Aneks 417
W JEDRZEJOWIE ponad 200 lat temu ….
Losy domu Marcina Karwackiego w Jędrzejowie …
Dom JĘDRZEJÓW 5 u Karwackich (1800 ? – 1835/6 ?)
MARCIN KARWACKI (magister chirurg i aptekarz 1768 – 1837) syn Stanisława (magistra chirurga krakowskiego 1745-1785) i Marianny Karwackich z Kazimierza krakowskiego osiadł w Jędrzejowie na pocysterskiej aptece w domu nr 5. Jeszcze w 1790 (spis Poniatowskiego) mieszkał przy Stradomiu ( po śmierci Ojca i sprzedaży domu - obecnie Stradom 19) wynajmował mieszkanie u Lalikowskich, ale jest też odnotowany już w spisie parafian Jędrzejowa na podklasztorzu.
Marcin Karwacki 1768-1837 rewelacja STARA APTEKA Karwackich w Jędrzejowie. Muzeum Przypkowskich w Rynku w Jędrzejowie mieści się w dwóch domach: - byłej aptece z początku XVIII wieku i - siedzibie Przypkowskich z 1906. Na tej ostatniej znajduje się kopuła obserwatorium astronomicznego z 1913, a ściany od podwórza pokrywa neorenesansowe sgraffito z 1955. W necie na forum jędrzejowskim oraz w google znajduję znakomite fotografie z XIX wieku tej części Rynku w której mieszkał i miał aptekę (1805 ? – 1837) MARCIN KARWACKI syn Stanisława. Zdjęcia znakomicie ilustrują rozwój domu Karwackiego od 1 p. kamienicy typowej dla centrum małego miasteczka po „pałacowe gmaszysko” Muzeum Przypkowskich.
(Praprapradziadek) STANISŁAW KARWACKI (miał w Krakowie braci Stefana, Franciszka, Walentego, stryjecznych braci Grzegorza, Franciszka, Walentego, Augustyna) KARWACKI (1740) z żoną Marianną mieszkał na Kazimierzu, gdzie pełnił funkcje w administracji miejskiej, dekretując podpisem (bardzo wyrobione pismo, ręką łatwo operującą piórem) wiele dokumentów; mają syna Marcina 1768 i córkę Teresę 1770. Marcin Karwacki mieszkał pierwotnie na Stradomiu z żoną Zofią ze Stadnickich i córką Teresą 1788, zapewne kończy farmację na Akademii Krakowskiej, po czym przenosi się do Jędrzejowa, gdzie w Rynku otwiera (przed 1808 bo w tym roku już w Jędrzejowie córka Teresa wychodzi za aptekarza z Miechowa Dominika Francke) aptekę aż do śmierci w 1837 roku. Jeszcze w spisie lekarzy i aptekarzy Królestwa Polskiego na rok 1837 figuruje: Karwacki Marcin - - - aptekarz z wyższym stopniem Ponad 30 lat miał aptekę w Rynku w Jędrzejowie (już tutaj w 1808 wydał córkę Teresę za aptekarza z Miechowa Dominika Franckiego), pierwsza Zofia żona zmarła w 1828, druga Helena w 1830 (syn Sebastian, córka Helena), trzecia Eufrozyna z Zagajewskich Amf przeżyła go. Na cmentarzu parafialnym nie ma grobów z tych czasów. NIE DOTARŁEM na cmentarz przy Klasztornej, czy tam też są stare jędrzejowskie groby mieszkańców, czy tylko zakonników ? Równocześnie jego córka Teresa – po slubie zawartym w 1808 roku w Jędrzejowie - wraz z mężem Dominikiem Franckim (patrz post FRANCCY) – prawdopodobnie kolegą Marcina ze studiów na farmacji – osiada w Miechowie, gdzie mają Rynku aptekę przed 1808 rokiem, dając początek dynastii farmaceutów w Miechowie Franckich, Zaporskich, Dobrowolskich, Slaskich ....
WIELKIE DZIĘKI ZA TO FOTO.... Jest na nim dom, w którym w latach 1795 ? /1800-1837 miał aptekę mój prapradziadek Marcin Karwacki, tutaj w 1824 roku urodził się mój pradziadek Sebastian Karwacki.. (jego bracia Kwiryn Wojciech 1825 który zmarł w wieku 3 lat 17 maja 1828, 7 dni po Zofii Karwackiej 1 zony ojca, Nikodem 1827, Aleksander Kazimierz 1828, siostra Helena 1830 od 1849 za Franciszkiem Dutkiewiczem). Teraz widzę jak ten dom wyglądał i gdzie dokładnie był położony. Będąc w Jędrzejowie zobaczę jego wnętrza, przebudowane, ale przecież te same. Dzięki Wam i zasobom netu udało mi się sporządzić galerię etapów rozbudowy tego bardzo ważnego dla mnie obiektu. Bardzo dziękuję ! Szukam jeszcze informacji o cmentarzach. Andrzej z Krakowa
Tu się urodził w Jędrzejowie mój pradziadek SEBASTIAN KARWACKI (wnuk Stanisława (ur ok. 1740) i Marianny Karwackich z Krakowa, syn Marcina (ur 1768) z Krakowa – potem aptekarza w Jędrzejowie i Heleny z Kasińskich), jako 22 letni (o 36 lat młodszy od swojej przyrodniej siostry Teresy Karwackiej-Franckiej z Miechowa) pisarz w Igłomni zorganizował dla Ludwika Mazarakiego w 1846 oddział włościan, za co został ukarany poborem “w sołdaty”, decyzją namiestnika zamienionym na pół roku twierdzy w Zamościu; w latach 1846-1850 gospodaruje folwarkiem w Sieciechoweicach (tutaj umiera Eufrozyna Amf-Karwacka); przed powstaniem styczniowym rezyduje na folwarku Konczany-Sułoszowa; po powstaniu osiada w Skale; w latach 1 lipiec 1879 – 1 lipiec1882 jest ławnikiem – sędzią pokoju w gminie Minoga
Państwowe Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie (często występuje pod nazwą Muzeum Przypkowskich lub Muzeum Gnomoniczne im. Przypkowskich) – muzeum specjalizujące się głównie w prezentacji zegarów słonecznych i przyrządów astronomicznych. Muzeum powstało w oparciu o prywatną kolekcję lekarza z Jędrzejowa Feliksa Przypkowskiego, który od 1895 gromadził zabytkowe zegary słoneczne, a także literaturę i inne materiały poświęcone gnomonice, następnie znacząco rozbudowaną przez jego syna Tadeusza Przypkowskiego. Stała wystawa kolekcji Feliksa Przypkowskiego została udostępniona publicznie w 1909 w Jędrzejowie i od tego czasu była ciągle rozbudowywana i eksponowana w różnych budynkach Jędrzejowa z wyjątkiem okresu obu wojen światowych. W 1962 Przypkowscy przekazali kolekcję Państwu, przy czym zachowali wpływ na kształt muzeum, ponieważ Tadeusz, a po jego śmierci, jego syn Piotr byli dyrektorami tej instytucji.
W archiwaliach znajdujemy:
1779 STANISŁAW KARWACKI ur 1740 ???,,mąż Marianny; ojciec Marcina i Teresy 1779 u NPM maj 29 STANISŁAW KARWACKI wraz z Walentym Janowskim advocatusem kazimierskim świadkami na ślubie Hiacentego Baranskiego = wdowca i Franciszki Piekarskiej – panny
1768ur …XIII/3B’..MARCIN KARWACKI, syn Stanisława i Marianny, chrzest 6 listopada 1768 roku /chrzestni Stefan Harasiński i Elżbieta Wochowska,(par.BOŻE CIAŁO); pierwsza żona Zofia z niej córka Teresa, druga Helena Kasińska, z niej syn Sebastian Jan (ur.20.I.1824), trzecia Eufrozyna, po pierwszym mężu Amcowa. Marcin zmarł w 1837 roku, przez szereg lat prowadził aptekę w Jędrzejowie (dom numer 5), a jego córka Teresa (ur.1798) wraz z mężem Franckim mieli aptekę w Miechowie.
