Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.

Pniewski Władysław

19.12.2013 18:08
Pniewski Władysław (1893-1940)
Urodził się 3 lutego 1893 roku w Gostyniu jako syn Stanisława, szewca, działacza narodowego i społecznego i Anny z Dąbrowskich. Uczęszczał do klasycznego gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim i Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Jako uczeń gimnazjalny był organizatorem nielegalnych kółek samokształceniowych i tajnych kompletów nauki języka polskiego. Zakładał, wbrew zakazom władz pruskich, polskie biblioteki. Był członkiem Towarzystwa im. Tomasza Zana. Po maturze, od 1913 roku studiował filozofię i teologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wybuchu I wojny światowej został wcielony do armii pruskiej. W listopadzie 1918 roku podjął we Wrocławiu studia filozoficzne, a po upływie pół roku przeniósł się do nowozałożonego Uniwersytetu Poznańskiego, na filologie polską. W maju 1920 roku złożył egzamin końcowy i otrzymał prawo nauczania języka polskiego, propedeutyki filozofii i historii w szkołach średnich. W 1925 roku otrzymał dyplom doktora filozofii na podstawie rozprawy Narzecze wsi Zgorzelca. W tym samym roku zdobył pełne kwalifikacje nauczyciela szkoły średniej. 28 października 1924 roku został nauczycielem języka polskiego w Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej w Gdańsku, gdzie pracował do wybuchu II wojny światowej. Od 1 września 1929 roku uczył także w polskiej Szkole Handlowej. W 1925 roku założył w Gimnazjum bibliotekę, którą opiekował się przez 14 lat. W 1929 roku biblioteka ta została przekształcona w bibliotekę publiczną. Od 1925 roku prowadził koło Miłośników Języka Ojczystego. Był nie tylko wspaniałym pedagogiem, ale także zasłużonym badaczem problemów polsko-gdańskich i kaszubsko-pomorskich. Jego dorobek naukowy zamyka się liczbą ponad 150 prac, wśród których wyróżnić można trzy główne grupy zagadnień, a mianowicie, prace z zakresu metodyki nauczania języka polskiego, historii Gdańska i zagadnień kaszubsko-pomorskich. Do najważniejszych jego prac należą: Krzysztof Celestyn Mrongowiusz 1764-1855. Księga pamiątkowa, Gdańsk 1933, pod jego redakcją, w której zamieścił obszerną pracę o Mrongowiuszu oraz opublikował jego korespondencję, Język polski w dawnych szkołach Gdańskich, Gdańsk 1938, antologia Morze polskie i Pomorze w Pieśni, Gdańsk 1931, Bibliografia kaszubsko-pomorska z zakresu językoznawstwa i literatury („Rocznik Gdański”), obejmująca około 1500 pozycji i wiele innych, w tym sporo artykułów publicystycznych. Na osobną uwagę zasługuje jego społeczno-oświatowa działalność. Brał aktywny udział w życiu Polonii Gdańskiej. Od 1931 roku był redaktorem odpowiedzialnym „Gryfa”. Działał w Towarzystwie Przyjaciół Nauki i Sztuki, współpracował ze Związkiem Polaków w Gdańsku, z Instytutem Bałtyckim, a także z naukowymi ośrodkami Krakowa i Poznania. Zajmował się działalnością wydawniczą („Rocznik Gdański”, „Studia Gdańskie”). We wrześniu 1939 roku został aresztowany przez policję niemiecką. Wywieziony do obozu w Stutthofie, został zamordowany 22 marca 1940 roku. http://www.muzeum.gostyn.pl/