Wieledniki

Wieledniki - w dok. Wełednykowycze, Welednikowicze, miasteczko przy ujściu rzeki Pleszczahi do Norynia, powiat Owrucz, gmina Wieledniki, o 160 wiorst od Żytomierza, a 25 od Owrucza. W 1870 roku było 151 domów, 1140 mieszkańców ( 65 % żydów), szkoła ludowa od 1872 roku ( 66 uczniów), zarząd miejski i gminny, jarmarki 6 stycznia, w 10 niedzielę po Wielkanocy i 1 października. 2 cerkwie prawosławne, kościół katolicki parafialny, 2 domy modlitwy żydowskie, 2 garbarnie, młyn. O 3 wiorsty od miasteczka wzniesiono w 1875 roku kosztem parafian kaplicę drewnianą nad źródłem, uważaną za leczącą choroby. Kościół parafialny katolicki pod wezwaniem św. Trójcy, z drzewa wzniesiony w 1652 roku przez Potockiego, parafia kat. dekanat owrucki, 1779 wiernych. Rewizja zamku owruckiego z 1545 roku wymienia sioło Wielednikowicze z wyliczeniem należących do niego mieszczan, bojarów, włościan i ziemi, a także powinności i danin składanych na rzecz zamku. Sioło należało do Krzysztofa Kmitycza, dawało podatku 1 kopę groszy i 4 kadzie miodu. W 1581 roku własność Filona Kmity Czarnobylskiego. W następnych latach do (1596) ks. Jurya Druckiego – Horskiego i jego zony ks. Bohdany Filonówny Kmicianki. W 1616 roku własność Zofii Czarnobylskiej Łukaszowej Sapieżyny. Regestr poborowy z 1628 roku podaje jako właścicieli Pawła Sapiehę z braćmi, a w 1679 Wieledniki należą do Franciszka na Potoku Potockiego, który oskarża Michała, Piotra i Remiana Lewkowskich o napad z oddziałami ludzi zbrojnych na miasteczko Wieledniki, pobicie i ograbienie znajdującej się na jarmarku szlachty, niszczenie bobrów w lasach i zabieranie barci. W dokumentach z 1687 r. wymieniane są jako należące do włosci wielednickiej starosty owruckiego Franciszka Potockiego wsie: Biłka, Bobrycze, Bokijewszczyzna, Chłuplanaka, Chłuplany, Chowchoł, Czerewki, Horłowszczyzna, Krasiłówka, Lelety, Nahorany, Niczahówka, Nowaki, Olenicze, Przybytki, Rokitno, Skrebielicze, Sorokopenia, Stuhowszczyzna, Suszczany, Wieledniki Stare, Zakornicze, Zamyslowicze. Ostatni właściciele Wielednik to Alojzy Borkowski i Stefania Moszczyńska.

za SGKP

Krukowski