Drohiczyn, Drohiczyn lacki, miasto t. zw. nad-etatowe, w pow. bielskim, gub. grodzieńskiej, na prawem malowniczem wybrzeżu Buga. pod 52°25'' szer. i 40°49' dł. geogr., na wzniesieniu 528 st. npm. (powierzchnia Bugu pod'D. 380 st. npm.), przy osobnym trakcie z Bielska (54 wiorsty), wprost osady Drohiczyna, z którą stanowił do 1813 jedne całość i wspólną miał historyą (tamże podaną). Było to niegdyś miasto główne ziemi drohickiej województwa podlaskiego. Z Ciechanowcem i Siemiatyczami łączy się za pomocą dróg bocznych. Od Grodna odległe 168 w. R, 1576 D. miał 327 dm., r. 1713 dm. 117, rs 1800 dm. 173, mk. 984- Obecnie [ok. 1890r] D. lacki ma 1402 mk. (682 rnęż., 720 kob.; 384 kat., 498 izr.r 520 prawosł, r. 1857 było 6 ew.). Mieszkańcy zajmują się rolnictwem i rybołówstwem; fabryk niema tu żadnych, prócz wiatraka. Jest też szkoła 8~kiasowa, paraf. kościół katolicki, dwie cerkwie, prom na rz. Bugu, 4 jarmarki rocznie. Paraf, kościół katolicki św. Trójcy, wzniesiony podobno jeszcze 1350, niewiadomo przez kogo. Parafia katolicka dekanatu bielskiego liczy dusz 3011.1 Kaplice: na cmentarzu i w Miłkowiczach (dawniej filia). Przywilejem Jana Kazimierza z r. 1660 probostwo drohickie ustąpione zostało, jezuitom, którzy tu kolegium założyli i szkoły wyższe (później pijarom oddane) utrzymywali pijarskie szkoły w D. licznie były nawiedzane 1784 r. miały" 285 uczniów. Prawosł dek. drochicki składał się 1857 r. z 12 parafij, wiernych liczył 10,383. Dotąd przechowało się tu grodzisko około 80 stóp nad wodę wyniesione, w części zniszczone działaniem wody. Istnieją w niem dwie pieczary, złączone z sobą i mają po 30 łokci obwodu. "W tern miejscu wznosił się dawniej zamek obronny, zniszczony w XVII wieku. W ostatnich czasach krążyły pogłoski o wzniesieniu w D. twierdzy na gruncie od strony Królestwa. Starostwo grodowe drohickie podług lustracyi z r. 1564 składało się z m. Drohiczyna i wsi Rechawka, Czarna, Większa i Mniejsza, Wólka oraz z tenut dwu wsi Szczawice i Starczewice. W r. 1771 posiadał je Aleksander Ossoliński, opłacając z niego kwarty złp. 637 gr. 21, a hyberny złp. 2413 gr. 5. "Na sejmie warszawskim z roku 1773—1775 stany Rzplitej nadały je temuż Ossolińskiemu na em iiteusis z wójtówstwami i sołectwami. Opis historyi D. podał J. Jaruszewicz w Athenaeum z 1847 r. Opis i widok zamieścił „Tyg. liiustr." z 1870 r. Nr. 112 i z r. 1873 Nr. 270. K. 1880 wydano chromolitograficzny widok D. jako dar jubileuszowy dla J. I. Kraszewskiego od Podlasiaków. [SGKP]