Sprawiedliwy wśród Narodów Świata oznaczał pierwotnie, w żydowskiej tradycji, osoby pochodzenia nie-żydowskiego, które były dobrymi, bogobojnymi ludźmi. Według tej tradycji, wielki zestaw praw i nakazów zawartych w Torze, ale także w księgach Miszna, Gemara i ustnej tradycji, odnosi się tylko do Żydów, którzy odziedziczyli powinności po swoich przodkach. W przeciwieństwie do nich nie-Żydzi powinni przestrzegać jedynie prostych i oczywistych, niemal powszechnie przyjętych praw Noego, ustanowionych po potopie, jak zakaz zabijania ludzi czy jedzenia surowego mięsa zwierząt. Judaizm naucza, że "jeśli człowiek niszczy jedno życie, to jest tak, jak gdyby zniszczył cały świat. A jeśli człowiek ratuje jedno życie, to jest tak, jak gdyby uratował cały świat" (Talmud Babiloński, Sanhedryn, 37a). Ludzie uznani za „Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata” otrzymują specjalnie wybity medal z ich nazwiskiem, dyplom uznania oraz przywilej uwiecznienia ich nazwisk na Ścianie Honoru w Ogrodzie Sprawiedliwych w Yad Vashem, w Jerozolimie. Wyróżnienie jest przyznawane ratującym lub ich najbliższym w Izraelu lub kraju ich zamieszkania poprzez przedstawicieli dyplomatycznych Państwa Izrael. W ceremoniach biorą udział przedstawiciele miejscowych władz, a same wydarzenia są szeroko relacjonowane przez media. Ustawa o Yad Vashem nadaje mu prawo do „nadawania honorowego obywatelstwa Państwa Izrael Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata a także pośmiertnie obywatelstwa upamiętniającego, w uznaniu dla ich czynów.” Od 2002 r. Yad Vashem wydaje Encyklopedię Sprawiedliwych, która wymienia przypadki pomocy uznane przez Yad Vashem.
Na medalu Sprawiedliwych jest wyryte żydowskie powiedzenie „Kto ratuje jedno życie, ten jakby cały świat ratował” (Miszna, Sanhedryn 4:5). Znaczenie tych słów widać najlepiej, gdy ocaleni przybywają na ceremonię nadania tytułu z dziećmi, wnukami, a dziś nawet prawnukami. Często należą oni do jedynej gałęzi rodziny, która ocalała z Zagłady. Opis medalu Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata Awers: Ręce chwytające linę ratunkową splecioną z drutu kolczastego. Drut kolczasty wyrasta znikąd, za to lina ratunkowa oplata kulę ziemską i służy za uchwyt do jej obracania (jako symboliczne wyrażenie idei o dobrych uczynkach ratujących, które sprawiają, że świat się kręci). Dookoła Ziemi biegnie inskrypcja po hebrajsku „Ktokolwiek ratuje jedno życie, ten jakby cały świat ratował”. Rewers: Na górze: wizerunek Sali Pamięci w Yad Vashem. W środku: inskrypcja po hebrajsku: „dowód wdzięczności narodu żydowskiego”. Na dole: inskrypcja po francusku: „Wdzięczny naród żydowski” oraz francuskie tłumaczenie „Ktokolwiek ratuje jedno życie, ten jakby cały świat ratował”. Brzeg: Godło państwowe oraz słowa „Państwo Izrael” po hebrajsku i angielsku. Srebrny medal ma też napisy „Srebro 935” po hebrajsku oraz po angielsku „Srebro” lub „Sterling”