François Rochebrune ur. 1.1.1830 Vienne, Francja, poległ. 19.01.1871 pod Buzenval. Francuz.
Już jako 14-letni chłopiec pracował jako pomocnik drukarza, a następnie jako gipsiarz. W latach 1851-1854 służył w francuskim 17 pułku piechoty liniowej. Po krótkim pobycie w krakowskim, gdzie pracował jako nauczyciel francuskiego m.in. Jana i Stanisława Tomkowiczów, zaciągnął się ponownie do wojska francuskiego gdzie służył w 62 pułku piechoty liniowej z którym walczył w Chinach do 1861. [6] Po powrocie do Krakowa założył szkołę szermierki.
Wraz z wychowankami w lutym 1863 udał się do oddziału Kurowskiego do Ojcowa. 4.02.1863 walczył pod Dąbrową. Zorganizował u Kurowskiego oddział "Żuawów śmierci" z charakterystycznym białym krzyżem na piersiach i czerwonymi czapkami. Dowodził nimi bezpośrednio adiutant Wojciech hr. Komorowski, oficer armii austriackiej.[1] Rochebrun mianowany został pułkownikiem 12.02.1863 [2] a już 5 dni później odznaczył się szaleńczą odwagą w Miechowie [1], gdzie wsławił się wykonaniem desperackiego ataku w niezwykle niekorzystnych warunkach. Następnie po rozgromieniu oddziału zorganizował go ponownie w Krakowie i brał udział w partii Langiewicza w bitwach i potyczkach m.in. pod Szczepanowicami 13.02.1863, Chrobrzem 17.03.1863, Grochowiskami 18.03.1863 [5] gdzie praktycznie ratował osobiście chaotyczną walkę oddziału Langiewicza - zakończoną porażką i rozgromieniem. [6] Chciał, za namową stronników Mierosławskiego objąć dyktaturę, usunięty jednak został przez Wysockiego a jego kandydatura nie znalazła poparcia w rządzie narodowym [3][6] Przy ponownym formowaniu w Galicji sześciu oddziałów, w jesieni r. 1863, oddano Rochebrunowi, mianowanemu generałem, komendę nad trzema oddziałami (IV, V i VI) Jazdy Wołyńskiej [1][3] W przeddzień wyprawy na Poryck 2.11.1863 [3] na skutek konfliktu opuścią szeregi powstańcze, a wyprawa nie odniosła sukcesu.
Po roku 1863 zamieszkał w Chambery. W czasie wojny prusko-francuskiej w r. 1870 otrzymał dowództwo 140. batalionu Gwardii Narodowej, a następnie batalionu 19., który nazwał "Galowie". Zginął od kuli trafiony od tyłu w łopatkę kulą która przeszła prosto przez serce 19. stycznia 1871.[1][3] 5 dni przed śmiercią został mianowany kawalerem Legii Honorowej.
Bibliografia
[1] Białynia-Chołodecki J., Pamiętnik powstania styczniowego... [2]Lista oficerów 1 Pułku Żuawów Śmierci, Ojców 15.2.1863 Ojców, w: Historia zdjęcia dokument, za: AP Kielce [3] Galicja w Powstaniu Styczniowym... [4] Zieliński S., Bitwy i Potyczki... [5] CDiAL 102-1-75, lista powstańców - rękopis [6] Tokarz W., Kraków w początkach powstania styczniowego i wyprawa na Miechów, Towarzystwo Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa, Kraków 1914
