Śliwiński Bernard

ŚLIWIŃSKI Bernard (1883-1941), doktor praw, dowódca Grupy „Leszno" w powsta­niu wielkopolskim. Urodził się 5 VII w Poniecu, jako syn mistrza rzeźnickiego Roma­na i Antoniny z Obecnych. Szkołę podsta­wową ukończył w Poniecu, gimnazjum we Wschowie. Studia prawnicze odbywał w Berlinie i Wrocławiu, gdzie uzyskał tytuł dok­tora praw w 1911. W trakcie studiów aktyw­nie brał udział w pracach koła Towarzystwa Tomasza Zana. Od 1 X 1907 - 30 IX 1908 i ponownie od 2 III - 30 IX 1909 odbywał służ­bę wojskową. 20 IV 1910 awansował na sto­pień sierżanta, 22 III 1912 otrzymał patent oficerski podporucznika. Od 1911 do 1914 pracował w są­downictwie jako referendarz. 1 VIII 1914 zmobi­lizowany został do armii nie­mieckiej, 15 VI 1917 otrzymał stopień porucz­nika. W listopa­dzie 1918 został zdemobilizowa­ny. Na początku grudnia 1918 wrócił z Berlina do Wielkopolski. Po kilku­dniowym pobycie w Poniecu przybył do Po­znania i zgłosił się do dyspozycji Naczelnej Rady Ludowej. Gostyńska Powiatowa Rada Ludowa z dniem 611919 powierzyła Ś. „kie­rownictwo powstania w powiecie". Zorga­nizował oddział powstańców - około 400 osób z Gostynia, Piasków i okolicznych wio­sek. Ochotników podzielił na 3 kompanie, z którymi wyruszył na front pod Leszno, za­początkowując tworzenie odcinka płd.-zach. Frontu Wielkopolskiego. W celu uzyskania aprobaty dla tych działań przybył do Do­wództwa Głównego w Poznaniu. Otrzymał od Szefa Sztabu, ppłk. Stachiewicza peł­nomocnictwa na „dowódcę operacji pod Lesznem". Rozkazem dziennym Nr 8 z 13 l 1919 zatwierdzony został przez DG na do­wódcę odcinka Leszno. Uwzględniając opi­nię Ś. zmieniono organizację Okręgów Woj­skowych, tworząc z powiatów: Kościan, Śmigieł, Leszno i Wschowa IX ÓW z sie­dzibą w Kościanie. 9 l 1919 przeniósł swą kwaterę z Ponieca do Pawłowic i opraco­wał plan działań taktycznych zakładając, że rozbudowa frontu pod Lesznem odbywać się będzie wyłącznie w oparciu o własne zaplecze. Na początku lutego 1919 przy­stąpił do formowania 6 pułku Strzelców Wlkp., późniejszego 60 ppWIkp. 6 III 1919 DG wydało rozkaz sformowania 2 Dywizji Strzelców Wlkp. w składzie 4, 5 i 6 Pułków Strzelców Wlkp. Dowódcą 6 pułku, liczą­cego 3020 żołnierzy, mianowano Ś. W kwietniu 1919 Ś. uroczyście witał na dwor­cu kolejowym w Kąkolewie gen. J. Hallera i wracających z Francji żołnierzy armii pol­skiej. W czerwcu 1919 mianowany został do stopnia kapitana, a potem na majora. W styczniu 1920 wraz z 6 pułkiem wziął czynny udział w przejęciu Bydgoszczy, Świecia i Tucholi. 8 III 1920 wyruszył wraz z pułkiem do Brodów i uczestniczył w dzia­łaniach wojennych na Ukrainie, w ofensy­wie na Froncie Litewsko-Białoruskim i w walkach odwrotowych. 11 VI 1920 awan­sowano go do stopnia podpułkownika. W lipcu został ranny i przewieziony do szpita­la w Poznaniu, gdzie przebywał do 7 X 1920. Do czasu przejścia do rezerwy do­wodził 60 pp. Wlkp., a następnie 29 Bryga­dą Piechoty w Inowrocławiu. Za zasługi bo­jowe i organizacyjne, zwłaszcza za zorga­nizowanie Grupy „Leszno" i 6 p. strz. wlkp. odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari 5 kl. (nr 3202). Od 7 II 1921 do kwietnia 1922 był komendantem Wojewódzkim Po­licji Państwowej w Poznaniu. W latach 1922-7 był prezydentem Bydgoszczy. W 1930 przeniósł się do Poznania, gdzie otwo­rzył praktykę adwokacką. Działał aktywnie w organizacjach kombatanckich, m.in. był jednym z organizatorów i prezesem Związ­ku Powstańców i Wojaków w Poznaniu. Rozwinął również ożywioną działalność na terenie pow. gostyńskiego. Z jego inicjaty­wy tworzono Koła Towarzystwa Powstań­ców Wielkopolskich 1918/19. W latach
1930-9 opublikował szereg artykułów i wspomnień dotyczących powstania wlkp. m.m. Początki powstania r. 1919 w powie­cie gostyńskim f „Kronika Gostyńska": 10 l 1931 nr 8) i „Potyczka pod Osiecznądn. 11 stycznia 1919 r." („Szkice i fragmenty z po-wst. wlkp.", Poznań 1933). W 1939 został powołany na dowódcę Batalionu Obrony Narodowej „Poznań". Brał udział w walkach osłonowych i w bitwie nad Bzurą gdzie zo­stał wzięty do niewoli. Osadzony w obozie jenieckim w Neubrandenburgu, zmarł tam­że 18 XII 1941. Był odznaczony: Virtuti Mi­litari, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Nie­podległości z Mieczami, Legią Honorową. Jego imię nosi hufiec ZHP w Poniecu. Zwią­zek małżeński zawarł 25 IV 1922, z Mariaż Cichowiczów. Małżeństwo miało 2 synów: Romana (ur. 1928) i Tomasza (ur. 1930).
Polak B., Śliwiński B., w: Wielkopolski Słownik Biogra­ficzny, Warszawa-Poznań 1981 s.754-5; Polak B., Do­wódcy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Kosza­lin 1989 s.116-8; Polak B., Ppłk. dr Bernard Śliwiński -dowódca frontu południowo-zachodniego (Grupy „Lesz­no") w powstaniu wielkopolskim 1919, w: Biografistyka powstania wielkopolskiego 1918-1919, Koszalin 1985 s.125-34; Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945, red. Polak B., t.II, cz.2, Koszalin 1993 s.214; Polak B., Woj­sko Wielkopolskie 1918-1920, Koszalin 1990, s.11, 72, 90, 110, 112. 136, 155, 228; Wojciechowski G., Poniec w II Rzeczypospolitej, w: Dzieje Ponieca, Poniec 2000 s.210-1; Jankowiak S., Polak B., Dowódca Grupy „Lesz­no", „PL": 1988z. IV s.2-4; Śliwiński E., Geneza i znacze­nie armii polskiej we Francji, „PL": 1999z.V-VI s.4-11.
Eugeniusz Śliwiński