekawostki historyczne na Historia Polski.eu
Majdary-Wegrzy , grupa ludow finskich.
http://www.archive.org/stream/dzielesow ... t_djvu.txt
Zmiany polityczne i etnograficzne w początku X w.
„a mieszkańcy z wyciągnietemi do Tuguta rekami, obrali go swym wladzcą." Ród Tuguta panował w Transylwanii, bez przeszkody, aż do r. 1003. Tymczasem namiestnik biharski Menumorut, na wszelkie domagania sie Madjarow, odpowiadał nad-
zwyczaj hardo i ziemi im odstąpić nie chciał. Zajście jednak z nim załatwiono w ten sposób, że Menumorut, nie mając syna, zgodził sie córkę swą wydać za Arpadowego syna Sołtana, sam dożywotnio zostawał władzcą krainy Biharskiej, a po jego śmierci kraina ta, jako spadek na córkę, przypadła Madjarom. Annonymi Belae regis notarii, de gestis Hungarorum, cap. 14, 16,19, 20, 25, 26, 27, 30, 38, 51. Porów. Endlicher. Monumenta Arpadiana.
w ustroju wewnętrznym państwo Węgierskie polega na federacyi plemion madjarskich, pod najwyższą władzą dynasty! Arpada (f 907), następca którego Sołtan obejmuje obszerne kraje od Zalesia (Transylwanii), aż do r. Aniży (Ennz), jednocząc tym sposobem dawniejsze posiadłości bółgarskie nad Cisą, Pannoniję i ziemie morawskie w monarcliiję dynastyczną, która ma się dopiero cywilizować na sposób europejski. Ale nim to nastąpi plemię zdobywców obozem stoi w namiotacłi, całkiem zajęte myślą skupienia sił do dalszych grabieży zamożnych sąsiadów Niemców i Włochów, zostawiając miejscowej ludności słowiańskiej gospodarstwo rolnicze i przemysł krajowy, bo sami Madjary na rolnictwie sie nie znali, a bez pożywienia i środków materyalnych do najazdu na sąsiadów, obejść się nie mogli. Dzicz madjarska pochopna do grabieży i chwytania ludzi w niewolę, pojmuje jednak konieczność umiarkowanego postępowania z podbi-
tym ludem. Aladjarowie chwytają słowianek za żony, 2') wymagają podatków i służby osobistej, ale nie odmawiają Słowianom praw ludzkich: zostawiają ich przy dziedzicznych ziemiach, jako swobodnycli rolników, na równi z gośćmi cudziemskimi.^®)
na Germaniję wstrzymane zostały. Wreszcie i niepotrzebne były, bo zdobycze Arpada (f 907) syn jego Sołtan dostatecznie utwierdził orężem. Następcom Sołtana zostawało organizować państwo.^")
Madjary poczynają prowadzić żywot osiadły, znajomią sie z obyczajami Słowian, uczą sie icli mowy i mnóstwo wyrazów słowiańskich do swego języlca wprowadzają. Książęta ich chcą naśladować sąsiednich monarchów, nie gardzą chrześciaństwem^'), a gdy Geiza przyjął chrzest (około r. 973) i pojął za żonę Adelaidę, siostrę Mieszka polskiego, państwo Węgierskie stanęło jako nowa potęga, którą monarchowie europejscy uszanować musieli.
Genealogia książąt madjarskich bardzo niepewna. Najlepiej obeznany ze sprawami Madjarów Konstanty Purpurorodny, pisząc w r. 949 — 950 dc Administrando imperii, powiada, że wtedy syn Arpada Sołtan już nie żył, panował zaś Fa-
lias syn brata Sołtanowego Jutokasa i że u Sołtana był syn żyjący Toz, czy Toksun, (de Adminis, cap. 40). Ten Toksun, urodzony około r. 930, był później panującym lisięciem i miał syna Geize, który panował od r. 972 — 997.
Są wzmianki, że około r, 948 dwaj książęta madjarscy przyjęli chrzest w Konstantynopolu, Młodszy syn Toksuna, brat Geizy, nosił chrześciańskie imię Michała.
http://historiapolski.eu/majdary-wegrzy ... t8732.html