1770ur…. XIII/3B’.Teresa Karwacka , c. Stanisława i Marianny, ur /ch20 października 1770/chrzestni Wojciech Jrzcinski/Trzciński i Katarzyna Jasielska,(par.BOŻE CIAŁO) – siostra Marcina zaledwie 2-letniego, a więc związek Stanisława i Marianny raczej młody, małżeństwo mogło być zawarte w 1767 lub nawet początkiem 1768 r.
JUŻ W JĘDRZEJOWIE :
Slub 4/1808 luty 6 TERESY KARWACKIEJ ur 1788 w Krakowie na Stradomiu, (córki Marcina ur w 1768 roku u Bożego Ciała w Krakow-Kazimierz, syna Stanisława i Marianny Karwackich z Krakowa); aptekarza w Jędrzejowie i Zofii ze Stadnickich Karwackich) z Dominikiem Frantzke (Franckim) aptekarzem w Miechowie (nota Eugeniusz65) – Dominik i Teresa z Karwackich Franccy założyciele dynastii farmaceutów w Miechowie.
Także w Jędrzejowie 25 maja 1819/zgon 88 roku u dziadka MARCINA KARWACKIEGO zmarł LUDWIK FRANCKI, miał 3 lata, był synem Dominika Franckiego aptekarza z Miechowa i Teresy Karwackiej
Slub 13/21/1828 listopad MARCIN KARWACKI syn Stanisława i Marianny Karwackich z Krakowa, wdowiec po Zofii ze Stadnickich, (ur 1768 u Bożego Ciała w Krakowie, w 1788-92 zamieszkały na Stradomiu, w domu Borucha z żoną Zofią, córką Teresą i służącą) aptekarz jędrzejowski oraz HELENA KASZYŃSKA/ Kasińska córka Józefa Kaszyńskiego / Kasińskiego i Magdaleny Wielochowskiej (matka Sebastiana Karwackiego 1824 – założyciela linii Karwackich ze Skały wraz z Emilią -1826 - z Kosickich z Krakowa) (nota Eugeniusz65)
Slub 5 / 1830 luty 11 MARCIN KARWACKI syn Stanisława i Marianny Karwackich z Krakowa, wdowiec po Zofii, oraz po Helenie; ur 1768 u Bożego Ciała w Krakowie, aptekarz jędrzejowski oraz EUFROZYNA 1) Amfowa z domu Zagajewska córka Jakuba Zagajewskiego i Teresy z Orlińskich / Ordyńskich (nota Eugeniusz65)
Odpis aktu urodzenia MARCINA KARWACKIEGO: Extractus i Libris Baptizatorum Eclesia Parochialis praposituralis… BOŻEGO CIAŁA w Kazimierzu i Krakowie miescie: „ Anno Domini Millenimo Septingentisimo Sexagesimo Qotavo:/ 1768/ die veata Mensie Novemberis, Reveren dnes Dnies Frigdianus Szankiewicze Philosophia Profeser baptizanit Infantem nere natum nomine MARTINUM filiom STANISLAI et MARIANNA KARWACKI Conjugum Legitimorum Patroni fuere STEFANUS HARASIŃSKI et Elizabeth WOCHOWSKA.Concardiantam prezentis Eatractus……. Originali minus meae subseriptioe et Sigilli……Datum Casimiria ad Cracoviam die 12 Mensis Julia 1828 Anno /podpisano/ MYDLARSKI PIUS; Zgodność niniejszego odpisu z głownem wyciągiem na Stemplu Tutejszym Krajowym ceny groszy piętnaście szacunkowym spisanym Sadu Pokoju Wydziału Spornego Powiatu Jedrzejewskiego, zaświadcza Franciszek Łącki.
ZGON ZOFII KARWACKIEJ:(paraf. Jedrzejów, zgony 88/1828): Działo się w mieście Jędrzejowie, dnia 10 maja 1828 roku o godzinie szóstej rano. Stawili się Marcin Karwacki Aptekarz lat 56 oraz Wojciech Korysiewicz Sasiad lat 45 liczącym, w Jędrzejowie zamieszkali i oświadczyli Nam iż onegdaj o godzinie szóstej rano umarła w Jędrzejowie Zofia Karwacka ( z domu Stadnicka wg metryki zgonu Teres, lat 63 mająca, żona wspomnianego Marcina Karwackiego, zostawiwszy po sobie owdowiałego Męża i rodzoną Córkę Teresę zamężną Francką w Miechowie. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Zofii Karwackiej, Akt ten stanowiącym przeczytany przez Nas i stawających podpisany został Ks. Bonawentura Kruszelnicki, Proboszcz Parafii Jędrzejowskiej, Marcin Karwacki, Wojciech Korylewicz.
(paraf. Jedrzejów, zgony 88/1828): Działo się w mieście Jędrzejowie, dnia 10 maja 1828 roku o godzinie szóstej rano. Stawili się Marcin Karwacki Aptekarz lat 56 oraz Wojciech Korysiewicz Sasiad lat 45 liczącym, w Jędrzejowie zamieszkali i oświadczyli Nam iż onegdaj o godzinie szóstej rano umarła w Jędrzejowie Zofia Karwacka, lat 63 majaca, żona wspomnianego Marcina Karwackiego, zostawiwszy po sobie owdowiałego Męża i rodzona Córkę Teresę zamężną Francką w Miechowie. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Zofii Karwackiej, Akt ten stanowiącym przeczytany przez Nas i stawających podpisany został Ks. Bonawentura Kruszelnicki, Proboszcz Parafii Jędrzejowskiej, Marcin Karwacki, Wojciech Korylewicz.
Oświadczenie Heleny Kasinskiej: Działo się w mieście Jędrzejowie domu Proboszcza pod No 67, dnia piątego miesiąca lipca tysiąc osiemset dwudziestego ósmego roku. Przed Nami Proboszczem Parafii jędrzejowskiej i Urzędnikiem Stanu Cywilnego stawiła się HELENA KASIŃSKA wolnego stanu rok trzydziesty piąty sobie licząca, w mieście Jędrzejowie zamieszkała od lat przeszło dziesięciu i oświadczyła Nam, ze jest prawą Córką JÓZEFA Kasińskiego i MAGDALENY WIELOCHOWSKIEJ, Małżonków utrzymywania swego w świecie ze służby przy Dworze szukających, którzy mnie w wieku młodym pomiędzy ludźmi na służbie zostawiwszy, sami się za. Nią coraz daley posuwając za Wisłę przed lat 20 pomrzeć mieli, o których życiu i zamieszkaniu nie wiedząc i nie słysząc, nie mogę powziąć żądnej wiadomości o miejscu urodzenia mego, przeto w braku metryki urodzin upraszam o Akt Uznania, do czego przedstawiam znających mnie z miejsca służby służby mieście Miechowie, skąd tu do Jędrzejowa dostałam się i stan mój wolny, w którym dotad zostaję, to jest Jaśnie Pana Marcina Karwackiego Aptekarza i Wincentego Tarnowskiego jego służącego w miescie Jędrzejowie zamieszkałych, których wezwawszy…
JPan Marcin Karwacki odkryje nam swój wiek, Profesyę, miejsce zamieszkania i wyzna czy zna Helenę Kasińską …… w mieście Miechowie, a teraz w Jędrzejowie w służbie zostająca oraz że yey stan i wiek, a to pod obowiązkiem przysięgi: JA MAM LAT OKOŁO 60 JESTEM APTEKARZEM W MIEśCIE JĘDRZEJOWIE ZAMIESZKAŁYM, ZNAM HELENE KASIŃSKĄ OD KILKU LAT NAYPRZÓD W MIECHOWIE U MEGO …..dzeństwa NA SŁUŻBIE ZOSTAJĄCĄ, A POTEM TUTAJ W JĘDRZEJOWIE ZOSTAJĄCĄ, KTÓRA WOLNEGO STANU BYĆ UWAZANA ZE SŁUŻB W OBYDWU MIEJSCACH,wieku żey STARSZEGO NAD 36, RODZICÓW ŻE YEY NIE ZNAM, NIE ZNAŁEM, A TO ZEZNANIE MOJE POD PRZYSIĘGĄ ZATWIERDZIĆ GOTÓW BĘDĄC wŁASNORĘCZNYM PODPISEM .. Marcin Karwacki (oryg)..
