Obchody 100-lecia biblioteki polskiej w Kownie (2)

Obchody 100-lecia biblioteki polskiej w Kownie: Tradycja i książka łączy Polaków

Polacy zrzeszeni w Kowieńskim Oddziale ZPL tradycyjnie już wszystkie ważniejsze wydarzenia inaugurują Mszą św. w kościele pokarmelickim pw. Świętego Krzyża. Tak też było upamiętniając jubileusz 100-lecia założenia biblioteki i czytelni polskiej w Kownie. Gubernator Kowna podpisał świadectwo na założenie biblioteki i czytelni przez pana Michała Chmielewskiego dnia 13 czerwca 1909. W świadectwie opatrzonym pieczęcią gubernatorską mowa jest o tym, że pozwala się w Kownie otworzyć bibliotekę publiczną i gabinet do czytania (czytelnię) przez lekarza Chmielewskiego na jego osobistą odpowiedzialność. Miał się on zobowiązać, że będzie się stosował do wszystkich wymagań i zakazów, dotyczących funkcjonowania takich placówek na terenie cesarstwa.

Ówczesna biblioteka mieściła się przy ulicy Elizy Orzeszkowej. Później nosiła nazwę „Pochodnia”. Działała, jako ośrodek kulturalny miejscowych Polaków do II wojny światowej. Zdarza się, że dzisiejsi wnukowie byłych czytelników niekiedy zwracają książki, których przed wielu, wielu laty z jakichś powodów nie przynieśli do biblioteki ich przodkowie. Działalność „Pochodni” słynęła daleko poza Kownem. Ludzie spragnieni słowa pisanego nie tylko wypożyczali książki w mieście, ale też dostarczali je okolicznym mieszkańcom. Jedną z takich propagatorek czytelnictwa była pani Filomena Dowtortowa. Jej syn pobierał naukę w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, a ona udzielała się dostarczaniu książek do bliższych i dalszych okolic Kowna.

Dziś biblioteka jest całkowicie odnowiona. I jest to zasługą pani Marii Kościukiewicz. Zgromadziła ona w tej placówce ponad 6,5 tys. książek. Korzysta z usług biblioteki około 250 czytelników. Polskie książki, literaturę piękną czytają też Litwini. Wielu kowieńczyków zna doskonale język polski, trudno im jest jednak przekroczyć barierę, by posługiwać się językiem polskim w mowie. Obchody jubileuszu biblioteki stały się też swoistą promocją polskości w tymczasowej stolicy.

Na pierwszym spotkaniu jubileuszowym, które odbyło się 26 lipca br. kowieńczycy gościli mgr inż. Janusza Załęskiego z Białegostoku, który wygłosił referat na temat piękna poezji polskiej na przykładach utworów autorów XIX I XX wieku. Zebrani rodacy byli bardzo wdzięczni panu Januszowi za tak treściwy wykład.

A już 9 sierpnia odczyt i koncert dla miejscowych Polaków miała Teresa Chmielewska, której przodkowie zabiegali o otwarcie biblioteki przed stu laty. Tego dnia miejscowi Polacy otrzymali też Kartę Polaka z rąk kierownika wydziału konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie pana Stanisława Kargula.

W ubiegłą niedzielę gościliśmy u siebie poetkę z ziemi kiejdańskiej, prezeskę Kiejdańskiego Oddziału Rejonowego ZPL Irenę Duchowską. Wraz z panią prezes przyjechał też zespół z Kiejdan „Issa”. Więc strofy deklamowanych wierszy były przeplatane piosenkami. Ten poetycko-muzyczny program był też uroczystą inauguracją nowego roku szkolnego w szkółce języka polskiego. Jej uczniowie mieli piękną lekcję z literatury polskiej, a nauczycielka pani Bożena Zaborowska potrafiła to popołudnie wykorzystać do promowania kultury i języka polskiego. Staramy się, by każdej niedzieli rodacy i nasi sympatycy znaleźli dla siebie coś ciekawego w tak zasłużonej bibliotece.

Inne artykuły prasowe związane z Teresą Chmielewską:

Piętnastolecie współczesnej historii Polaków kowieńskich
"CANTA KOVNENSIS" w Domu Polskim w Wilnie
"Niestraszny dla nich bitwy czas"

za - http://www.zpl.lt/obchody-100-lecia-bib ... y-polakow/