Włodzimierz Kowalewski (ros. Владимир Онуфриевич Ковалевский, ur. 2 sierpnia 1842 w Szustiance, Powiat dyneburski, zm. 15 kwietnia 1883 w Moskwie) – rosyjski paleontolog, ewolucjonista. Mąż matematyczki Zofii Kowalewskiej, brat embriologa Aleksandra Kowalewskiego.
Od 1854 studiował prawo na Uniwersytecie Petersburskim, które ukończył w 1861. Od razu po zakończeniu nauki wyjechał do Niemiec, gdzie otrzymał doktorat z filozofii na uniwersytecie w Jenie, a potem do Anglii. W czasie pobytu w Europie Zachodniej rozpoczął studia paleontologiczne. Na wieść o wybuchu powstania styczniowego wyjechał do Polski i brał udział w walkach. W 1866 wziął udział w kampanii Garibaldiego przeciwko Austrii. Następnie podjął badania geologiczne. W 1873 powrócił do Rosji, gdzie na uniwersytecie petersburskim w 1875 zdał egzamin na magistra mineralogii i geognozji. Od 1881 docent geologii uniwersytetu moskiewskiego. Zaangażował się finansowo i organizacyjnie w spółkę naftową eksploatującą złoża ropy koło Baku. W wyniku bankructwa tej firmy popełnił samobójstwo.
Głównym obszarem badawczym Kowalewskiego była ewolucja kopytnych. Przeprowadził rekonstrukcję ewolucji koniowatych w tak pełny, jak na XIX w., sposób, że model rozwoju i przekształceń form prowadzących do współczesnego konia stał się jednym ze sztandarowych przykładów zastosowania ewolucjonizmu w paleontologii. Badał związek zmian anatomicznych organów w trakcie filogenezy danej grupy ze zmianami środowiska, będąc jednym z pionierów paleoekologii. Jako pierwszy odkrył zjawisko radiacji adaptywnej. Był głównym propagatorem teorii ewolucji Darwina w Rosji.Powstańcy styczniowi- [pl.wikipedia.org]