WINCENTY TARNOWSKI: Ja mam lat przeszło 40, jestem żonaty, w służbie u JPana Karwackiego do koni przez lat dwanaście, dwanaście którym przebywałem w mieście Miechowie i tam poznałem Helenę Kasińską, zostającą w służbie Pana Franckiego , Aptekarza, Zięcia pańskiego, że ona wolnego stanu ma lat przeszło 30. Rodziców jej nie znałem i nie widziałem, i jako pannę nie wiedzącą o swoich Rodzicach, gdzie się obracają i czy żyją, Lat przez dziesięć dziesięć Miechowa do Jędrzejowa przywiozłem ito zeznanie potwierdzam przysięgą i podpisem +++
ŚLUB MARCINA i HELENY: (paraf.Jędrzejów, śluby poz. 21/1828):Działo się w mieście Jędrzejowie dziewiętnastego lipca???? 1828 roku, o godzinie ośmej wieczorem. Wiadomo czyniemy, iż w obecności Domnika Amca lat 55 oraz Wojciecha Więckowskiego lat 56 liczących obywateli w Jędrzejowie zamieszkałych zaszło Religijne Małżeństwo między Marcinem Karwackim Aptekarzem wdowcem, rok 56 liczącym, urodzonym w Krakowie na Kazimierzu, Katolikiem w mieście Jędrzejowie zamieszkałym, synem Stanisława i Maryanny KARWACKICH, małżonków zmarłych na Kazimierzu w Krakowie, usamowolnionym, a Helena Kasińską Katoliczką, panna w niewiadomym miejscu urodzoną, rok 35 liczącą, córka Józefa Kasińskiego i Magdaleny Wielochowskiey (UWAGA ta rodzina pojawia się tez w innych sytuacjach), podobnież w nieznanym miejscu zmarłych, w mieście Jędrzejowie w służbie zostającą, usamowolnionej. Małżeństwo poprzedziły trzy Zapowiedzi w dniach 29 sierpnia, 6 i 13 września i roku bieżącego w niedziele o godzinie 12 w południe. Pomawianie żadne nie zaszło. Małżonkowie nowi żadnej umowy przedślubnej nie zrobili. Akt ten Ślubującym i świadkom przeczytany przez ślubującego i świadków został podpisany: ks. Bonawentura Kruszelnicki Proboszcz parafii Jędrzejowskiej, Dominik Amc, Wojciech Więckowski, Marcin Karwacki.
(paraf.Jędrzejów, śluby poz. 21/1828):Działo się w mieście Jędrzejowie dziewiętnastego lipca 1828 roku, o godzinie ośmej wieczorem. Wiadomo czyniemy, iż w obecności Domnika Amca lat 55 oraz Wojciecha Więckowskiego lat 56 liczących obywateli w Jędrzejowie zamieszkałych zaszło Religijne Małżeństwo między Marcinem Karwackim Aptekarzem wdowcem, rok 56 liczącym, urodzonym w Krakowie na Kazimierzu, Katolikiem w mieście Jędrzejowie zamieszkałym, synem Stanisława i Maryanny KARWACKICH, małżonków zmarłych na Kazimierzu w Krakowie, usamowolnionym, a Helena Kasińską Katoliczką, panna w niewiadomym miejscu urodzoną, rok 35 liczącą, córka Józefa Kasińskiego i Magdaleny Wielochowskiey, podobnież w nieznanym miejscu zmarłych, w mieście Jędrzejowie w służbie zostającą, usamowolnionej. Małżeństwo poprzedziły trzy Zapowiedzi w dniach 29 sierpnia, 6 i 13 września i roku bieżącego w niedziele o godzinie 12 w południe. Pomawianie żadne nie zaszło. Małżonkowie nowi żadnej umowy przedślubnej nie zrobili. Akt ten Ślubującym i świadkom przeczytany przez ślubujacego i świadków został podpisany: ks. Bonawentura Kruszelnicki Proboszcz parafii Jędrzejowskiej, Dominik Amc, Wojciech Więckowski, Marcin Karwacki.
W metrykach jest tylko akt ślubu z sierpnia 1828, po śmierci Zofii Karwackiej (z którą miał córkę Teresę, żonę aptekarza w Miechowie) pierwszej żony Marcina w maju 1828, drugą została Helena Kasińska, matka Sebastiana, prawdopodobnie zmarła w 1830 gdyz w 1837 roku Marcin pozostawia żonę Eufrozynę 1 voto Amcowa /Amf ?.
JEDRZEJÓW 1830/ 6 zgon
HELENA z Kasinskich KARWACKA 1794-1830; 8 stycznia 1830 o 8 rano stawił się JPan Marcin Karwacki, oraz nob. Franciszek Walecki podsedzia (?), oświadczył ze 7 lutego 1830 o godz. 22 zmarła HELENA z Kasinskich Karwacka lat 36 licząca, zostawiwszy owdowiałego męża MARCINA KARWACKIEGO z czworgiem dzieci: Sebastianem, Nikodemem, Kazimierzem…… i Heleną . Nie jest wymieniony Kwiryn Wojciech , który wcześniej zmarł w 1825 roku.
Jeszcze w 1832 roku pomagał Marcinowi w aptece wnuk MARCIN FRANCKI lat 23 (syn aptekarza z Miechowa Dominka Francke i Teresy z Karwackich) , tutaj w domu 25 urodził mu się syn ADAM FRANCKI, 24 grudnia 1832/7
ZGON MARCINA:(paraf.Jędrzejów, zgony poz. 18/1837):Działo się w Mieście Jędrzejowie 11 stycznia 1837 roku, o godzinie dwunastej w południe stawili się Wielmożny Dominik Francki Aptekarz z Miechowa lat 50 i Dominik Bolechowski Obywatel z Jędrzejowa, lat trzydzieści osiem liczący, oświadczyli nam, że w dniu ósmego bieżącego miesiąca i roku o godzinie trzeciej po północy, umarł w Jędrzejowie w domu pod numerem 45 MARCIN KARWACKI, Katolik, Aptekarz żonaty lat sześćdziesiąt osiem mającym, zostawiwszy po sobie owdowiałą żonę Eufrozynę z pierwszego ślubu Amfewą. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Karwackiego, akt ten stawiającym przeczytawszy z których pierwszy ust Zięciem zmarłego podpisaliśmy.
