Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Jabłonowo - Rejon Mostowski
24.01.2013 17:06
JABŁONOWO - Rejon Mostowski - (24 km na zachód od Mostów)
Pozostałości dworu w dawnym majątku ziemskim.
Położone nad Niemnem kilka kilometrów od szosy Łunna – Wołkowysk. Dobra te pierwotnie należały do Sapiechów. Około połowy XVIII w. przeszły w posiadanie Aleksandra Jabłonowskiego, w latach 1755 – 1772 wojewody nowogródzkiego, stolnika litewskiego, historyka, bibliografa. Był on także posłem na sejm 1746 r. Po pierwszym rozbiorze Polski zrezygnował z urzędu senatorskiego. Z jego polecenia i finansowego wsparcia ukazał się w 1772 roku w Paryżu pierwszy atlas ziem polskich. W 1774 r. założył na uniwersytecie w Lipsku Towarzystwo Naukowe Jabłonowskich. Był on kawalerem orderu Złotego Runa, Świętego Michała i Świętego Huberta. W jego posiadaniu, według ustaleń Leona Karpowicza, mieszkańca Łunny, znajdowało się osiemnaście rezydencji. W swoich dobrach w Jabłonowie Aleksander Jabłonowski w drugiej połowie XVIII w. wybudował dwór oraz kaplicę w kształcie rotundy (dokładna kopia kaplicy Poniatowskich w Wołczynie) w której prawdopodobnie 5 sierpnia 1766 r. odbył się jego ślub z księżną Franciszką Wiktorią Woroniecką. W połowie XIX w. dobra jabłonowskie należały do Eysmontów.
Rysunek Napoleona Ordy przedstawia dwór wybudowany prawdopodobnie przez Oktawiana Eysmonta, przewodniczącego grodzieńskiego sądu miedzowego. W maszynopisach Witolda Karpyzy dotyczących badań dziejów ziemi wołkowyskiej umieszczone są wspomnienia o Jabłonowie Emilii Kossak z domu Sołtan, która pisze: „Ta pyszna wspaniała, a zarazem sympatyczna rezydencja ciotki Heleny, najprzód jako Eysmontowej, później Pileckiej. Nie był to strojny pałac, ale niesłychanie oryginalny, olbrzymi dom z dziwacznie pozałamywanymi skrzydłami. Ogromne, cegłą wykładane, ciemnawe i pełne cel korytarze, grube mury, suteryny pod całym domem, kilka dużych, pustych sal, nadawały by mu raczej pozór dawnego klasztoru, gdyby nie wesołe i miłe urządzenie tej części domu, która była zamieszkała. Z reszty zrobiono składy, lamusy. Dziedziniec ogromny z przepięknymi grupami olbrzymich lip, a w jednym jego rogu kaplica. Od strony zatoka Niemna, w której na zimę stawały berliuki, wożące zboże i bardzo ożywiające okolicę. Nad urwistym brzegiem rzeki pyszny ogród angielski ze skrzyżowanymi szpalerami, kopanymi stawami, altanami, sklepionymi alejkami. Widok z okien, a szczególnie z tak zwanej galerii był zachwycający. Życie tam się wiodło prawdziwe wielkopańskie: pełno służby męskiej i żeńskiej, doskonale tresowanej, kuchnia wykwintna, mnóstwo gości… To też każdy pobyt w Jabłonowie pozostawiał nam dzieciom wrażenie czegoś czarodziejskiego. Z osób tam widywanych wspominam przede wszystkim książąt Lubeckich z Czerlony.”
