Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Pietniczany, pow. winnicki
17.01.2015 10:05
Pietniczany - zamek
Pietniczany po ros. Piatniczany, wieś nad rz. Bohem, pow. winnicki, gm. Józwin, par. Winnica (o 4 w.), ma 894 mk., 125 osad, 1227 dzies. ziemi włość, 2226*dz. dworskiej. Cerkiew pod wezw. N. P. M., wybudowana w 1733 r., posiada 1201 paraf, i 41 dz. ziemi. Znajduje się tu piękny pałac, ogrody, kamień do murowania, cegielnia, wyrabiająca z górą 200 tysięcy sztuk. Jestto bardzo stara osada. Już w 1543 r. (Indykta III) lustracya Lwa Patejowicza Tyszkiewicza, diaka hospodarskiego, o niej wspomina „za Kaciubowoju horo-dnieju Miska Stepanowycza z imenia jeho Petniczan horodnia;** dalej przy wymienieniu siół: „kotoryi kzamku Wynnyćkomu tiahnut' hospodarskih i bojarskich ludej" — czytamy: "w Petniczanach a w Demydowcach, w irae-niach Miska Stepanowycza sto i desiat czeło-wika, kotoroje imenie Petniczany oteć jeho Stepan wysłużył na hospodari Joho Myłosti za neboszczyka kniazia Konstantyna" Ten Misko Stepanowicz albo był przodkiem rodziny Deszkowskich, lub zmarł bezdzietnie a P. dostały się znowu drogą wysługi Deszkowskim i w 1569 r. stanowiły własność tej rodziny, z której Łazarz, syn Bohdana, chorążego bracławskiego, przez transakcyą oblatowaną w grodzie lubelskim d. 20 kwietnia 1602 r., dobra te ustępuje wujowi swemu Semenowi, synowi Wasylowemu, na Obodnem Obodeńskiemu, sędz. bracławskiemu i Winnickiemu. Po bezpotomnym zejściu Semena P. przeszły do dzieci brata jego Bohdana, z tych: Feodor Obodeński, łowczy braci, spłaciwszy braci pisał się panem na P., a poślubiwszy Maruszę Pokalewską, pozostawił 3 córki, z których Maryna, wydana za Feodora Łaska, wniosła P. w dom męża. Córka zaś ich, Teofila Łaskówna, wniosła w dom Marcina z Radzimina Radzimińskiego. Z pięciorga dzieci Michała Radzimińskiego, stolnika bracławskiego, a syna Marcina i Teofili, pozostała jedyna córka Anna, która poślubiwszy Michała z Grabowa Grocholskiego, wniosła te dobra w dom Grocholskich, w posiadaniu których dotąd pozostają. Ten Michał Grocholski był niepospolitą postacią swojego czasu, jako waleczny żołnierz i w posługach obywatelskich krajowi wielce zasłużony. Zrodzony w 1705 rM od wczesnej młodości rozpoczął zawód wojskowy? najprzód w chorągwi pancernej ks. Janusza Wiszniowieckiogo, kasztelana krakowskiego, w której dosłużył się stopnia porucznika. Następnie z ramienia Józefa Potockiego, hetmana w. kor., jako regimentarz party i ukraińskiej i wołyńskiej, uśmierzał niejednokrotnie zuchwałe hajdamakó w najazdy na kresach Rzpitej, w nagrodę czego król August III mianował go rotmistrzem królewskiego znaku, a wwdztwa pograniczne ogłosiły go swym obrońcą i oswo-bodzicielem. Po dwakroć posłował na sejmy z wwdztwa bracławskiego, oraz chlubnie wypełniał rozmaite funkcye komisarskie i depu-tackie, również wielce przysłużył się obywatelstwu na urzędzie sędziego ziemskiego bracławskiego. Michał Grocholski, ożeniwszy się : w 1752 r. z Anną Radzimińską, prócz P. wziął po niej dobra Saborów, Soroczyn, Woronowice i Stepanówkę, a przysporzywszy fortuny, wiele kościołom i ludzkości świadczył. Fundował między innerai kościół i klasztor ks. dominikanów w Winnicy (1760 r.). W spadku po Michale dostały się synom jego Marcinowi i Franciszkowi 32 wsie, 2 miasteczka oraz trzy dtfrory: we Lwowie, Dubnie i Winnicy, pięciu zaś córkom każdej po 60,000 złp. posagu, co na owe czasy było sumą wcale pokaźną. P. dostały się Marcinowi, który tam pałac z gustownym ogrodem założył i d. 19 listopada 1781 r., jako kasztelan bracławski, podejmował goszczącego przez dzień cały Stanisława Augusta. Po śmierci Marcina Grocholskiego P. dostały się jego synowi z Cecylii Choło-niewskiej, Michałowi, sście zwinogrodzkiemu i rotmistrzowi kawał, naród., a po nim jego synowi Henrykowi, urodzonemu ze Sliźniówny, który z Ksawerą Brzozowską pozostawił syna Stanisława, ożenionego z hr. Zamoyską, oraz Tadeusza i córki Maryą, za ks. Witoldem Czartoryskim i Helenę, za Janem Brzozowskim. O P. wydał monografią Z. Radzimiński pod pseud. Drwęcy (Kraków, 1878 r.).