Po upływie czasu dotarłem do nowych informacji: aptekarz jędrzejowski Marcin Karwacki (1768 - 1837) miał 3 żony ; Zofia ze Stadnickich (zm. 1828 w Jędrzejowie); Helena z Kasińskich ( zm. 1830 w Jędrzejowie); Eufrozyna z Zagajewskich 1 voto Amf (zmarła w 1848) w Sieciechowicach. Oprócz córki Teresy Franckiej w Miechowie, miał synów Sebastiana (1824), Kwiryna Wojciecha (1825-1825), Nikodema (1827), Kazimierza Aleksandra (1828, osiadł w Warszawie), oraz najmłodsza córkę Helenę (1830, wyszła ona w 1849 w Sieciechowicach za Dutkiewicza z Jędrzejowa).Jeszcze w 1832 roku pomagał Marcinowi w aptece wnuk MARCIN FRANCKI lat 23 (syn aptekarza z Miechowa Dominka Francke i Teresy z Karwackich) ożeniony z Lemańska, tutaj w domu 25 urodził mu się syn ADAM FRANCKI, 24 grudnia 1832/7 ..Około 1835/1836 MARCIN KARWACKI sprzedał dom i aptekę WOJCIECHOWI FRANZIA z Kielc,
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Dom Jędrzejów 5 u Franzich
Marcin Karwacki zmarł w 1837 roku w domu nr 45 a więc najpewniej wcześniej sprzedał aptekę i dom Jędrzejów 5 Franzim..Około 1835/1836 MARCIN KARWACKI sprzedał dom i aptekę WOJCIECHOWI FRANZIA z Kielc, który po założeniu rodziny zapewne osiadł właśnie w Jędrzejowie około 1835 roku, jak można wnosić z metrykaliów tej rodziny:
Księga - Małżeństwa (M)
Rok Akt Imię Nazwisko Naz. Matki Imię Nazwisko Naz. matki Parafia Uwagi Dodał
1835 41 1807 Wojciech Franzia & Emilia Petz Kielce (Katedra) 28 luty 1835
1847 13 1807 Wojciech Franzia WDOWIEC S, Teodora i Franciszki Kaczorowska & Izabella Jozef Przemyska Józefa Zarzecka Pińczów 26 kwiecień 1847
1 ślub Katedra kielecka 1835/41 1807 Wojciech Franzia , kawaler, aptekarz w Kielcach zamieszkały , w Pinczowie urodzony z Teodora i Tekli; lat 25 & Emilia Petz, c. WWP Jana i Konstancji z Woroczyluw małżonkow Petz; obywateli w mieście Warszawie, Oyca już zmarłego i matki żyjącej tamże urodzona lat 20 majaca, w Kielcach przy krewnych bawiącą.. Kielce (Katedra) 28 luty 1835
2 slub Pińczów 1847/13 1807 Wojciech Franzia WDOWIEC S, Teodora i Franciszki Kaczorowska & Izabella c. Józefa Przemyska Józefa Zarzecka Pińczów 26 kwiecień 1847 ,
WOJCIECH FRANZIA OSIADŁ W JEDRZEJOWIE w domu apteki nr 5, gdzie miał dzieci:
Z EMILIA PETZ:
1836/66 -1839/31 Helena Franz , c. Wojciecha lat 31/ lat 32 aptekarza i Emili Petz lat 25 Jędrzejów
1838/ 5 LUDOMIR Teodor Franzia Wojciech lat 31 aptekarz w Jedrzejowie Emilia Jedrzejów 5 Sw.dr Jan Domagalski z Kielc i Marianna Bekowska z Kielc Aptekarka
1839/ 60 Leonarda Franzia Jędrzejów
1841/ 192 Józefa Franzia Jędrzejów
1845/ 24 Feliks Franzia Jędrzejów
Z IZABELA PRZEMYSKA:
1850/ 162- 1851/14 Ewa Franzia Jędrzejów
1850/ 161 Wanda Franzia Jędrzejów
1857/ 153 Kunegunda Franzia Jędrzejów
1863/ 209 Jan Franzia Jędrzejów
ZGONY
1812-1846 149 Emilia lat 34 Franzia Jędrzejów zona Wojciecha aptekarza w Krakowie
1839/ 31 Helena lat 3 Franzia Wojciech Emilia Jędrzejów
1843/ 68 Ludwika Franzia Wojciech Łucja Jędrzejów
1851/ 14 Ewa Franzia Wojciecha Jędrzejów
1852 / 76 Sebastian Franzia Józefa Franzia Pińczów
KIEDY DOM I APTEKA zostały sprzedane Przypkowskim ? Obecnie całkowicie zmieniony w stosunku do fotografii z polowy XIX wieku, stanowi lewy, wyższy gmach Muzeum im. Przypkowskich, a w jego zbiorach są stare instrumenty i naczynia aptekarskie, może jeszcze po Marcinie Karwackim ?!
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Bardzo ciekawą postacią Jędrzejowa przełomu XVIII/XIX wieku jest EUFROZYNA Zagajewska (1772-1848)
1 voto Amf
2 voto Karwacka
Wszystko wskazuje na to, że a EUFROZYNA z Zagajewskich 1) Antoniowa Amf 2) Marcinowa Karwacka, to wspaniała kobieta, która po śmierci męża w styczniu 1837 roku wychowywała jego dzieci: Sebastiana Jana (ur 1824) Kasińskiego-Karwackiego i Helenę (ur 1830) Karwacką, Nikodema Kaszynskiego-Karwackiego (ur IX.1827) i Kazimierza Aleksandra (ur II 1828) Kaszynskiego-Karwackiego. Od 58 roku życia gdy wyszła za Marcina Karwackiego z 4 kilkuletnich, drobnych dzieci - do śmierci w wieku 76 lat w 1848 roku poświęciła się wychowaniu pasierbów. Przygotowała ich do samodzielnego życia, założenia własnej rodziny i jej utrzymania.
OGROMNY SZACUNEK DLA JEJ POSWIĘCENIA ! CZEśĆ JEJ PAMIECI
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Z dziejów jednego życia:
EUFROZYNA Zagajewska córka urodzona ok 1772 roku w Bachowicach k. Spytkowic w Galicji Austriackiej z Jakuba Zagajewskiego *) i Teresy Orlińskiej vel Ordynskiej zmarłych tu w Królestwie ??? we wsi Morawicy,
•) Jakub Zagajewski Dziedzic części wsi Rusocice pisarz - Krzeszowice par. loco - - 1732 (Żródło: nad. Tomasz Pasteczka, na podst.: Spis ludności 1790-122; Inf. dodatkowe: Lista rodzin szlach. woj.krak. 1790)
Miała brata WINCENTEGO ZAGAJEWSKIEGO ur w 1791 roku (ur w parafii Krzeszowice.. w wsi Modliszki Małe na ekonomii zostający; s. już zmarłego w Morawicy Jakuba i
mieszkającej tam matki Teresy Ordynskiej ) w obecności matki zawarł 4 listopada 1818/ akt 36 ślub w Jędrzejowie z Franciszka Jankowska lat 16, c. zmarłego Stanisława i żyjącej Konstancji z Czaptulowiczów; świadkowie JMPanowie Dominik Anc lat 45, Jerzy Englert lat 36, Jendrzej Dlugosz lat 36, Kazimierz Łuszczkiewicz lat 42 obywatele w Jędrzejowie zamieszkali.
Drugi ślub brata Eufrozyny: WINCENTY ZAGAJEWSKI ur 1792 w parafii Krzeszowice, wg aktu ślubu w par. św. Floriana 1822/slub 35 z dnia 26 maja; wdowiec po Franciszce z Jankowskich zmarłej w Jedrzejowie; ekonom we wsi Góry, woj. Krakowskie, obw. Miechowski, pow. Skalbmierzyce zamieszkały lat 30, ur w par. Krzeszowice w Wolnym Mieście Krakowie, syn nieżyjących JAKOBA ZAGAJEWSKIEGO NIEGDY DZIEDZICA wsi części RUSOCICE zmarłego w parafii MORAWICA okręgu Krakowskiego i Teresy z Ordynskich & z Panna Apolonia Poplawską, panna lat 22 ur w par. Wsz. Sw. Obecnie w domu rodzinnym ojca Jana Popławskiego Kleparz 17 i Anny z Rumińskich.
Eufrozyna miała też siostrę TEKLE MAŁGORZATE ZAGAJEWSKA ur 1793 w Czernichowie c. Jakoba i Teresy z Ordynskich Zagajewskich, mieszkająca w 1823 roku w Krakowie przy Floriańskiej 566, kiedy u NPM. 1823/sl 41 wyszła za JMPana Antoniego Chryścinskiego, majstra profesji krawieckiej, zam. Florianska 546; lat 33 ur w par. Wsz. Sw, jako syn Jana i Elżbiety Krzyżanowskich nieżyjących; wdowiec po Magdalenie Chryscinskiej zm. W paraf. NPM; świadkami byli Jmośc Panowie Jakob Konarski Majster prof. Krawieckiej Rynek Główny 13; Józef Handel majster prof. Krawieckiej Szpitalna 609; Stanisław Wilniowski rymarz Florianska 546, Pawel Prawdzicki, majster prof. Garbarskiej na Piasku 94.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Eufrozyna Zagajewska z 1 ślubu żona Antoniego Amf
W pierwszym związku Eufrozyna Zagajewska była drugą żoną Antoniego Amf, który w wieku 90 lat umiera w Jędrzejowie 29 grudnia 1821, a więc był urodzony w w 1731 roku,
- * w 1803 roku umiera jego pierwsza żona ANNA Piaskowskich Amf lat 73 a wiec urodzona w 1730 roku,
- * 10 kwietnia 1808 Eufrozyna już Amf urodziła mu syna Adalbertusa Georgiusa; chrzestnymi byli Laurenty Drzewiecki z Jędrzejowa i nobil. Katarzyna Potocka z Latczyna. Zmarł w wieku 9 lat 17 sierpnia 1817.