W 1870 roku Jabłonowo przeszło w posiadanie Łubieńskich, jako posag nadany córce Oktawiana Eysmonta, po jej ślubie z Henrykiem Łubieńskim. Dwór prawdopodobnie został zniszczony w czasie I wojny światowej. Według informacji uzyskanych od księdza Lucjana Radomskiego, proboszcza łunieńskiego, w okresie międzywojennym majątek należał do dwóch braci o nazwisku Cwiet. Byli obrządku prawosławnego, ale bardzo przychylnie ustosunkowanymi do Polski. Prawdopodobnie w czasie okupacji należeli do Armii Krajowej. Natomiast ksiądz potwierdza, że brakuje informacji kiedy została zniszczona kaplica dworska, wiadomo tylko, że w okresie międzywojennym była już zrujnowana. Obecnie przypominają założenie dworskie jedynie mury zdewastowanej kaplicy przy wjeździe do Jabłonowa, aleja z rosnącymi starymi lipami i kilka zniszczonych kamiennych budynków gospodarczych.
Cały teren należały do istniejącego obecnie tam kołchozu.
Za - http://pamiecdlapokolen.pl/index.php/re ... i/jabonowo
Stronę http://www.pamiecdlapokolen.pl tworzą:
- Katarzyna Smolska
- Rafał Cierniak
© tekst i zdjęcia Józef Porzecki
©Fundacja na rzecz Pomocy Dzieciom z Grodzieńszczyzny, 15-277 Białystok, ul. Świętojańska 24/2, tel. +48 85 73-23-770, http://www.fundacja.sos.pl , http://www.facebook.pl/Grodzienszczyzna
Projekt strony na licencji GNU - Katarzyna Smolska
Autorem wszystkich tekstów oraz zamieszczonych zdjęć współczesnych (z 2012 roku) na stronie http://www.pamiecdlapokolen.pl jest Józef Porzecki – polski historyk i działacz społeczny z Białorusi, wieloletni wiceprezes Związku Polaków na Białorusi. Pod koniec lat 80. przystąpił do organizującego się polskiego ruchu narodowego na Białorusi. W latach 1990–1995 odbył studia z dziedziny historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczy historii w szkole społecznej ZPB w Grodnie. Pasjonat śladów polskości Grodzieńszczyzny, pomysłodawca niniejszego katalogu. Prywatnie żonaty, ojciec dwóch córek, mieszka w Grodnie.
Pozostałości dworu w dawnym majątku ziemskim.
Położone nad Niemnem kilka kilometrów od szosy Łunna – Wołkowysk. Dobra te pierwotnie należały do Sapiechów. Około połowy XVIII w. przeszły w posiadanie Aleksandra Jabłonowskiego, w latach 1755 – 1772 wojewody nowogródzkiego, stolnika litewskiego, historyka, bibliografa. Był on także posłem na sejm 1746 r. Po pierwszym rozbiorze Polski zrezygnował z urzędu senatorskiego. Z jego polecenia i finansowego wsparcia ukazał się w 1772 roku w Paryżu pierwszy atlas ziem polskich. W 1774 r. założył na uniwersytecie w Lipsku Towarzystwo Naukowe Jabłonowskich. Był on kawalerem orderu Złotego Runa, Świętego Michała i Świętego Huberta. W jego posiadaniu, według ustaleń Leona Karpowicza, mieszkańca Łunny, znajdowało się osiemnaście rezydencji. W swoich dobrach w Jabłonowie Aleksander Jabłonowski w drugiej połowie XVIII w. wybudował dwór oraz kaplicę w kształcie rotundy (dokładna kopia kaplicy Poniatowskich w Wołczynie) w której prawdopodobnie 5 sierpnia 1766 r. odbył się jego ślub z księżną Franciszką Wiktorią Woroniecką. W połowie XIX w. dobra jabłonowskie należały do Eysmontów.
