Holatyn, wś, pow. dubieński, własność ks.Czetwertyńskich. W XVI w. był własnością Holatyń8kich, którzy zostali „uciśnieni i wydziedziczeni" przez ks. Fedora Sanguszkę Koszyrskiego, star. włodz. Lustracya zamków wołyńskich, z r. 1545, mówi o tern w następujący sposób: „a samych Holatyńskich za niewolników derżyt (kniaź Szuguszko) i sestry ich za prostych chłopów podawał". (Patrz Źródła Dziejowe, wydania Aleksandra Jabłonowskiego, Warszawa, 1877 t. VII, str. 85). Spotykałem wskazówki w zaginionych, śród ostatnich klęsk krajowych, aktach wsi Smolą wy, w pows dubieńskim i rodziny Dubieckich, iż Holatyn poprzednio nosił miano Zwinigorod; gdy jednak zameczek ten uległ zniszczeniu, i tylko „nagie oparkanienia" zeń zostały, po rusińsku -hołatyń". Holatynem go przezwano. Musiało to jednak być w wieku XV lub i dawniej, gdyż w XVI w. już, jak wyżej się rzekło, osada i zameczek nosiły nazwę Holatyna, chociaż i dawna Zwinogrodu nazwa jeszcze śród ludu istniała. Dotąd są tu widoczne wały zameczku. [SGKP]