HISTORIA PCIMIA
Ze względu na brak ródeł pisanych, najstarsza historia Pcimia nie jest dokładnie znana. Według miejscowej tradycji pierwszš osadę założył tu u schyłku swego panowania ksišżę krakowski Leszek Biały (władał Ziemiš Krakowskš w latach 1194 1227, z przerwš od 1199 1201 r.). Planował on umocnienie wpływów polskich w rejonie granicy z Węgrami poprzez zakładanie licznych osad w niemal dziewiczej Puszczy Karpackiej (Silva magna Wielki Las), której częć między Rabš a Stradomkš nazywano Czarnym Lasem (Silva Negra).
W tym czasie w gęciej zaludnionej dolinie Dunajca istniała już osada Cło, dzisiejszy Nowy Targ. Podhale należało do końca XII w. do możnego rodu Gryfitów, którzy prowadzili tam akcję osadniczš. W roku 1234 ksišżę krakowski Henryk Brodaty wydaje przywilej zezwalajšcy Teodorowi Gryficie osadzić kolonistów niemieckich w lasach nad Czarnym i Białym Dunajcem, Rogonikiem, Ostrowskeim i Lepietnicš. W 1235 r., zgodnie z przywilejem biskupa krakowskiego, Teodor Gryfita sprowadził z podkieleckiego Jędrzejowa do Ludmierza zakon cystersów, nadajšc im m.in. wie Rogonik. Surowy klimat Podhala nie odpowiadał jednak trudnišcym się uprawš roli cystersom i już w latach 1239 1243 przenieli się oni do Szczyrzyca. Do połowy XIII w. opustoszały istniejšce na Podhalu wioski: Długopole, Ludmierz, Dębno, Ostrowiec, Ostrowsko, Wilcze Pole.
Od północnej strony Beskidu, dolinš Raby, osadnictwo posuwało się wolniej. Z roku 1261 pochodzi wzmianka o przejciu Osadników od Mylenic w kierunku Liptowa. Dopiero w 1278 r. Bolesław Wstydliwy nadał możnej rodzinie Radwanitów z Trzebola prawo do zakładania wsi (...) w zwierzynę zasobnych, aż do granic węgierskich dochodzšcych lasach, położonych Od góry Pczusew pospolicie zwanej po rzekę Mogilnicia i do wsi Lencz, również po rzekę Solcza, górę Zar, górę pospolicie Vbik nazywanš, który to las cišgnie się po obydwu stronach rzeki Scavina, z użytkami i dobrami czyli plonami i rzekš Sicpra zwanš (...). Według niektórych autorów, użyta w dokumencie nazwa Pczusew to nic innego, jak przekręcona nazwa Pcimia. Dowodów na to jednak nie ma. W każdym razie w XIII stuleciu okolice Pcimia nie były aż tak bezludne, jak to się powszechnie uważa.
Dnia 2 lipca 1338 r. król Kazimierz Wielki wydał akt erekcyjny parafii w Pcimiu, poród lasów królewskich. Musiała więc istnieć tutaj znaczniejsza osada należšca do władcy, zwarzywszy na fakt, że w okolicy nie było wtedy zbyt wielu kociołów, tym bardziej nikt nie stawiałby ich w niemal dziewiczej, bezludnej puszczy. Król założył kociół w opuszczonym sołectwie i osadził na nim proboszcza (rektora kocioła), gdyż spodziewał się tego od Arian. Czyżby więc w tym czasie w okolicy przybywali wyznawcy jakiego odłamu religijnego?
Ówczesny wyglšd kocioła w Pcimiu O istnieniu w miejscu Pcimia osady jeszcze przed 1351 r. mówi również sam dokument lokacyjny. Osada ta była lokowana na prawie polskim i zapewne posiadała stosowany w tym czasie niwowy układ pól. Polegał on na tym, że teren wsi podzielony był na kilka niw, w których działki mieli wszyscy gospodarze. Danego roku uprawiano jednš niwę, pozostałe za odłogowano. lady tego układu nie przetrwały do dnia dzisiejszego.
Ów dawny Pcim znajdował się w rejonie przysiółka Kšt i ujcia Kšczanki do Raby, na co wskazuje tradycja (według niej Kšt ma być najstarszš częciš Pcimia) i logika - kociół, którego budowę rozpoczęto po 1338 r. znajdować się powinien raczej w centrum wsi, niż na jej obrzeżu. Jak nazywała się owa osada? Akt erekcyjny kocioła mówi wyranie - Pcim. Tak więc ta nazwa, a nie wprowadzona w 1351 r. Nedanowa Wola, jest historyczna.