Rysunek Napoleona Ordy przedstawia dwór wybudowany prawdopodobnie przez Oktawiana Eysmonta, przewodniczącego grodzieńskiego sądu miedzowego. W maszynopisach Witolda Karpyzy dotyczących badań dziejów ziemi wołkowyskiej umieszczone są wspomnienia o Jabłonowie Emilii Kossak z domu Sołtan, która pisze: „Ta pyszna wspaniała, a zarazem sympatyczna rezydencja ciotki Heleny, najprzód jako Eysmontowej, później Pileckiej. Nie był to strojny pałac, ale niesłychanie oryginalny, olbrzymi dom z dziwacznie pozałamywanymi skrzydłami. Ogromne, cegłą wykładane, ciemnawe i pełne cel korytarze, grube mury, suteryny pod całym domem, kilka dużych, pustych sal, nadawały by mu raczej pozór dawnego klasztoru, gdyby nie wesołe i miłe urządzenie tej części domu, która była zamieszkała. Z reszty zrobiono składy, lamusy. Dziedziniec ogromny z przepięknymi grupami olbrzymich lip, a w jednym jego rogu kaplica. Od strony zatoka Niemna, w której na zimę stawały berliuki, wożące zboże i bardzo ożywiające okolicę. Nad urwistym brzegiem rzeki pyszny ogród angielski ze skrzyżowanymi szpalerami, kopanymi stawami, altanami, sklepionymi alejkami. Widok z okien, a szczególnie z tak zwanej galerii był zachwycający. Życie tam się wiodło prawdziwe wielkopańskie: pełno służby męskiej i żeńskiej, doskonale tresowanej, kuchnia wykwintna, mnóstwo gości… To też każdy pobyt w Jabłonowie pozostawiał nam dzieciom wrażenie czegoś czarodziejskiego. Z osób tam widywanych wspominam przede wszystkim książąt Lubeckich z Czerlony.”
W 1870 roku Jabłonowo przeszło w posiadanie Łubieńskich, jako posag nadany córce Oktawiana Eysmonta, po jej ślubie z Henrykiem Łubieńskim. Dwór prawdopodobnie został zniszczony w czasie I wojny światowej. Według informacji uzyskanych od księdza Lucjana Radomskiego, proboszcza łunieńskiego, w okresie międzywojennym majątek należał do dwóch braci o nazwisku Cwiet. Byli obrządku prawosławnego, ale bardzo przychylnie ustosunkowanymi do Polski. Prawdopodobnie w czasie okupacji należeli do Armii Krajowej. Natomiast ksiądz potwierdza, że brakuje informacji kiedy została zniszczona kaplica dworska, wiadomo tylko, że w okresie międzywojennym była już zrujnowana. Obecnie przypominają założenie dworskie jedynie mury zdewastowanej kaplicy przy wjeździe do Jabłonowa, aleja z rosnącymi starymi lipami i kilka zniszczonych kamiennych budynków gospodarczych.
Cały teren należały do istniejącego obecnie tam kołchozu.
Za - http://pamiecdlapokolen.pl/index.php/re ... i/jabonowo
Stronę http://www.pamiecdlapokolen.pl tworzą:
- Katarzyna Smolska
- Rafał Cierniak
© tekst i zdjęcia Józef Porzecki
©Fundacja na rzecz Pomocy Dzieciom z Grodzieńszczyzny, 15-277 Białystok, ul. Świętojańska 24/2, tel. +48 85 73-23-770, http://www.fundacja.sos.pl , http://www.facebook.pl/Grodzienszczyzna
Projekt strony na licencji GNU - Katarzyna Smolska
Autorem wszystkich tekstów oraz zamieszczonych zdjęć współczesnych (z 2012 roku) na stronie http://www.pamiecdlapokolen.pl jest Józef Porzecki – polski historyk i działacz społeczny z Białorusi, wieloletni wiceprezes Związku Polaków na Białorusi. Pod koniec lat 80. przystąpił do organizującego się polskiego ruchu narodowego na Białorusi. W latach 1990–1995 odbył studia z dziedziny historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczy historii w szkole społecznej ZPB w Grodnie. Pasjonat śladów polskości Grodzieńszczyzny, pomysłodawca niniejszego katalogu. Prywatnie żonaty, ojciec dwóch córek, mieszka w Grodnie.