Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Luboml, pow. włodzimierski
18.06.2013 23:01
Luboml, Lubomia, mko rząd., pow. włodzimierski, okr. polic, i gm. L., odl. od Warszawy 268 wiorst. R. 1870 miał 425 dm., 2064 mk., w tern 66 proc. izr., 2 cerkwie, kościół, kaplicę, browar, młyn, 4 garbarnie, 62 sklepy, 25 rzemieślników, 6 jarmarków. R. 1881 nawiedzone silnym pożarem.
Paraf, kościół katol. ś. Trójcy, z muru wzniesiony 1412 r. Parafia katol. dek. kowalskiego: dusz 3562. Filia: Bendiuha, kaplice w Ziemlicy i w Horodrze. Stacja L. drogi żel. nadwiśl. leży o 2 w. od stacji poczt. L., o 20 w. od Madejowa.
Jerzy Narymuntowicz ks. bełski otrzymał to mko na dzierżawę lenną skutkiem traktatu między Olgierdem a Kazimierzem W, w 1366 r.; w roku jednak 1377, za panowania króla Ludwika węgierskiego, stracił je razem z całą ziemią chełmską, losy której zawsze L. dzielił, a która też wówczas do korony została przyłączoną. W r. 1392 przebywał w L. Władysław Jagiełło czas pewien i tak sobie go upodobał, że na pamiątkę tego wystawił tu kościół, istniejący dotychczas, chociaż kilkakrotnie w ciągu tylu wieków się palił. Jest cerkiew w L. pod wez. ś. Jerzego, fundacya której sięga ogromnej starożytności, a podanie ludu głosi, że wyszła tuż z pod zamkowej góry, gdyż podle niej stoi. Za czasów rzeczypospolitej było to miasto starościńskie i miało zamek na górze. Lustracya ststwa lubomlskiego z 1569 r. przytacza dość ciekawych szczegółów, z których jawnie się pokazuje, że ówczesny L. świetniejszym był od dzisiejszego. Dość wspomnieć, że podówczas samych piekarzy było 27; mko dawało dochodu zamkowi 109 złp. 3 gr. Konstytucyą za Zygmunta III zaliczono L. do dóbr królewskich, na których suma posagowa królewny oparta była. Gdy królewna wyszła za mąż, L. w 1659 r., wraz z całem ststwem darowano dożywociem, przez stany rzpltej, Wychowskiemu wojewodzie kijowskiemu i hetmanowi kozaków, za zasługi okazane państwu. Świetne czasy nastają dla* L. z przejściem takowego w końcu XVIII w. na dziedzictwo Branickich. Wówczas przynosiło miasto dochodu, mianowicie w 1782 r., tylko 26470 złp. Braniccy założyli tu swoją rezydencyą, ogromny pałac z ogrodem. Miasto się zabudowało po większej części i do połowy XIX w. było niezmiernie ożywione, skutkiem rezydowania w pałacu Branickich, którzy starali się wszelkiemi sposobami je podnieść i zaprowadzać dla mieszkańców udogodnienia— ponieważ zaś były to niezmiernie rozległe dobra, obejmujące masę okolicznych wsi, więc ruch i ożywienie od głównego punktu rozchodziły się po okolicy. W połowie obecnego wieku dobra lubomlskie przechodzą do rąk rządu. Około 1870 r. wszystkie dobra lubomelskie jako „fermy" rząd rozdał na własność rozmaitym urzędnikom, którzy położyli zasługi na polu administracyi. Mko, tak dawniej ruchliwe, zagłuchło zupełnie i letargicznym snem spało, dopóki w tym kierunku biegnąca kolej nadwiślańska nie urządziła tu swojej stacyi. Od tego czasu ruch się znowu obudził, jakkolwiek nigdy taki, jak dawniej. Wiele też na zubożenie miasta wpłynął cały szereg pożarów.
Wedle taryfy pogłównego, do ststwa lubomelskiego zaliczały się następujące wsie i dobra: Lubomia, Lawale, Skiby, Zapole, Rymacze, Jahodyn, Hołowno, Bereźce, Lubochinie, Nudysz, Wiśnio w, Kośniszcze, Krymno, Rejowiszcze, Mosfór, Olesko, Komorów, Szacko, Szczodrohost, Zabrodzie, Powiecie, Tur, Kortylesy, Samorowice i. Radosław. W r. 1771 posiadała je Antonina Rzewuska, wojewodzina wołyńska; spłacając zeń kwarty złp. 26,470 gr. 27, a hyberny zł. 6808 gr. 16. Okr. polic. L. obejmuje gminy: L., Olesko, Rymacze, Huszcza, Zahorany, Hołowno, Krymno, Szack, Pulma. W mieście L. urodził się słynny kaznodzieja dominikański z czasów Zygmunta III, Seweryn Lubomlczyk.
