Ejsmonty Wielkie
Osada szlachecka, niegdyś bojarska, nad rzeczką Wiereteją. Śliczna, ale tylko w przeszłości. Na ryby chodziło się z siatką "toptuchą". Dzisiaj rzeczkę Wiereteję wyprostowano, żaby, bociany i ryby zniknęły, zabierając ze sobą urok zgodnego współżycia człowieka ze zwierzem i naturą.
Swoją nazwę okolica odziedziczyła po sławnym nazwisku szlachty na kresach "Ejsmont". Trzeba zaznaczyć, że to nazwisko dość rozpowszechnione na Grodzieńszczyźnie. W 1843 roku oprócz wioski szlacheckiej prosperował jeszcze tutaj majątek Wielkie Ejsmonty. Należał do mienia państwowego, czyli był "kazionny". Skupiał 21 dusz chłopów zależnych, którzy wykonywali powinności: 1 dzień pańszczyzny i dwa dni z furmanką na tydzień. Centrum parafii, a za czasów polskich – także gminy. Władze sowieckie poddały tu represjom 12 osób.