- * 1812 czerwiec 27 umiera 2 tygodniowy ANTONII AMF, syn Antoniego i Rosy
Amf Antoni był sędziwym już wdowcem po Annie Piaskowskiej vel Piaseckiej ( ich ślub w Jędrzejowie 13 maja 1772 roku: 1772sl 13/maj 18 Honestus Antoni Amph & 1772 Anna Piaskowska vel PIASECKA de Monasterio ; świadkowie HH. Stefan Michalkiewicz i Pan Stanislaw Zygmuntowicz de Monasterio; Jędrzejów; w 1803 roku Anna Piaskowska Amf ,zmarła w Jędrzejów, prawdopodobnie przez 31 lat bezdzietni. Umierając w 1803 roku jego pierwsza zona ANNA Amf lat 73 a wiec urodzona była w 1730 roku,-
W pierwszym związku Eufrozyna Zagajewska była drugą zona Antoniego Amf, który w wieku 90 lat umiera w Jedrzejowie 29 grudnia 1821/, a więc był urodzony w w 1731 roku, Daty i miejsca ślubu Eufrozyny z Amfem nie znamy najpewniej 1806-7, ale znamy daty urodzin i śmierci ich synów w Jedrzejowie:
* 10 kwietnia 1808 Eufrozyna już Amf urodziła mu syna Adalbertusa Georgiusa; chrzestnymi byli Laurenty Drzewiecki z Jedrzejowa i nobil. Katarzyna Potocka z Latczyna ? na S od Jedrzejowa . Zmarł w wieku 9 lat 17 sierpnia 1817. /zgon 126 Wojciech Jerzy Amf ; 9 mies. syn Antoniego i Eufrozyny Zagajewskiej Amf Jędrzejów 178
* 1812- 1812 czerwiec 27 /zgon 103 Antoni Amf 2 tyg. syn Antoniego i Rózy Amf Jędrzejów 178; urodził się 12 czerwca 1812/akt 74 zglosil Antoni Amf obywatel lat 60 (ur 1752 ?) w mieście Jędrzejowie zamieszkały w domu 182, spłodzone z niego i jego małżonki Eufrozyny z Zagajewskich lat 36 (ur. 1776) ; świadkowie ogrodnik klasztorny Franciszek Janosinski lat 48 i Jan Wegrecki organista farny lat 28,
W 1821 roku w grudniu zmarł 90 letni Antoni Amf ( (1731 - 1821 grudzień 29) zgon 120 Antoni Amf lat 90 Jędrzejów). EUFROZYNA w wieku 49 lat została wdowa, bezdzietmą.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Eufrozyna z Zagajewskich Amf - KARWACKA
Pozostaje wdową przez 14 lat jak podaje akt ślubu z 1830 roku) mieszka pod numerem 1 w gminie Sudoł (1 km na NWW od Jędrzejowa) .
W 1830 roku wychodzi po raz drugi za mąż w wieku 58 lat za MARCINA KARWACKIEGO aptekarza w Jędrzejowie., wdowca po Mariannie ze Stadnickiech (zmarłej w 1828 roku) i Helenie z Kasinskich (zmarłej w 1830 roku). Są trzy zapowiedzi 24, 31 stycznia i 7 lutego. Nie było zahamowań i umowy przedślubnej.
Okoliczności zawarcia tego związku 62 letniego Marcina Karwackiego 58 letniej Eufrozyny z Zagajewskich 1v. Amf, są szczególnie krytyczne. 62 letniemu Marcinowi Karwackiemu 8 stycznia 1830 rodzi się córka Helena, a jednocześnie umiera w połogu żona i matka Helena z Kasinskich Karwacka.
JEDRZEJÓW 1830/4 urodz
HELENA KARWACKA 8 styczeń 1830: Stycznia 1830 o 8.30 stawił się JPan Marcin Karwacki aptekarz lat 60 liczący w obecności nob.. Franciszka Leckiego (?) sedziego…. I Jana Nag… organisty, pokazał dziecię urodzone w domu pod numerem 5, 7 stycznia o 19 z jego małżonki Heleny z Kasińskich lat 36; chrzestnych nie było albowiem dziecko ochrzczone tylko z wody – (w trybie zagrożenia życia ?).
Pospiech był oczywisty, poród był trudny skoro nie przeżyła go Helena Kasinska-Karwacka:
JEDRZEJÓW 1830/ 6 zgon
HELENA z Kasińskich KARWACKA 1794-1830; 8 stycznia 1830 o 8 rano stawił się JPan Marcin Karwacki, oraz nob. Franciszek Walecki podsędzia (?), oświadczył ze 7 lutego 1830 o godz. 22 zmarła HELENA z Kasinskich Karwacka lat 36 licząca, zostawiwszy owdowiałego męża MARCINA KARWACKIEGO z czworgiem dzieci: Sebastianem, Nikodemem, Kazimierzem…… i Heleną . Nie jest wymieniony Kwiryn Wojciech , który wcześniej zmarł w 1825 roku.
Już 11 lutego 1830, o godz. 10.00 odbył się ślub Marcina Karwackiego z EUFROZYNA z Zagajewskich Amf:
JEDRZEJÓW 1830/5 śluby: Działo się w mieście Jędrzejowie dnia 11 lutego 1830 roku o godz.. 10.00 wiadomym czynimy, ze obecności urodz/nobil Jedrzeja Długosza Burmistrza lat 45 Dominika Amca obywatela Jędrzejowa zostało zawarte religijne małżeństwo między: MARCINEM KARWACKIM wdowcem, aptekarzem, katolikiem z pod numeru 5, urodzonym w Krakowie na Kleparzu (błąd metryka z Kazimierza od Bożego Ciała) w Jędrzejowie zamieszkały, rok 67 liczący syn Stanisława i Marianny Karwackich zmarłych tamże, usamowolnionym (!?) oraz EUFROZYNA z Zagajewskich z 1 ślubu Amfowa, katoliczka, rok 58 licząca z pod numerów 1 w gminie Sudoł zamieszkała (1 km na NWW od Jędrzejowa) , owdowiała od lat 14, córka urodzona w Galicji Austriackiej z Jakuba Zagajewskiego i Teresy Orlińskiej zmarłych tu w Królestwie we wsi Morawicy, a urodzona we wsi Bachowicach / na S od Spytkowic i Zatora, usamowolniona. Trzy zapowiedzi 24, 31 stycznia i 7 lutego. Nie był zahamowań i umowy przedślubnej.
TAK więc w „starej aptece” 62 letniego Marcina Karwackiego jest nowa gospodyni 58 letnia EUFROZYNA KARWACKA, czworo dzieci:
- 6 letni Sebastian, - nie ma Kwiryna Wojciecha ur/zm 1825, - 2,5 letni Nikodem,- 2 letni Kazimierz Aleksander, - miesięczna Helena.
Jest także jako subiekt apteczny nobil/urodz. MARCIN FRANCKi wnuk Marcina Karwackiego, który w Jędrzejowie 6 listopada 1831 roku żeni się z panną Julianna Lemańską, a już 24 grudnia 1831 rodzi im się syn ADAM FRANCKI, którego chrzestną jest babka z Miechowa Teresa z Karwackich Francka (zmarła dopiero w 1850 roku w wieku 63 lat). Marcin Francki zmarł wcześnie 15 października 1848 (jako sekretarz kasy w Miechowie), pół roku przed ojcem Dominikiem Franckim (zm. 20 maja 1849). .
Około 1835/1836 Marcin Karwacki sprzedaje aptekę Wojciechowi Franziemu z Kielc, ale rodem z Pińczowa, który przejmuje tez dom Jędrzejów 5. Karwaccy musieli się przenieść do nowego prawdopodobnie nr 45 bo tam wkrótce zmarł Marcin Karwacki.
JEDRZEJÓW 1837/.18 zgony; MARCIN KARWACKI 1768-8.I.1837 syn Stanisława i Marianny Karwackich z Krakowa Kazimierza. 15 stycznia 1837 roku stawili się DOMINIK FRANCKI aptekarz z Miechowa (zięc zmarłego, mąż Teresy Karwackiej) i Dominik Boluchowski (?) obywatel z Jędrzejowa lat 30 i oświadczyli, ze 8 stycznia 1837 o 3 w nocy zmarł w domu pod numerem 45 (a nie nr 5) MARCIN KARWACKI aptekarz lat 58 ( faktycznie 69) po sobie pozostawił owdowiałą Eufrozynę z 1 związku Amf. Nie ma wzmianki o dzieciach, czy świadomie zrobił to zięć Francki ?
