Żerniki, pow. jędrzejowski

Żerniki, wś nad rz. Nidą, pow. jędrzejowski, gin. i par. Brzegi, odl. 25 w. od Jędrzejowa. W 1827 r. było 5(3 dm., 335 mk. Już na początku wieku XV wś ta znajduje się w posiadaniu Rej ów. Jan Rej z Szumska, łowczy krakowski, w r. 1446 zabezpiecza 120 grzyw, pożyczonych od Jana Kuli na swych wsiach dziedzicznych: Żyrniki i Brzeźno, w ziemi sandomierskiej. Jednocześnie zabezpiecza 200 grzyw, dla Jadwigi Widawskiej. W kilku jeszcze aktach późniejszych występuje Mikołaj Rej i inni członkowie tej rodziny jako posiadacze Ż. (ob. Kniaziołueki, Materyały do biografii Mikołaja Reja, Kraków, 1892). W r. 1508 z połowy Żernik płaci Jan Motkowski gr. 13 den. 9 a w Brzeźnie Mikołaj Rej płaci 74 gr. (Paw., Małop., 484, 484). Niewiadomo w jaki sposób wsi te przeszły na własność królewską. Według reg, pob. pow. chęcińskiego Ż., wś królewska, w par. Brzegi, dzierżawiona przez Jana Labancza, miała 8 kmieci na Y2 ^an-» 5 półłanków pustych, łąki, lasy, gaje. Oceniona z dwoma sąsiedniemi wsiami (Brzegi i Brzeźno) na 1100 grzyw. R. 1573 płacono tu od 5 łan.,#l zagr., 1 rzem. (Paw., Małop., 272, 55*8).
[SGKP]