Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Gniezno - Rejon wołkowyski

24.01.2013 16:52
GNIEZNO - Rejon wołkowyski - (6 km na południowy wschód od Wołkowyska)

Zespół dworski w dawnym majątku ziemskim.

Najstarszymi, znanymi ze źródeł historycznych właścicielami dóbr gnieźnieńskich byli Szemetowiczowie. Oni wybudowali w pierwszej połowie XVI w. w Gnieźnie kościół. W połowie XVI w. dobra przeszły w posagu we władanie Chodkiewiczów. W końcu tegoż wieku zostały sprzedane Okuniom. Później majątek był też w posiadaniu Chrapowskich oraz Grzybowskich. W XVIII w. w posagu dobra przeszły w posiadanie Romerów, a od 1817 r. były własnością Tarasewiczów. W ich posiadaniu majątek znajdowała się do 1937 roku. Według informacji zawartej w Spisie Ziemian Rzeczypospolitej Polskiej z 1930 r., Paweł Tarasowicz posiadał majątek w Gnieźnie zajmujący obszar 1371 hektarów ziemi. Ostatnimi właścicielami do września 1939 r., byli Kazimierz i Julia Staszewscy.

Stary dwór, prawdopodobnie spłonął w czasie wojny 1812 r. Obecnie istniejący, klasycystyczny, murowany budynek dworu został wybudowany przez Tarasewiczów. Dwór został wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta. Jest to budynek parterowy. W środkowej jego części znajduje się dwukondygnacyjny portyk. Jego parterową część tworzą cztery masywne czworograniaste filary połączone ze sobą ćwierćkolistymi arkadami. Część górna portyku tworzy taras zamknięty z boków trzema wąskimi zamkniętymi półkoliście arkadami. W części frontowej nad filarami usytuowane są w jednakowej od siebie odległości cztery kolumny toskańskie wspierające dekorowane fryzem tryglifowym belkowanie i trójkątny i gzymsowany fronton. Tak opisuje wystrój wnętrz Roman Aftanazy w książce „Dzieje rezydencji”: „ Układ wnętrz był w zasadzie dwutraktowy, ale nie symetryczny, z korytarzami w obu częściach parterowych. Pokoje miały wystrój skromny. W jednym z nich znajdował się kominek z kafli gdańskich w tonacji biało- szafirowej, naśladujących starą porcelanę, a w innym piec pokryty kaflami zielonymi, pochodzący z XVIII w… Pomieszczenie o grubszych niż pozostałe ścianach i sklepieniu beczkowym, nazywano „skarbczykiem”. Dom miał posadzki parkietowe lub ze zwykłych desek z drewna miękkiego. Na umeblowanie obszernego hallu składały się przed 1939 r., …duża kanapa w stylu Ludwika Filipa i wiklinowe plecione foteliki ze stołem. Sala jadalna, usytuowana po stronie lewej hallu miała ściany do połowy wysokości wyłożone ciemną dębową boazerią. Stała tu m. in. mahoniowa szafa gdańska, stół dębowy rozsuwany oraz krzesła neorenasonsowe, obite czarną, wytłaczaną skórą. Znaczną część traktu ogrodowego zajmował salon z trzema wychodzącymi na taras porte – fenetrami i jednym oknem. Naprzeciw nich znajdował się kominek wyłożony białym marmurem. Z sufitu zwisał żyrandol wenecki szklany, złożony z kwiatów w kolorach niebieskim, różowym i białym…W salonie zgromadzono najwięcej cennych mebli z epoki. Były wśród nich: komplet złożony z kanapy, sześciu krzeseł i czterech foteli, białych i złoconych, w stylu Ludwika XV… i w tym samym stylu dwie bankietki stojące między oknami…Kanapka palisandrowa, kryta jedwabiem zielonym w rzucik złoty, także palisandrowa komoda z czterema szufladami i dekoracjami ze złoconego brązu w stylu Ludwika XVI, wysoka, wąska szafka mahoniowa z dziewięcioma szufladami, z tego samego okresu, serwantka z początków XIX w., w której przechowywano m.in. zestaw figurek z saskiej porcelany z XVIII w…Urządzenia dopełniały fortepian firmy Erarda z połowy XIX w. i klawesyn z końca XVIII w. Pokój ten, oprócz lustra weneckiego zdobiło też wiele obrazów, a wśród nich zaś: Glowa Św. Piotr, szkoły włoskiej przypisywany Guido Reniemu, Chrystus w cierniowej koronie, niosący krzyż, szkoły hiszpańskiej z XVII w., dwa pejzaże holenderskie z XVII w., a z nowszych mały olej Henryka Siemiradzkiego, wyobrażający studium ruin rzymskich z obróconą tyłem do widza postacią kobiecą i dwa szkice piórkiem Jana Matejki, z dedykacją dla Kazimierza Staszewskiego. Starsze meble i obraz przywiezione z Francji były spadkiem po Florianie Staszewskim, stolniku dobrzyńskim, kapitanie w regimencie francuskim woluntariuszy…”

Przedwojenny układ wnętrz ich wystrój oraz wyposażenie nie zachowały się. Obecnie w budynku mieści się klub, biblioteka oraz sielsowiet (urząd gminy).

Za - http://pamiecdlapokolen.pl/index.php/re ... ki/gniezno

Stronę http://www.pamiecdlapokolen.pl tworzą:
- Katarzyna Smolska
- Rafał Cierniak
© tekst i zdjęcia Józef Porzecki
©Fundacja na rzecz Pomocy Dzieciom z Grodzieńszczyzny, 15-277 Białystok, ul. Świętojańska 24/2, tel. +48 85 73-23-770, http://www.fundacja.sos.pl , http://www.facebook.pl/Grodzienszczyzna
Projekt strony na licencji GNU - Katarzyna Smolska

Autorem wszystkich tekstów oraz zamieszczonych zdjęć współczesnych (z 2012 roku) na stronie http://www.pamiecdlapokolen.pl jest Józef Porzecki – polski historyk i działacz społeczny z Białorusi, wieloletni wiceprezes Związku Polaków na Białorusi. Pod koniec lat 80. przystąpił do organizującego się polskiego ruchu narodowego na Białorusi. W latach 1990–1995 odbył studia z dziedziny historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczy historii w szkole społecznej ZPB w Grodnie. Pasjonat śladów polskości Grodzieńszczyzny, pomysłodawca niniejszego katalogu. Prywatnie żonaty, ojciec dwóch córek, mieszka w Grodnie.