Tak więc 65 letnia Eufrozyna z Zagajewskich Amf Karwacka po raz drugi zostaje wdową, wychowując 4 dzieci męża:
- 13 letni Sebastian, - 9,5 letni Nikodem,- 9 letni Kazimierz Aleksander, - 7 letnia Helena.
ROK 1837….. 1846 dojrzewanie ?
Nieznane były nam losy Sebastiana Kasinskiego - Karwackiego po śmierci Ojca Marcina w 1837 roku. Miał wtedy 13 lat, matka Helena zmarła w 1830 roku przy porodzie córki, też Heleny Karwackiej. Pozostała 3 zona Marcina, Eufrozyna z Zagajewskich 1) Amf 2) Karwacka.. Pozostała po Marcinie wdowa EUFROZYNA KARWACKA miała 65 lat, czy była w stanie wychowywać gromadkę tych dzieci ? Czy możliwa była pomoc ich przyrodniej siostry TERESY z KARWACKICH Francke w Miechowie, skoro ona już miała 49 lat, i żyła jeszcze 13 lat, mając kilkoro własnych dzieci ?.
ROK 1846 Sebastian Jan Karwacki w Powstaniu Krakowskim
Sebastian Karwacki jako 22 letni (o 36 lat młodszy od swojej przyrodniej siostry Teresy Karwackiej-Franckiej z Miechowa) jest pisarzem prewentowym w Igłomni. Tutaj zorganizował dla Ludwika Mazarakiego w 1846 oddział włościan, za co został ukarany poborem “w sołdaty”, decyzją namiestnika zamienionym na pół roku twierdzy w Zamościu. (Notatka z akt sądowych). W roku 1846 j
Jako pisarz prewentowy ( miał 22 lata) we wsi Igłomnia w powiecie miechowskim odczytał włościanom odezwę „podburzającą” i był obecny przy rozbrajaniu strażnika Janowskiego. Z polecenia wójta S. Dobrzańskiego uzbrojony w pistolet odwoził popisowych do wsi Luborzyca do oddziału Mazarakiego. Zgodnie z orzeczeniem Komisji Śledczej z 4/16 V 1846 sprawę przekazno do wyjaśnienia naczelnikowi wojskowemu guberni radomskiej. Orzeczenie KŚ z 13/25 VI 1847: WCIELIC DO WOJSKA NA POCZET POBORU. 12/24 VII NAMIESTNIK zatwierdził dodając, że gdyby okazało się, że nie nadaje się do służby wojskowej ZAMIENIĆ na 6 MIESIECY TWIERDZY W ZAMOŚCIU (AGAD SKŚ I/1680, 2139) (Żródło: UCZESTNICY RUCHÓW WOLNOSCIOWYCH W LATACH 1832-1955. Królestwo Polskie. Przewodnik biograficzny. Ossolineum 1990, str. 219)
Jeszcze – przed 1848 dzierżawca „Wielkich Dołów” w Sieciechowicach
Nowe (17 luty 2015) metryki w genetece polskiej i GenBazie, ich analiza dają nowe informacje z życia SEBASTIANA JANA KARWACKIEGO.
Już przed 1848 rokiem, a więc niebawem po wyjściu z twierdzy w Zamościu Sebastian Karwacki raptem 24 latek obejmuje dzierżawę w SIECIECHOWICACH, folwarku „WIELKI DÓL”
Wielki Dół – przysiółek w Polsce położony w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Miechów, przy DK7. Wieś Wielki Dół do 1958 istniała pod nazwą "Szczepanowice - Wielki Dół" jako jedna z parcel Szczepanowic, w 1958 została administracyjnie oddzielona i stała się samodzielną wsią.[potrzebne źródło] W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
tutaj właśnie ma miejsce SMIERĆ EUFROZYNY ..
…. w 1848 roku umiera ostatnia żona Marcina Karwackiego, macocha Sebastiana 76 letnia EUFROZYNA ZAGAJEWSKICH 1) Amfowa 2) Karwacka. Stało się to 11 lat po śmierci Marcina, a więc przeniosła się z Jędrzejowa do Sieciechowic dlaczego do SEBASTIANA… widocznie byli cały czas jedną rodziną…
SIECIECHOWICE 1848/ zgon 23/str 87 Dnia 12 maja 1848 o 8 rano stawili się Piotr Mastecki lat 30 i Wojciech Stachurski lat 40 liczący zagrodnicy we wsi Sieciechowice zamieszkali i oświadczyli, ze 10 maja o 2 w nocy w domu pod nr 39 umarła Eufrozyna Karwacka, lat 76, zam w Sieciechowicach.
Przy bracie Sebastianie zamieszkała też najmłodsza siostra HELENA KARWACKA (ur w styczniu 1930) c. Heleny i Marcina Karwackich z Jędrzejowa; siostra Sebastiana:
SIECIECHOWICE ślub 1849 wrzesień 8/204 spis; FRANCISZEK (ur 1811) DUKWICZ vel DUTKIEWICZ lat 38 wdowiec kominiarz w Jedrzejowie & HELENA KARWACZKA lat 19; świadkowie Jan Koturski organista i Tomasz Łeczny kościelny. Można przypuszczać, że Franciszek Dutkiewicz był synem Jana (ur 1773) Dutkiewicza vel DUKWICZA , chrzestnego Sebastiana w Jędrzejowie w 1824 roku.
19 kwiecień 2015 odnajdujemy Kazimierza Aleksandra w Chobędzy a potem w Warszawie:
Chobędza (miedzy Wolbromiem a Miechowem, na N od Imbramowic i Sieciechowic) ; parafia Gołcza Małopolska Zapowiedz slubu
Między KAZIMIERZEM ALEKSANDREM KARWACKIM, kawalerem iPanna JUSTYNĄ OBTOŁOWICZÓWNA wiadomym czynimy, iż w przytomności zgromadzonego na nabożeństwie ludu wiernego ogłoszone zostały 3 zapowiedzi przyrzeczonego małżeństwa między:KAZIMIERZEM ALEXANDREM KARWACKIM , kawalerem, pisarzem prowentowym, urodzonym w Jędrzejowie, a zamieszkałym w Chobędzy synem niegdy Heleny Kaszynskiej / Kasinskiej-Karwackiej wolnej (i Marcina Karwackiego aptekarza w Jędrzejowie), lat 23 mającym a Panna JUSTYNA OBTOŁOWICZ panną ... urodzona w Krakowie, a zamieszkałą Chobędzy, córką małżonków Obtułowiczów nieżyjących z Krakowa , lat mającą 26 Zapowiedzi były 12, 19, 26 stycznia 1851.
