Krośnica, pow. nowotarski

Krośnica, wieś, pow. nowotarski, nad potokiem Krośnicą, przy gościńcu wiodącym z Krościenka przez Czorsztyn do Nowego Targu, na półudniowem zboczu góry Lubania, graniczy od zach. z Kluszkowcami, od płd. z Czorsztynem i Hałuszową, a od wsch. z Grywałdem, w okolicy górskiej, naprzeciw Pienin. Północna granica sięga głównego grzbietu pasma górskiego Lubania i oddziela obszar K. od obszaru Ochotnicy; wznosi się na 1211 m. npm Wzniesienie wsi, w miejscu, gdzie ją przecina gościniec, 576 m. Domy legły w dolinie górskiego potoku, który z szumem i hukiem po kamienistem łożysku podąża z północy na południe. W r. 1777 było dm. 48, mk. 192 (chrzeso.), opróoz tego jedna rodzina żydowska, licząca 4 głowy; w r. 1799 dm. 54, mk. 310 (między nimi 3 żyd.); w r. 1824 dm. 48, mk. 336; w r. 1869 dm. 64, mk. 434 (202 mężcz., 232 kob.); w r. 1880 mk. 470. Według obliczenia z r. 1869 większa posiadłość liczy roli or. 25, łąk i ogr, 29, pastw. 6, lasu 314 mr.; mniejsza zaś posiadłość roli or. 519, łąk i ogr. 104, pastw. 260, lasu 76 mr. austr. Według lustracyi starostwa czorsztyńskiego, do którego ta wieś należała, z r. 1765, liczyła K. 14 zarębków; czynsz wynosił złp. 217 gr. 18; było tu również wójtowstwo, które przeszło w posiadanie Tomasza i Salomei Zawistowskich po ustąpieniu Józefa Charzewicza, uczynionem w grodzie sądeckim 21 sierpnia za przywilejem Augusta III z 3 grudnia 1735. Dochód z tego wójtowstwa czynił złp. 91 gr. 28 den. 9; wydatki złp. 40; więc roczny dochód do kwarty złp. 51 gr. 28 den. 9; więc kwarta czyniła złp. 12 gr. 29. Eyło tu także sołtystwo, czego dowodzi przywilej Zygmunta III, datowany w Warszawie 10 września 1616, mocą którego król.pozwala Walentemu Jarzynie, sołtysowi krośnickiemu, odstąpić dożywocia swego synowi swemu Maciejowi. W r. 1812 14 lipca urzędownie ogłoszoną została sprzedaż Czorsztyna, Krośnicy, Kluszkowic, Sromowiec Wyżnich i Niźnich z 4-ma wójtowstwami (w Krośnicy, Kluszkowcach i obu Sromowcach); cena pierwszego wywołania czyniła 190633 złr. 39 kr. w. w. Dobra te nabył w r. 1819 Maksymilian Drohojowski; dziś dzierży je syn jego Marceli Drohojowski. Należy do par! łacin, w Maniowach. Poczta w Krościenku.
[SGKP]