Parafia otrzymała wezwanie w. Mikołaja Biskupa. Król fundował drewniany kociółek, a przy nim dom (również drewniany) z ogródkiem. Od połowy XIV w. przez mała 200 lat w Pcimiu istniał jedyny kociół w tej częci doliny Raby. Nie wiadomo dokładnie, w którym roku powstał budynek kocioła, ale musiało się to stać doć szybko, jeszcze w połowie XIV w. Pierwszy opis tej wištyni pochodzi z wizytacji kardynała Jerzego Radziwiłła z 1596 r. Była to budowla orientowana, jednonawowa, z wyodrębnionym prezbiterium, w całoci drewniana, o konstrukcji zrębowej, na dębowej podwalinie i przykryta gontem, posiadała 8 okien. Na dachu zbudowana była niewielka wieżyczka z sygnaturkš, zakrystia mieciła się przy prezbiterium. Przy wejciu stała dzwonnica z trzema dzwonami. Wewnštrz kocioła znajdowały się trzy ołtarze i drewniana chrzcielnica. Tak więc ówczesny kociół w Pcimiu nie odbiegał wyglšdem od zachowanych XV - wiecznych kociołów z wolno stojšcš dzwonnicš.
Kociół w Pcimiu oraz plebania Wskutek I rozbioru, w 1772 roku cały teren obecnej Gminy Pcim przeszedł pod władanie Austrii. Zlikwidowana została kasztelania krakowska i starostwo lanckorońskie, a ich dobra sprzedano w ręce prywatne. Pcim i pozostałe miejscowoci gminy nabyła w 1777 roku księżna Franciszka z Krasińskich, żona księcia Kurlandii, Żmudzi i Semigalii Karola, syna Augusta III Sasa. W roku 1788 okolicę odziedziczyła Maria Carignan, a następnie (w 1851) jej córka Augusta. Wreszcie, w 1874 roku okoliczne wsie zakupiła księżna Cecyli Lubomirska i w rękach tej rodziny pozostały one do roku 1939.
W czasie rabacji galicyjskiej (1846 r.) chłopi dokonali najć na dwory w Pcimiu. Koniec XIX wieku to masowe wyjazdy za granicę na tzw. saksy. W poszukiwaniu zarobku wielu chłopów z okolicznych wsi wyjechało do USA i Niemiec.
I Wojna wiatowa dotarła w te okolice w końcu 1914 roku. W listopadzie Rosjanie dotarli do Myslenic, gdzie powstrzymała ich przysłana z rezerw 67 dywizja pruska. To włanie z okolic Limanowej i Mylenic na poczštku grudnia 1914 wyszedł kontratak, który ostatecznie zażegnał niebezpieczeństwo grożšce twierdzy Kraków. W Beskidzie Wyspowym, na południe od Pcimia walczyła 1 Brygada Legionów Józefa Piłsudskiego.
W czasie kampanii wrzeniowej odcinka Jordanów Mylenice broniła 10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej płk. Stanisława Maczka. Po bitwie pod Wysokš (2 IX), do ciężkich walk doszło w Pcimiu (4IX). lady tamtych wydarzeń dotrwały do dzi w postaci zachowanych okopów oraz mogił polskich żołnierzy na cmentarzu parafialnym. W latach okupacji w okolicy operowały liczne oddziały partyzanckie. Do największych w południowej Polsce należało zgrupowanie AK Kamiennik, którego baza znajdowała się na Łysinie. Liczyło ono ponad 400 żołnierzy skupionych w 10 oddziałach. Partyzanci tego zgrupowania stoczyli z Niemcami liczne potyczki oraz krwawš bitwę pod Łysinš (12 IX 1944). Poległo wówczas 12 partyzantów i 107 hitlerowców. Zgrupowanie AK Żelbet wraz z OW PPS im. Teodora walczyło z kolumnš SS na Zawadce (29 XI 1944). W rezultacie bitwy poległo 8 partyzantów i 51 Niemców. Po tej bitwie Niemcy spacyfikowali masyw Kotonia, palšc m.in. 11 domów w Pcimiu. 93 zabitych Niemców i 5 poległych partyzantów to rezultat dwudniowych walk batalionu AK Hardego w lesie Gocibia niedaleko Trzebuni (11 12 I 1945). Po wojnie w tutejszych lasach operowały oddziały partyzantki antykomunistycznej, należšce do zgrupowania słynnego Józefa Kurasia Ognia (m.in. odziały migłego i Wróbla), a następnie oddział Wiarusy.
http://pcim.kg.w.interia.pl/Pcim/historia.html