1851/ 0 Kazimierz Karwacki Justyna Obłołowicz Gołcza
MIELI córkę JOZEFE KARWACKA:
1828 KAZIMIERZ Aleksander KARWACKI syn Sebastiana i Heleny z Kasinskich w Jędrzejowie Justyna Ob./ptołowicz rodzice Józefy
1850 ur JÓZEFA KARWACKA córka Kazimierza Karwackiego i Justyny Ob/ptołowicz w 1881 / 368 roku wyszła za Stanisława Mieczysława Beklęwskiego w par. Wsz. Sw
1881/368 par. Wsz. Sw. Warszawa
W obecności świadków Kazimierza Kaplińskiego…. Uczelni oraz Józefa Łuckiego stolarza
1857 STANISŁAW MIECZYSŁAW BEKLEWSKI lat 24 syn Mikołaja i Olimpii z domu Wardęckiej; ul, Twarda 1090 e; były urzędnik pałacu sadów … oraz & 1860 JÓZEFA KARWACKA c. Kazimierza Aleksandra Karwackiego i Justyny Optołowicz, panna przy rodzicach lat 21, ur we wsi Skała w kieleckiej guberni, c. Kazimierza u Justyny Optołowicz z parafii sw. Andrzeja, a obecnie na ul. Twardej pod numerem 1191 w parafii Wsz. Sw.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
METRYKALIA Jedrzejowskie:
Zgony Jedrzejów
1803 Anna Amf Jędrzejów
1821/ 120 Antoni Amf Jędrzejów
1812 /103 Antoni Amf Jędrzejów
1817/126 Wojciech Amf Jędrzejów
1803/Anna Piaskowska Amf Jędrzejów
1812 czerwiec 27/ zgon 103 Antoni 2 tyg. syn Antoniego i Róży Amf Jędrzejów 178; urodził się 12 czerwca 1812/akt 74 zgłosil Antoni Amf obywatel lat 60 (ur 1752 ?) w mieście Jędrzejowie zamieszkały w domu 182, spłdzone z niego i jego małżonki Eufrozyny z Zagajewskich lat 36 (ur. 1776) ; świadkowie ogrodnik klasztorny Franciszek Janosinski lat 48 i Jan Wegrecki organista farny lat 28
1817 sierpień 17/zgon 126 Wojciech 8 mies. syn Antoniego i Eufrozyny Zagajewskiej Amf Jędrzejów 178
1731 - 1821 grudzień 29/ zgon 120 Antoni Amf lat 90 Jędrzejów
1830/ 6 Helena przy porodzie c. Heleny Karwacki Jędrzejów
1837 /18 Marcin Karwacki Jędrzejów
xxxxxxxxxxxxxxxx
Sluby Jedrzejów
1772/13 Antoni Amph & Anna Piaskowska Jędrzejów/ Monasteiro
1772sl 13/maj 18 Honestus Antoni Amph & 1772 Anna Piaskowska de Monasterio ; swiadkowie HH. Stefan Michalkiewicz i Pan Stanislaw Zygmuntowicz de Monasterio; Jędrzejów Monasterio
1808sl 4/ luty 6 Dominik Frantzke & 1808 Teresa Karwacka c. Marcina i Zofii Jędrzejów
1831sl18/ Marcin Francki . s. Dominika i Teresy z Karwackich; aptekarzy w Miechowie & 1831 Julianna Lemanska Jędrzejów
1830 sl5/luty 11 Marcin aptekarz, wdowiec po 1) Zofii 2) Helenie ; syn Stanisława i Marianny Karwacki & 1830 Eufrozyna c. Jakuba i Teresy z Orlińskich Amfowa z Zagajewskich Jędrzejów
1828sl21/ Lipiec 19 Marcin s. Stanisława i Marianny Karwacki & 1828 Helena c. Józefa i Magdaleny Wielochowskiej Kaszyńska Jędrzejów
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
AMFOWIE z Jędrzejowa – Antoni 1. Mąż Eufrozyny
Księga - Zgony (Z)
L.p. Rok Poz. Imię Nazwisko Akt Miejscowość Uwagi Dodał
1 1803 943 Anna Amf Jędrzejów
2 1821 4161 Antoni Amf 120 Jędrzejów
3 1812 2711 Antoni Amf 103 Jędrzejów
4 1817 3497 Wojciech Amf 126 Jędrzejów
ZAGAJEWSCY z Jędrzejowa – Wincenty brat Eufrozyny
Księga - Małżeństwa (M) Brat Eufrozyny
Lp. Rok Akt Imię Nazwisko Imię Nazwisko Miejscowość Uwagi Dodał
1 4 listopad 1818 36 Wincenty Zagajewski Franciszka Jankowska Jędrzejów syn Jakuba i Teresy Ordynskiej; pos. Rusosic k. Zatora;
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
http://www.jedrzejowska.net/co-sie-stal ... kim-rynku/
(za zgoda autora p. Krzysztofa Slusarka)
Co się stało z ratuszem na jędrzejowskim Rynku?
Od kiedy oddano do użytku północną obwodnicę Jędrzejowa, wiele osób zastanawia się jak zagospodarować Rynek. Padają też pytania o istniejący kiedyś w tym miejscu ratusz miejski. Jędrzejów, będąc miastem lokowanym na prawie niemieckim, posiadał w miarę regularną zabudowę, której centralnym punktem był Rynek. Tam też znajdował się ratusz, gdzie swoją siedzibę miały władze miejskie. W niektórych publikacjach dotyczących historii Jędrzejowa pojawiają się różne wzmianki na temat tej budowli. Na przykład Piotr Paweł Gach w artykule zamieszczonym w książce „Cystersi w Polsce” (Kielce 1990) przytoczył opis ratusza, z którego wynikało, że był to dość okazały budynek. W wydanej z okazji 700-lecia nadania praw miejskich książeczce „Ziemia Jędrzejowska” (Warszawa 1971), znalazł się natomiast szkic przedstawiający ratusz jako budynek utrzymany w stylu renesansowym.
Obie te wzmianki nie są ścisłe: rysunek zapewne odnosił się do budowli wystawionej w XV lub XVI w., która na początku XVIII stulecia uległa zniszczeniu, zaś przytoczony przez P. P. Gacha dokument opisywał ratusz zbudowany w latach 60. XVIII w. (w dodatku nie zawierał informacji o tym, z jakiego materiału był zbudowany).
Tymczasem w pochodzących z 1792 r. aktach sporu sądowego pomiędzy miastem Jędrzejowem a klasztorem oo. Cystersów znajduje się następujący opis ratusza: „dom z kamienia białego opoczystego, murowany, w środku Rynku będący, na miejscu dawnego ratusza miejskiego (…) przez ostatecznie zmarłego opata, o jednym piętrze, wystawiony, w którym na dole i górze znajduje się izb kilka, mury znacznie porysowane”.
Z dokumentu tego wynika, że ratusz, zbudowany z opoki, wystawiony został przez opata Jana Wojciecha Ziemnickiego. Niemniej w 1792 r. stan tego budynku nie był najlepszy.
Ratusz popadł w ruinę
Fakt, że ratusz zbudowano z opoki, w dodatku go nie otynkowano, spowodował, że szybko budynek ten popadł w ruinę. Już w pierwszej dekadzie XIX w. pojawiać się zaczęły wzmianki o konieczności remontu. Dopiero jednak w 1816 r. planowano przebudować ratusz na koszary dla jednej kompanii piechoty. Kiedy jednak władze Królestwa Polskiego zrezygnowały z utrzymywania wojska w Jędrzejowie (w czasach Księstwa Warszawskiego był tu garnizon), projekt przebudowy upadł.
Jędrzejowski ratusz był wtedy w opłakanym stanie i – jak się wydaje – był opuszczony, gdyż magistrat mieścił się w pomieszczeniach wynajętych od jednego z mieszczan. W tej sytuacji w 1819 r. nakazano rozbiórkę, przy czym budowniczy wojewódzki (tj. odpowiednik dzisiejszej służby architektoniczno-budowlanej) oszacował, że zysk ze sprzedaży uzyskanych materiałów – po odjęciu kosztów rozbiórki – powinien wynieść 3250 złp.
Cztery licytacje
Sprawa rozbiórki ratusza przeciągnęła się jednak o kilkanaście miesięcy. Dopiero po tym, jak 20 maja 1820 r. namiestnik Królestwa Polskiego gen. Józef Zajączek wydał oficjalne polecenie zburzenia ratusza (decyzja dotyczyła Jędrzejowa i Olkusza), ówczesny burmistrz Jędrzejowa Andrzej Długosz na 31 maja 1820 r. wyznaczył licytację czyli przetarg. Niestety, na wyznaczony termin nie zgłosił się żaden oferent. W tej sytuacji burmistrz zaproponował zorganizowanie licytacji in minus od kwoty 3250 złp (wartość materiałów jakie spodziewano się uzyskać z rozbiórki). 16 sierpnia 1820 r. miała się odbyła druga licytacja. W warunkach tego przetargu ustalono, że maksymalnie na zburzenie ratusza z kasy miejskiej można wydatkować 1500 złp, a osoba, która wygra licytację, będzie zobowiązana złożyć uzyskane z rozbiórki materiały w miejscach wyznaczonych przez burmistrza oraz uporządkować rumowisko. Okazało się jednak, że do licytacji – podobnie jak poprzednio – nie stanął żaden oferent.
Kolejna licytacja wyznaczona została na 12 października 1820 r. Mimo że cenę wywoławczą obniżono do 2000 złp, chętnych w dalszym ciągu nie było.
