Portal w trakcie przebudowywania.
Niektóre funkcje są tymczasowo wyłączone, inne mogą nie działać poprawnie.
Janów – Jonava, okr. kowieński
10.11.2015 11:09
JANÓW – Jonava,
miasto na Litwie, w okręgu kowieńskim. Tutejsze dobra ziemskie należały do Skorulskich, następnie Kossakowskich. Miasteczko założył Dominik Kossakowski. Pierwszy kościół katolicki w Janowie, jako filię kościoła parafialnego w pobliskich Skorulach, ufundowała w 1750 roku Maria z Zabiełłów Kossakowska. Z kolei biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski ufundował tu klasztor dla polskich trynitarzy wraz z kościołem pod wezwaniem św. Jakuba i plebanią, które zbudowano w latach 1791-93; kościół wzniósł znany architekt wileński Wawrzyniec Gucewicz. Klasztor został zamknięty przez władze carskie w 1831 roku w ramach represji po polskim Powstaniu Listopadowym 1830-31; klasztor przebudowano na koszary. W granicach administracyjnych Janowa są dzisiaj Skorule, w których ich właściciel Andrzej Skorulski wzniósł 1620-22 kościół katolicki św. Anny, a dzwonnicę przy nim ufundował w 1670 roku Rafał Zymunt Skorulski. Przed powstaniem państwa litewskiego w 1918 roku mieszkało w gminie janowskiej 4115 Polaków i 3488 Litwinów, a w 1897 roku w samej parafii janowskiej wśród 2695 parafian 60% było Polakami. Znalazło to nawet odzwierciedlenie w aktualnym wówczas powiedzeniu „Od Janowa do Datnowa wszędzie słychać polska mowa”. Mimo brutalnej litwinizacji prowadzonej tu od 1918 do 1991 roku (Litwa Kowieńska i Związek Sowiecki), w 2001 roku w rejonie janowskim mieszkało jeszcze 714 Polaków. Urodzili się tu: Jan Brzozowski (1900- po IX 1939), bankowiec, przemysłowiec, działacz społeczny w przedwojennym Wilnie i wykładowca w Instytucie Naukowym Handlowo-Gospodarczym tamże do 1939; Edward Pożerski (1829-1908 Paryż), uczestnik polskiego Powstania Styczniowego 1863-64 (naczelnik żandarmerii w Wilnie) i zasłużony działacz polskiej emigracji w Paryżu, związany z Adamem Czartoryskim; Leokadia Serafinowicz (1915-2007), aktorka, reżyserka, scenografka, autorka adaptacji teatralnych i scenariuszy filmowych, wieloletnia dyrektorka Teatru Lalki i Aktora "Marcinek" w Poznaniu, twórczyni polskiej lalkowej opery folklorystycznej, inicjatorka lalkowych musicali dla dzieci. Na tutejszym cmentarzu jest pochowany Józef Antoni Kossakowski (1772-1842), uczestnik powstania kościuszkowskiego 1794, generał wojsk francuskich, adiutant cesarza Napoleona I, przedstawiciel wojsk polsko-litewskich w jego sztabie, komendant 3. Brygady Kawalerii Narodowej wielkolitewskiej Rzeczypospolitej, jako jedyny Polak (obok Stanisława Wąsowicza) świadek abdykacji Napoleona w Fontainebleau. - Miastem partnerskim Janowa jest Kędzierzyn-
http://www.kworum.com.pl/Koźle.
miasto na Litwie, w okręgu kowieńskim. Tutejsze dobra ziemskie należały do Skorulskich, następnie Kossakowskich. Miasteczko założył Dominik Kossakowski. Pierwszy kościół katolicki w Janowie, jako filię kościoła parafialnego w pobliskich Skorulach, ufundowała w 1750 roku Maria z Zabiełłów Kossakowska. Z kolei biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski ufundował tu klasztor dla polskich trynitarzy wraz z kościołem pod wezwaniem św. Jakuba i plebanią, które zbudowano w latach 1791-93; kościół wzniósł znany architekt wileński Wawrzyniec Gucewicz. Klasztor został zamknięty przez władze carskie w 1831 roku w ramach represji po polskim Powstaniu Listopadowym 1830-31; klasztor przebudowano na koszary. W granicach administracyjnych Janowa są dzisiaj Skorule, w których ich właściciel Andrzej Skorulski wzniósł 1620-22 kościół katolicki św. Anny, a dzwonnicę przy nim ufundował w 1670 roku Rafał Zymunt Skorulski. Przed powstaniem państwa litewskiego w 1918 roku mieszkało w gminie janowskiej 4115 Polaków i 3488 Litwinów, a w 1897 roku w samej parafii janowskiej wśród 2695 parafian 60% było Polakami. Znalazło to nawet odzwierciedlenie w aktualnym wówczas powiedzeniu „Od Janowa do Datnowa wszędzie słychać polska mowa”. Mimo brutalnej litwinizacji prowadzonej tu od 1918 do 1991 roku (Litwa Kowieńska i Związek Sowiecki), w 2001 roku w rejonie janowskim mieszkało jeszcze 714 Polaków. Urodzili się tu: Jan Brzozowski (1900- po IX 1939), bankowiec, przemysłowiec, działacz społeczny w przedwojennym Wilnie i wykładowca w Instytucie Naukowym Handlowo-Gospodarczym tamże do 1939; Edward Pożerski (1829-1908 Paryż), uczestnik polskiego Powstania Styczniowego 1863-64 (naczelnik żandarmerii w Wilnie) i zasłużony działacz polskiej emigracji w Paryżu, związany z Adamem Czartoryskim; Leokadia Serafinowicz (1915-2007), aktorka, reżyserka, scenografka, autorka adaptacji teatralnych i scenariuszy filmowych, wieloletnia dyrektorka Teatru Lalki i Aktora "Marcinek" w Poznaniu, twórczyni polskiej lalkowej opery folklorystycznej, inicjatorka lalkowych musicali dla dzieci. Na tutejszym cmentarzu jest pochowany Józef Antoni Kossakowski (1772-1842), uczestnik powstania kościuszkowskiego 1794, generał wojsk francuskich, adiutant cesarza Napoleona I, przedstawiciel wojsk polsko-litewskich w jego sztabie, komendant 3. Brygady Kawalerii Narodowej wielkolitewskiej Rzeczypospolitej, jako jedyny Polak (obok Stanisława Wąsowicza) świadek abdykacji Napoleona w Fontainebleau. - Miastem partnerskim Janowa jest Kędzierzyn-
http://www.kworum.com.pl/Koźle.