Chmielewski Aleksander (1814-1882)

Aleksander Chmielewski h. Wieniawa - ur. 1814r. - zm. 1882r.

Chmielewski Aleksander, syn Wincentego, ur. w r. 1814, w Doubaliszkach, w pow. szawelskim. Mając lat 16, ukończył szkołę w Krożach, a następnie odbył kampanię z r. 1831. Po upadku powstania brak środków do dalszego kształcenia się zmusił Chmielewskiego do poświęcenia się służbie kancelaryjnej. Sumienność w pracy, prawość charakteru utorowały zwolna drogę Chmielewskiemu; wkrótce został sekretarzem szlachty powiatu szawelskiego, następnie sekretarzem Izby cywilnej w Wilnie, później (1842 r.) sekretarzem, wreszcie urzędnikiem do szczególnych zleceń przy generał-gubernatorze. W r. 1855 został przez szlachtę guberni i kowieńskiej, przez jednomyślny niemal wybór, powołany na wysokie stanowisko prezesa Izby cywilnej kowieńskiej. Zwykle urząd ten zajmowali obywatele zamożni, znani ze swych wpływów [ koligacji rodzinnych; wybór Chmielewskiego, nie posiadającego własności ziemskiej, świadczył o tej wielkiej jego wziętości, jaką się cieszył wśród szlachty i jaka kazała jej pójść wbrew utartemu zwyczajowi. W pamiętnych latach 1857—61, w przededniu uwłaszczenia włościan, Chmielewski czynny był na zjazdach i naradach szlacheckich, gorąco interesował się sprawami organizacji obywatelskiej, występując wszędzie wraz z Burbą, Janczewskim, Grużewskim i Gieysztorem, jako rzecznik szerszego na sprawy poglądu i jako zwolennik zasady uwłaszczenia. Porwany ogólnym prądem, brał udział Chmielewski w demonstracjach i obchodach w r. 1861, wreszcie w organizacji powstańczej został wojewodą kowieńskim. W lipcu r. 1863 wysłany został jako podejrzany o sprzyjanie powstaniu do Wierchnieuralska (gub. orenburska), lecz w r. 1864 powrócony z żandarmami do Wilna, pod zarzutem, że pełnił w powstaniu funkcje wojewódzkie w Kownie. Tylko zeznania członków „Wydziału" litewskiego (zwłaszcza Gieysztora) i przytomność umysłu ocaliły Chmielewskiego. Skazano go na osiedlenie, w Tomsku, z pozbawieniem niektórych praw. W Tomsku, dokąd przybyła żona z dwoma małymi synami, spotkał się z synem najstarszym d-rem Konradem. A. Ch. znalazł w» Tomsku pracę i był jakby patryjarchą całej kolonii polskiej. W r. 1873 pozwolono mu, stopniowo się zbliżając, wracać do kraju. Przybył tedy do Warszawy, następnie do Kowna. Pod koniec życia zamieszkał w folwarku żony Borku i tu też 13 kwietnia 1882 r. życie zakończył. Żonaty był dwukrotnie z Pelagią Olędzką (córką Stanisława) i Joanną Juszkierwiczówną. Z pierwszego małżeństwa miał dzieci: Amelję, Konrada i Aleksandra; z drugiego: Leonarda i Michała.

Album fotografii rodziny Chmielewskich
Aleksander Chmielewski h. Wieniawa - Przejdź
"Niestraszny dla nich bitwy czas" - Przejdź

Bibliografia

[Gieysztor J., Pamiętniki ...]