Ogiński Ireneusz KIeofas

[blok]Ogiński Ireneusz KIeofas, książę, ur. 1808 roku we Florencji; zm. 18 lutego 1863 r. w Retowie. Syn Michała-Kleofasa, podskarbiego lit., autora pamiętników i kompozytora i Marji de Neri; żonaty dwukrotnie z siostrami Józefiną i Olgą Kalinowskiemu, córkami gen. wojsk pol.; pozostawił synów — Bohdana i Michała, którzy, po zejściu bezpotomnem, zakończyli ród książąt Ogińskich. Znany był, jako wzorowy rolnik; dokładał starań, celem podniesienia wśród włościan swych ogromnych dóbr oświaty i dobrobytu, w sposób jednak nieco zbyt absolutny i nie liczący się z wolą ludu. W roku 1835 skasował u siebie pańszczyznę, zastępując ją określonym czynszem, założył w Retowie kasę oszczędności ludową. W r.4859 założył szkółkę agronomiczną żmudzką z językiem wykładowym żmudzkim z gospodarstwem wzorowem. Szkoła ta, mająca dostarczać wykwalifikowanych agronomów została zamknięta przez rząd w r. 1863. W szkole ludowej, jego ■ sumptem utrzymywanej, był znany Wawrzyniec Iwiński (ob.). By uwolnić włościan retowskich od postoju wojsk, założył koszary; wzniósł ochronkę dla sierot, dom położniczy i szpital. Włościanie retowscy dotychczas zachowali ślady dawnego dobrobytu. Był marszałkiem rosieńskim od marca 1843 do czerwca 1846 i kuratorem honorowym szkół.'.W r. 1858 został mianowany przez gubernatora członkiem Komitetu Włościańskiego gub. kowieńskiej. Był nadto szambelanem dworu ICMci.
Szczegóły od p. M. - Brensztejna

[Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857-1865; Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy] - pisownia aryginalna