(ARYSTOKRACJA RODOWA W POLSCE - Włodzimierz Konrad Krzyżanowski wyd. Warszawa 2008) spis treści
Kres rozwarstwieniu szlachty na comesów i ogół rycerstwa położyła późna polityka społeczna książąt piastowskich, a formalnie przypieczętowała to konstytucja 1638 roku, za panowania Władysława Wazy (1632 - 1648), która zakazywała używania w Polsce tytułów arystokratycznych - z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych tytułów książęcych rodzin pochodzących z Wielkiego Księstwa Litewskiego (kniaziów). Z czasem tytuł comesa przerodził się w Europie w dziedziczny arystokratyczny tytuł hrabiego. W Polsce tytuł comesa zanika całkowicie. Jednak wiele rodzin arystokratycznych mogących się poszczycić pochodzeniem od wczesnośredniowiecznego możnowładztwa nawiązywało i nawiązuje do comesowskiej genezy swego rodu i posługuje się tytułem hrabiego. Konarski wymienia następujące rodziny używające tytuł hrabiego w Polsce, co jest związane z tradycją sięgającą wczesnego średniowiecza [przyp. DHRP - poniższy spis Konarskiego jest spisem rodzin pseudo-hrabiowskich, używających tytułu bezprawnie na podstawie różnych zdarzeń, a ów spis nie ma żadnego związku z tytułem "komes" - zob komes w Leksykonie]
Dziękuję Magdzie za techniczne wstawienie tego artykułu Utożsamianie tytułu komes - i hrabia jest wątpliwe, w związku z prawodawstwem w wieku XVII kontynuacja prawa używania jakiegokolwiek rozróżnienia została przerwana. Termin hrabia przyszedł do Polski niezależnie i NIE wywodzi się z terminu "comes"