Czerski Jan (2)

Jan Czerski (ur. 15 maja 1845 w majątku Swołna, w guberni witebskiej, zm. 7 lipca (25 czerwca starego stylu) 1892 nad rzeką Kołymą) –

polski geolog, paleontolog, przyrodnik i badacz Syberii.

Uczestniczył w powstaniu styczniowym, za co zesłano go na Syberię (Omsk) i przymusowo wcielono do armii. Dzięki wstawiennictwu G. N. Potanina pozwolono mu na badania geologiczne i paleontologiczne rejonu Omska. W 1869 Czerski został zwolniony ze służby wojskowej z powodu złego stanu zdrowia. W 1871 wyjechał do Irkucka. W latach 1873-76 badał Sajany, ich okolice i rejony wzdłuż brzegów Angary. W latach 1877-81 prowadził badania geologiczne brzegów jeziora Bajkał (opracował pierwszą mapę geologiczną wybrzeża jeziora) i Sajanów. W latach 1881-82 badał basen rz. Dolna Tunguzka i Selenga, a w 1878 przedstawił teorię rozwoju rzeźby tych terenów. Zaproponował pierwszy paleotektoniczny schemat Syberii, która została rozwinięta przez E. Ziussa w pracy "Oblicze Ziemi". W 1885 był amnestionowany i wyjechał do Petersburga na zaproszenie tamtejszej Akademii Nauk. W czasie przejazdu do Petersburga prowadził badania geologiczne traktu pocztowego od Irkucka do Uralu, zajeżdżając na próg Angary w Poduńska i do Minusińska. W 1891 odbył ekspedycję w rejon rzek Kołyma i Indygirka. Zmarł podczas wyprawy w dolny bieg Kołymy.
Jan Czerski odbył wiele wypraw badawczych, głównie pod egidą Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. W ekspedycjach często towarzyszył mu Mikołaj Witkowski.

Powstańcy styczniowi- [pl.wikipedia.org]