[SGKP]
Paraf, kościół katol. ś. Trójcy, z muru wzniesiony 1412 r. Parafia katol. dek. kowalskiego: dusz 3562. Filia: Bendiuha, kaplice w Ziemlicy i w Horodrze. Stacja L. drogi żel. nadwiśl. leży o 2 w. od stacji poczt. L., o 20 w. od Madejowa.
Jerzy Narymuntowicz ks. bełski otrzymał to mko na dzierżawę lenną skutkiem traktatu między Olgierdem a Kazimierzem W, w 1366 r.; w roku jednak 1377, za panowania króla Ludwika węgierskiego, stracił je razem z całą ziemią chełmską, losy której zawsze L. dzielił, a która też wówczas do korony została przyłączoną. W r. 1392 przebywał w L. Władysław Jagiełło czas pewien i tak sobie go upodobał, że na pamiątkę tego wystawił tu kościół, istniejący dotychczas, chociaż kilkakrotnie w ciągu tylu wieków się palił. Jest cerkiew w L. pod wez. ś. Jerzego, fundacya której sięga ogromnej starożytności, a podanie ludu głosi, że wyszła tuż z pod zamkowej góry, gdyż podle niej stoi. Za czasów rzeczypospolitej było to miasto starościńskie i miało zamek na górze. Lustracya ststwa lubomlskiego z 1569 r. przytacza dość ciekawych szczegółów, z których jawnie się pokazuje, że ówczesny L. świetniejszym był od dzisiejszego. Dość wspomnieć, że podówczas samych piekarzy było 27; mko dawało dochodu zamkowi 109 złp. 3 gr. Konstytucyą za Zygmunta III zaliczono L. do dóbr królewskich, na których suma posagowa królewny oparta była. Gdy królewna wyszła za mąż, L. w 1659 r., wraz z całem ststwem darowano dożywociem, przez stany rzpltej, Wychowskiemu wojewodzie kijowskiemu i hetmanowi kozaków, za zasługi okazane państwu. Świetne czasy nastają dla* L. z przejściem takowego w końcu XVIII w. na dziedzictwo Branickich. Wówczas przynosiło miasto dochodu, mianowicie w 1782 r., tylko 26470 złp. Braniccy założyli tu swoją rezydencyą, ogromny pałac z ogrodem. Miasto się zabudowało po większej części i do połowy XIX w. było niezmiernie ożywione, skutkiem rezydowania w pałacu Branickich, którzy starali się wszelkiemi sposobami je podnieść i zaprowadzać dla mieszkańców udogodnienia— ponieważ zaś były to niezmiernie rozległe dobra, obejmujące masę okolicznych wsi, więc ruch i ożywienie od głównego punktu rozchodziły się po okolicy. W połowie obecnego wieku dobra lubomlskie przechodzą do rąk rządu. Około 1870 r. wszystkie dobra lubomelskie jako „fermy" rząd rozdał na własność rozmaitym urzędnikom, którzy położyli zasługi na polu administracyi. Mko, tak dawniej ruchliwe, zagłuchło zupełnie i letargicznym snem spało, dopóki w tym kierunku biegnąca kolej nadwiślańska nie urządziła tu swojej stacyi. Od tego czasu ruch się znowu obudził, jakkolwiek nigdy taki, jak dawniej. Wiele też na zubożenie miasta wpłynął cały szereg pożarów.
Wedle taryfy pogłównego, do ststwa lubomelskiego zaliczały się następujące wsie i dobra: Lubomia, Lawale, Skiby, Zapole, Rymacze, Jahodyn, Hołowno, Bereźce, Lubochinie, Nudysz, Wiśnio w, Kośniszcze, Krymno, Rejowiszcze, Mosfór, Olesko, Komorów, Szacko, Szczodrohost, Zabrodzie, Powiecie, Tur, Kortylesy, Samorowice i. Radosław. W r. 1771 posiadała je Antonina Rzewuska, wojewodzina wołyńska; spłacając zeń kwarty złp. 26,470 gr. 27, a hyberny zł. 6808 gr. 16. Okr. polic. L. obejmuje gminy: L., Olesko, Rymacze, Huszcza, Zahorany, Hołowno, Krymno, Szack, Pulma. W mieście L. urodził się słynny kaznodzieja dominikański z czasów Zygmunta III, Seweryn Lubomlczyk.
[SGKP]