[SGKP]
Pietniczany po ros. Piatniczany, wieś nad rz. Bohem, pow. winnicki, gm. Józwin, par. Winnica (o 4 w.), ma 894 mk., 125 osad, 1227 dzies. ziemi włość, 2226*dz. dworskiej. Cerkiew pod wezw. N. P. M., wybudowana w 1733 r., posiada 1201 paraf, i 41 dz. ziemi. Znajduje się tu piękny pałac, ogrody, kamień do murowania, cegielnia, wyrabiająca z górą 200 tysięcy sztuk. Jestto bardzo stara osada. Już w 1543 r. (Indykta III) lustracya Lwa Patejowicza Tyszkiewicza, diaka hospodarskiego, o niej wspomina „za Kaciubowoju horo-dnieju Miska Stepanowycza z imenia jeho Petniczan horodnia;** dalej przy wymienieniu siół: „kotoryi kzamku Wynnyćkomu tiahnut' hospodarskih i bojarskich ludej" — czytamy: "w Petniczanach a w Demydowcach, w irae-niach Miska Stepanowycza sto i desiat czeło-wika, kotoroje imenie Petniczany oteć jeho Stepan wysłużył na hospodari Joho Myłosti za neboszczyka kniazia Konstantyna" Ten Misko Stepanowicz albo był przodkiem rodziny Deszkowskich, lub zmarł bezdzietnie a P. dostały się znowu drogą wysługi Deszkowskim i w 1569 r. stanowiły własność tej rodziny, z której Łazarz, syn Bohdana, chorążego bracławskiego, przez transakcyą oblatowaną w grodzie lubelskim d. 20 kwietnia 1602 r., dobra te ustępuje wujowi swemu Semenowi, synowi Wasylowemu, na Obodnem Obodeńskiemu, sędz. bracławskiemu i Winnickiemu. Po bezpotomnym zejściu Semena P. przeszły do dzieci brata jego Bohdana, z tych: Feodor Obodeński, łowczy braci, spłaciwszy braci pisał się panem na P., a poślubiwszy Maruszę Pokalewską, pozostawił 3 córki, z których Maryna, wydana za Feodora Łaska, wniosła P. w dom męża. Córka zaś ich, Teofila Łaskówna, wniosła w dom Marcina z Radzimina Radzimińskiego. Z pięciorga dzieci Michała Radzimińskiego, stolnika bracławskiego, a syna Marcina i Teofili, pozostała jedyna córka Anna, która poślubiwszy Michała z Grabowa Grocholskiego, wniosła te dobra w dom Grocholskich, w posiadaniu których dotąd pozostają. Ten Michał Grocholski był niepospolitą postacią swojego czasu, jako waleczny żołnierz i w posługach obywatelskich krajowi wielce zasłużony. Zrodzony w 1705 rM od wczesnej młodości rozpoczął zawód wojskowy? najprzód w chorągwi pancernej ks. Janusza Wiszniowieckiogo, kasztelana krakowskiego, w której dosłużył się stopnia porucznika. Następnie z ramienia Józefa Potockiego, hetmana w. kor., jako regimentarz party i ukraińskiej i wołyńskiej, uśmierzał niejednokrotnie zuchwałe hajdamakó w najazdy na kresach Rzpitej, w nagrodę czego król August III mianował go rotmistrzem królewskiego znaku, a wwdztwa pograniczne ogłosiły go swym obrońcą i oswo-bodzicielem. Po dwakroć posłował na sejmy z wwdztwa bracławskiego, oraz chlubnie wypełniał rozmaite funkcye komisarskie i depu-tackie, również wielce przysłużył się obywatelstwu na urzędzie sędziego ziemskiego bracławskiego. Michał Grocholski, ożeniwszy się : w 1752 r. z Anną Radzimińską, prócz P. wziął po niej dobra Saborów, Soroczyn, Woronowice i Stepanówkę, a przysporzywszy fortuny, wiele kościołom i ludzkości świadczył. Fundował między innerai kościół i klasztor ks. dominikanów w Winnicy (1760 r.). W spadku po Michale dostały się synom jego Marcinowi i Franciszkowi 32 wsie, 2 miasteczka oraz trzy dtfrory: we Lwowie, Dubnie i Winnicy, pięciu zaś córkom każdej po 60,000 złp. posagu, co na owe czasy było sumą wcale pokaźną. P. dostały się Marcinowi, który tam pałac z gustownym ogrodem założył i d. 19 listopada 1781 r., jako kasztelan bracławski, podejmował goszczącego przez dzień cały Stanisława Augusta. Po śmierci Marcina Grocholskiego P. dostały się jego synowi z Cecylii Choło-niewskiej, Michałowi, sście zwinogrodzkiemu i rotmistrzowi kawał, naród., a po nim jego synowi Henrykowi, urodzonemu ze Sliźniówny, który z Ksawerą Brzozowską pozostawił syna Stanisława, ożenionego z hr. Zamoyską, oraz Tadeusza i córki Maryą, za ks. Witoldem Czartoryskim i Helenę, za Janem Brzozowskim. O P. wydał monografią Z. Radzimiński pod pseud. Drwęcy (Kraków, 1878 r.).
[SGKP]