Do sprawy wyburzenia ratusza powrócono na wiosnę 1821 r., równocześnie jednak zmieniając zasady licytacji. Na mocy decyzji ministerstwa spraw wewnętrznych Królestwa Polskiego, czyli Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji z 2 czerwca 1821 r. osoba, która chciałaby podjąć się rozbiórki, wynagrodzenie miałaby otrzymać bezpośrednio z kasy miejskiej, a nie z sum uzyskanych ze sprzedaży pozostałości. Komisja poleciła też wyasygnować kwotę 5479 złp 22 gr z funduszu ekonomicznego miasta Jędrzejowa, zalecając równocześnie zmagazynowanie, a następnie sprzedaż wszystkich pozyskanych z rozbiórki materiałów.
Kolejna licytacja, wyznaczona na 28 lipca 1821 r., była już skuteczna. Jędrzejowski mieszczanin Kazimierz Łuszczkiewicz zgodził się rozebrać ratusz za 1499 złp 22 gr. Rozbiórka rozpoczęła się w październiku 1821 r., wtedy też zaczęto sprzedawać uzyskane materiały. Wyburzanie zakończyło się w kwietniu 1822 r.: K. Łuszczkiewicz uporządkował plac, czyli Rynek, nadając mu kształt podobny do obecnego.
Czas zbudować nowy ratusz
Od czasu wyburzenia ratusza, władze miejskie miały swoje biura w wynajmowanych pomieszczeniach. Z czasem okazało się, że jest to dość uciążliwe. W tej sytuacji 27 lutego 1839 r. komisarz powiatu kieleckiego raportował do władz gubernialnych, czyli do Rządu Gubernialnego Radomskiego (Jędrzejów leżał na obszarze tych jednostek administracyjnych), iż w mieście Jędrzejowie “areszt detencyjny nie jest dogodny, a policyjnego wcale nie ma”, dlatego jak najszybciej należy podjąć starania o wybudowanie nowego ratusza lub domu miejskiego, “w którym by prócz urzędu areszt detencyjny, policyjny i odwach mieścił się”. W odpowiedzi na to pismo władze gubernialne podzieliły potrzebę wzniesienie takiego gmachu, ale orzekły, że miasto Jędrzejów nie ma wystarczających dochodów, by rozpocząć budowę. Zaproponowano zaciągnięcie pożyczki z funduszy “remanentowych kas miejskich”; wcześniej jednak proszono o sprawdzenie, czy dochody miasta są wystarczające dla obsługi zadłużenia.
24 kwietnia 1840 r. komisarz powiatu kieleckiego przesłał do władz zwierzchnich oświadczenie burmistrza Jędrzejowa, z którego wynikało, iż dochody miasta “powiększają się i jest nadzieja, że z czasem jeszcze się powiększą”, co gwarantuje możliwość spłaty kredytu. Władze gubernialne zakwestionowały jednak tę deklarację, twierdząc, że “fundusze do dyspozycji rocznej przy kasie zostawione są nader szczupłe, nie można przeto będzie wysokiej zaciągnąć pożyczki”. W tej sytuacji zalecono “wyszukać i obrać stosowne place i takie domki, którychby za tanie pieniądze zakupić można”.
Domy Długoszów i Franzi
Pierwszą ofertę na złożyli małżonkowie Długoszowie, którzy zaoferowali sprzedaż za kwotę 16000 złp. jednego “z najpiękniejszych placów w Rynku” o szerokości 26 1/14 łokci i długości 186 łokci, mieszczącego się w Rynku pod nr 1. Owa szeroka na 15 i długa na 100 m parcela rozciągała się wzdłuż obecnej ul. Partyzantów i biegła od Rynku do obecnego Parku 700-lecia (w XIX w. domy w Rynku numerowane były inaczej niż obecnie). Władze powiatu kieleckiego i guberni radomskiej wstępnie zaakceptowały tę propozycję; zaczęto nawet przygotowywać się do opracowania planów budowy ratusza. Ostatecznie jednak projekt ten upadł.
W lutym 1841 r. pojawiła się druga lokalizacja: dom w Rynku nr 5 (obecnie budynek Muzeum im. Przypkowskich), należący do aptekarza Wojciecha Franzi. Wartość tego budynku szacowano na 22 tys. złp.
Miasto nie ma pieniędzy
Mimo że w dalszym ciągu dochody miasta na to nie pozwalały, wstępnie uzgodniono sprawę zakupu domu od W. Franzi. Władze gubernialne dokładnie sprawdzały jednak wszystkie koszty, m.in. wynajmu lokalu na potrzeby urzędu miejskiego (zgodnie z kontraktem z 1 stycznia 1841 r. ówczesny burmistrz Józef Jurkowski za 350 złp rocznie dzierżawił pomieszczenia na biura magistratu od Adama Anca, właściciela domu przy Rynku 27). Ostatecznie jednak 22 lutego 1842 r. ministerstwo spraw wewnętrznych odmówiło wyrażenia zgody na zakup nieruchomości “z powodu nieposiadania przez kasę miasta Jędrzejowa odpowiednich funduszów”.
Mimo negatywnej opinii ministerstwa, władze guberni radomskiej we wrześniu 1842 r. ponownie wniosły o wydanie zgody na zakup domu W. Franzi. Na mocy decyzji z 28 lutego 1843 r. komisja nakazała jednak odłożyć w czasie projekt zakupu domu na potrzeby magistratu.
27 maja 1843 r. Rząd Gubernialny Radomski trzeci raz poprosił o wydanie zgody na zakup nieruchomości od W. Franzi, ale 19 lipca 1843 r. ministerstwo podtrzymało dotychczasową decyzję.
Sprawa zakupu domu W. Franzi przy Rynku 5 ciągnęła się jeszcze w latach następnych: komisarz powiatu kieleckiego słał kolejne monity dotyczące tej sprawy, ale bez większego efektu. 11 kwietnia 1845 r. Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych ponownie odmówiła spełnienia prośby władz gubernialnych, ale jednocześnie nakazała, by zwrócono się do rodziny Długoszów z zapytaniem, czy nadal chcą sprzedać nieruchomość miastu i za jaką cenę. Kiedy jednak okazało się, że dom Długosza jest opuszczony i zniszczony, a koszty kupna domu W. Franzi były zbyt wysokie, 31 maja 1846 r. ministerstwo spraw wewnętrznych statecznie odmówiło wydania zgody na kupno nieruchomości.
Pozostał plac targowy
W ten sposób ostatecznie upadła idea odbudowy ratusza, czy też przekształcenia na magistrat jednej z kamienic usytuowanych przy Rynku. Rozległy plac, na którym kiedyś stał ratusz, przekształcono więc na plac targowy, na którym w czerwcu i październiku każdego roku odbywały się słynne, ustanowione w 1824 r., ośmiodniowe jarmarki na konie. Do zadań władz miejskich należało m.in. ustawienie specjalnych, drewnianych kozłów, z których sprzedawano różne towary. Ponadto magistrat zobowiązany był do zbudowania drewnianych barier oddzielających publiczność od ulicy. Po raz pierwszy zarówno kozły, jak i bariery wybudowano w połowie lat 20. XIX w., przy czym co kilkanaście lat trzeba było je reperować.
Krzysztof Ślusarek
© Gazeta Jędrzejowska. Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być kopiowana, powielana ani rozpowszechniana bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
gazeta@jedrzejowska.net
Sz. Pan Krzysztof Slusarek
ł.o.r.
Szczęśliwie trafiłem w sieci na Pana artykuł w Gazecie Jędrzejowskiej nt. Co się stało z ratuszem na jędrzejowskim Rynku? Wspomina Pan w nim kilkakrotnie dom nr 5 jakoby rodziny Franzich. Lecz był w tej rodzinie dosyć krótko. Mój prapradziadek (1768-1837) Marcin Karwacki aptekarz jędrzejowski (Jędrzejów 5) około 1835/1836 sprzedał dom i aptekę WOJCIECHOWI FRANZIA z Kielc. Może zainteresują Pana informacje o przeszłości mieszkańców tego obiektu przy Rynku 5 w Jędrzejowie.
Serdecznie pozdrawiam
Andrzej Karwacki Kraków
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx